Sınırları aşan lezzetleriyle Avusturya mutfağı

Vals, Mozart, Strauss, Viyana, şnitzel, turta, çikolata denince akla ilk gelen ülke Avusturya olur. Muhteşem bir geçmişe sahip olan Avusturya’nın yeme - içme kültürü de bir o kadar meşhur. Kısaca Avusturya’yı tanıyalım ve sonrasında yeme - içme kültürlerine göz atalım.

Alp Dağları eteklerinde kurulmuş köyleriyle, barok mimarisi ve imparatorluk tarihiyle öne çıkan, denize kıyısı olmayan bir Orta Avrupa ülkesidir Avusturya…

I. Dünya Savaşında parçalanan Avusturya - Macaristan İmparatorluğundan Avusturya, savaş sonunda Almanya ile birleşmek istemesine rağmen, galip devletler buna müsaade etmedi. Müstakil bir devlet olarak kurulan Avusturya Cumhuriyeti, II. Dünya Savaşında Hitler tarafından 1938’de Almanya’ya katıldı. Savaş sonunda Almanya’nın yenilmesi ile Avusturya; ABD, Rusya, İngiltere ve Fransa tarafından işgal edildi. 1955’te bu devletlerle bir antlaşma yapıldı. Buna göre Avusturya hiçbir devletle birlik kuramayacak ve herhangi siyasi bir bloke dahil olamayacaktı. Günümüz Avusturya Cumhuriyeti bu şartlarla kurulmuş oldu.

Sekiz milyon civarındaki nüfusun hemen hemen hepsi Cermen olup, Katolik mezhebindendir. Avusturya’da az miktarda Slav, Hırvat ve Macar bulunur. Nüfusun yüzde 19’unu 1- l4 yaş grubu, yüzde 61’ini 15 - 59 yaş grubu, yüzde 20’sini de 60 yaşından yukarısı teşkil eder. Halkın yarısı şehirlerde yaşar. Avrupa’nın kültür merkezidir. Dünya yaşam standartları sıralamasında en üst sıralarda yer alan Avusturya gibi başkent Viyana da, dünyanın en yaşanılası şehirleri sıralamasında en üst sıralarda. Viyana Güzel Sanatlar Akademisi (Akademie der Bildenden) Adolf Hitler adlı genç ressamı reddetmesiyle ünlüdür. Dünyanın en eski hayvanat bahçesi olan ve 1752’de yapılan Tiergarten Schönbrunn da Viyana’da yer alır.

Mozart, Haydn, Schubert, Strauss gibi dünyaca ünlü besteciler Avusturya’nın dünyaya kazandırdığı isimler arasında yer alır. Avrupa’nın en büyük ve en önemli tiyatro festivali kabul edilen Salzburger Festspiele ise Mozart anısına düzenlenen ve özellikle de onun eserlerinin seslendirildiği bir etkinlik olarak göze çarpar. Mozart’ın yaşam hikâyesini anlatan ‘Amadeus’ filmi, 1984 yılında en iyi film dalındaki Oscar ödülüne hak kazanmıştı.

GASTRONOMİ VE AVUSTURYA

Avusturya’nın gastronomisi için söylenecek o kadar çok şey var ki… İşte bunlardan biri: Çoğu kişi bilmez fakat Salzburg’da Aziz Peter Manastırı sınırları içinde yer alan bir restoran olan Stiftskeller St. Peter’ın, Alcuin adlı bir bilim adamı tarafından MS 803’te yapıldığı ve Orta Avrupa’nın en eski pub’ı (birahanesi) olduğu iddia edilir. 

Pastacılık ise Avusturya için çok önemlidir. Yüzyıllara dayanan geleneksel pasta yapımı kültürü bulunan Avusturya’da, en güzel turtaları yapmak için şehirlerde, kasabalarda, hatta küçük köylerde bile yediden yetmişe herkes birbirlerini geçmek için çalışır. 1832’de Avusturyalı Prens Wenz el von Metternich, aşçıbaşı Franz Sacher’den eşi benzeri bulunmayan bir pasta yapmasını ister. Ancak baş aşçının hastalanması nedeni ile Viennese Sachertorte adlı aşçı yamağı, kendi icat ettiği bol çikolatalı Avusturya kekini prense sunar. O günden itibaren bir marka haline gelen pastayı ülkenin neredeyse her köşesinde bulmanız mümkün. Hatta sadece Avusturya’da değil tüm dünyada rastlamak mümkün. Bu da kendilerini dünyaya nasıl tanıttıklarının bir göstergesi…

EŞSİZ TURTALAR

Benzer şekilde Linz Turtası (Linzer Torte) da ülke sınırlarını aşan bir şöhrete sahip. Yukarı Avusturya’nın eyalet başkenti bu turtaya adını verdi. Bu turtayı eşsiz yapan şey, dünya üzerinde tarifinin yazılı olduğu ilk turta olmasıdır. Bu lezzetli tatlıyı meşhur yapan kişi ise bir Fransız’dır: Johann Konrad Vogel 1822 yılında Linz’de pastacılık yapan Katherina Kreß’in yanında çalışmaya başlamış. Ve böylece de başarı hikâyesi başlamış. Bugün Linz Turtası, Sachertorte kadar büyük bir şöhrete sahip olup, aynı zamanda Avusturya’dan alınan hediyelik ürünler arasında en popüler olanıdır.

Diğer bir Avusturya klasiği ise Viyana usulü şnitzeldir. Şnitzel esas itibariyle Viyana’dan değil, Venedik’ten çıkmış bir üründür. Hatta muhtemelen İstanbul’daki Yahudi nüfusu bunu o tarihten bile önce gerçekleştirmişti. Avusturyalı Mareşal Radetzky’nin de katkılarıyla yaklaşık 1857 tarihlerinde şnitzel efsaneler arasına girdi. İmparatorluk döneminde bu yemek Avusturya mutfağında öylesine mükemmelleştirildi ki artık günümüzde bile bu ülkenin ismiyle tanınır.

Avusturya mutfağıyla tanınan diğer bir lezzet de Tafelspitz’dir. Çorba içerisinde pişirilmiş sığır eti, heyecan verici bir kültür tarihi sunar. Eti kızartmak yerine haşlamak oldukça eski bir yöntemdir. Ancak sadece sığır etini tamamen sade biçimde kaynatmak 15. yüzyıldan kalan bir Avusturya Mutfağı keşfidir.

Eskiden Viyanalılar sadece Macar sığırlarını kullanırlardı. Bu hayvanlara ait bir parça but, uygun ve karakteristik kesildiğinden ve ince yağ tabakası nedeniyle ‘Tafelspitz’ olarak adlandırılır.