21. yüzyılda kuşak sınıflandırılması, ‘Gelenekselciler’, ‘Bebek Patlaması’, X, Y ve Z Kuşağı olarak yapılıyor. İnsanların algıları, beklentileri, öncelikleri, hayata bakış açıları ve nihayetinde de davranışları zaman kavramına bağlı olarak değişiyor.
Ceren Polat
Kim bu X, Y, Z?
X Kuşağı: Bu kuşak 1965 ile 1979 yılları arasında doğanlar olarak sınıflandırılırlar. Bu durumda en yaşlısı 48, en genci 34 yaşındadır. X nesli kurallar saygılı, aidiyet duygusu güçlü, otoriteye saygılı, sadık, çalışkanlığa önem veren bir kuşak olarak tanımlanır. İş yaşamlarında çalışma saatlerine uyumlu olup iş motivasyonları yüksektir. Belirli çalışma süresinden sonra kademe atlayabileceklerine inanırlar ve sabırlıdırlar. Daha çok yaşamak için çalışırlar.
Ayrıca bu nesil, bir takım icatlara, buluşlara şahitlik etmiştir. Dünyaya gözlerini merdaneli çamaşır makinesi, transistörlü radyo, kasetçalar ve pikapla açan X nesli sakinleri pek çok dönüşüm yaşadı. Bu grup ülkemiz nüfusunun yüzde 22’sini oluşturuyor.
ERC 2011 Raporuna göre bu kuşak çalışanları esnek, kendine güvenen, teknolojiyi rahat kullanabilen bir yapıya sahip. Daha az hiyerarşik yapıları tercih ediyorlar. Erkekler kadar kadınlar da iş yaşamında aktif olmaya başlamış. Birden fazla kariyer yapmayı tercih ediyorlar. Beceri ve deneyimleri için devredilebilir kariyer çeşitleri oluşturarak, çalışma şekillerini ve otorite şekillerini sorguluyorlar. İş yaşamında güvenlik ve maaş unsurlarını ön planda tutuyorlar.
Bu kuşağı tanımlayan sıfat ise ‘rekabetçi’.
Y kuşağı: Bu nesil, 1980-1999 arası doğanlardır. Y neslinin en yaşlısı 33, en genci ise 14 yaşındadır. Bağımsız olmayı seven özgürlüğüne düşkün olan bu nesil iş yaşamında da farkını gösteriyor. X kuşağının aksine kademe kademe yükselmektense doğrudan en yüksekten başlamak ve patron olmak onların temel amacı. Gereksiz prosedürler ve kurallar onlar için zaman kaybı zira bu nesil çok meşgul olduğundan dolayı her şeyin pratik bir yanını bulmayı kendilerine amaç haline getirirler. Kural tanımayan bu asi nesil ülkemizin yaklaşık yüzde 35’ini oluşturuyor.
Dijital medyanın cazibesiyle büyüyen ilk kuşak olma özelliğine sahip Y kuşağı üyelerinin üçte ikisi, beş yaşından önce bilgisayarla tanıştı. Arkadaşlarına, ailelerine, bilgilere ve eğlenceye günün her anı ulaşabilen bu kişiler, küresel ekonomik krizden diğer kuşaklara oranla daha kötü etkilenmelerine rağmen iyimserliklerini korudu. İlgi odağı olmaya alışık olmalarının yanında beklentilerini yüksek tutan kuşak üyeleri hedeflerini de net olarak tanımlamakta. Diğer kuşaklara göre en yaşlı ebeveynlere sahip olan bu bireyler çekirdek aile içerisinde yetişti. Dörtte birinin ebeveynleri en az üniversite eğitimi almışken, üçte biri boşanmış anne ve babaya sahiptir.
Bu kuşağı tanımlayan sıfat ise ‘yaratıcı’.
Z Kuşağı:Bu nesil 2000 yılı ve sonrasında doğanlardan oluşur. En büyüğü 13 yaşındadır. ‘İnternet kuşağı’ olarak da adlandırılan bu kuşak, yeni teknolojik imkânlarla iletişim ve ulaşım kolaylıkları ile hep bir arada bulunur. Bu kuşak önceki kuşaktan farklı olarak ‘network’ gençleri, çeşitli ağların üyeleri olabilmekteler. Uzaktan da ilişki kurabildikleri için yalnız yaşadıkları ve yaşayabilecekleri savunulmakta. Aynı anda birden fazla konu ile ilgilenebilme becerilerini geliştirdikleri söylenebilir (Mengi, 2009).Türkiye’de bu kuşak ‘Kristal Nesil’ olarak adlandırılıyor. Türkiye’nin yüzde 17’sini oluşturmakta. Bu yüzden kuşağın dönem aralığı henüz tamamlanmadığı için nüfus artış oranına göre bu kuşaktakilerin sayısı değişiklik göstermesi bekleniyor.
Bu kuşağı tanımlayan sıfat ‘derin duygusal ’.
