Yalnız kurt teröristler

Ali Abaday

 

ABD’nin Las Vegas kentinde yaşanan, 59 kişinin hayatını kaybettiği ve ülkenin karşılaştığı en büyük “silahlı terör saldırısı” olarak tanımlanan trajedi beraberinde yine bilindik tartışmaları da getirdi.

Benzer her saldırıda olduğu gibi hızlıca Cumhuriyetçi ve Demokrat Parti taraftarları ülke genelinde silah satışlarının kimi özel kanunlara bağlanıp bağlanmaması gerektiğini tartışmaya başladı. Ne var ki bu sefer ülkenin en büyük silah lobisi Ulusal Silah Birliği (NRA) yarı otomatikten tam otomatiğe hızlı geçen silahların satışında bazı özel kanunların olabilmesi gerektiği yönünde bir açıklama yaptı.

Bu açıklama silah satışının nasıl olması gerektiğine yönelik tartışmaları hafifletti ancak terör saldırısını gerçekleştiren Stephen Paddock üzerinden “Terörist kime denir?” tartışması devam ediyor. Beyaz, ekonomik durumu iyi, kanunla başı hiç belaya girmemiş bir Amerikalı için ABD Başkanı başta olmak üzere devlet görevlilerinin ve kimi medya kuruluşlarının terörist dememesi özellikle azınlıkların tepkisini topluyor.

Bu ve benzeri tartışmaların arasında kaynayan ve pek de dikkat çekmeyen daha önemli bir konu ise bu türdeki saldırıların nasıl önlenebileceği. Çoğu kişi için tek başına hareket eden ve yalnız kurt (lone wolf) olarak adlandırılan bu teröristleri durdurmak neredeyse imkânsız.

Oysa Jeffrey D. Simon 2013 yılında yazdığı ‘Lone Wolf Terrorism’ kitabında sadece bugün karşılaşılan pek çok saldırı şeklini tarihteki benzerleri ile açıklayıp, önceden alınması gereken önlemlere dikkat çekmeye çalışmıştı.

Simon, kitabında yalnız kurt teröristlerin saldırılarını beş ana grupta topladıktan sonra bunların tarihteki örneklerini yazmıştı. Politik, etnik veya ayrılıkçı nedenlere bağlı sekülerler teröristler; dindar teröristler; hayvan hakları, kürtaj gibi tek bir konuya bağlı teröristler; finansal çıkar peşindeki teröristler, kendisine özgü teröristler ki Paddock bu beşinci gruba tam uyuyor.

Yaşanan saldırılar sonrası kimi alınan önlemler ve günümüze etkilerini de kitapta görmek mümkün. 1955 yılında Denver’da annesini dinamit yüklü bir çanta ile uçağa bindiren ve 43 kişinin ölmesine sebep olan John Gilbert Graham’ın herkesi hayrete düşüren bu terörist eyleminin arkasında yatan neden annesinin ölümü ile sigortadan para almakmış. Kısaca, ekonomik çıkar. Olayın herkesi korkutmasının nedeni ise uçağa bomba yerleştirecek bir zihinde olunmasıydı. Bu olayın ardından havalimanlarındaki güvenlik önlemleri yıllar içinde oldukça gelişti. Kongre’de kamu araçları, otobüs ve uçaklara yönelik saldırılara ölüm cezası getirdi.

ABD’de bilinin bir diğer yalnız kurt ise Oklahoma City’de federal binayı havaya uçurup 168 kişiyi öldüren Timothy McVeigh. “Fotoğrafı gösterildiği zaman kimse masum yüzlü bir çocuğun böylesine korkunç bir terör eylemi gerçekleştireceğini düşünmemişti” diyor Simon kitabında. McVeigh hükümet karşıtı ve silah yasasının koyu bir destekçisiydi. Devletin kimi yaptıkları için hesap ödemesi gerektiğine inanıyordu. Tabii bu saldırının ardından federal binalara yönelik güvenlik de arttırıldı.

Maalesef saldırılar gerçekleşmeden ne kadar uyarı yapılsa da önlem almak pek mümkün olmuyor. Yoksa kitapta sosyal medyanın terör örgütlerinin yeni üyeler bulmak için nasıl bir potansiyel taşıdığı da öncesinde dikkat çekilen konulardan biri.

“Las Vegas saldırısı oldukça spesifik bir saldırı, genel olarak anlatılmış olsa bile önüne geçilmesi zordu” diyenler için ise çok ilginç bir durum söz konusu. 2016 yılının Aralık ayında FBI ile İç Güvenlik Bakanlığına giden bir belgede teröristlerin yıl başı gecesi Las Vegas’ta olası saldırı ihtimaline karşılık neler yapılabileceği tartışılmış.

Kentte özellikle kalabalık eğlence gruplarının, insanların toplandığı organizasyonların, açık hava aktivitelerinin terör saldırıları için oldukça potansiyel taşıdığı belirtilmiş. Özel mobilize ekiplerin ve acil müdahale birimlerinin hareket halinde olması öngörülmüş. Tabii bu önlemler genelde IŞİD saldırılarına yönelik olarak değerlendirilmiş.

Şu an ne Simon veya meslektaşlarının önceden yaptığı uyarılar ne de Las Vegas’ın olası terör saldırıları için potansiyeli olduğuna yönelik öngörüler medyada fazla yer bulmuyor. İnsanlar ve karar alıcı pozisyondaki yöneticiler yaşanan trajedilerin ardından “ne yapabiliriz” diyerek önlemler almak için düşünüyor.

2017 yılbaşı zamanı alınan önlemler belki olası bir saldırıyı engellemiş olsa da ne yazık ki devam etmediği ve IŞİD dışında başka motivasyona sahip yalnız kurtlar hesaba katılmadığı için büyük bir trajedi yaşandı.