Teknoloji devleri, son on yılda kesinlikle değerlerine değer katıyor; tüketicilere sonsuz bir süreklilikte yenilikçi ürünler sunuyor. On yıl önce, muazzam şekilde büyümekte olan bu şirketleri insan teknolojisini bir sonraki çağa taşıyacak kahramanlar olarak görüyorduk. Şimdi ise bu şirketler hiç beklemediğimiz kadar günlük hayatımızın içine girmeyi ve bu süreçte birçok yatırımcıyı da zengin etmeyi başardı.
Galia Morhayim
Müzik, telefon ve bilgisayar sektörlerini sallayan şirket
1. APPLE (AAPL)
Steve Jobs, Steve Wozniak ve Ronald Wayne tarafından 1 Nisan 1976’ta kuruldu.
CEO: Tim Cook
Çalışan sayısı: 123 bin
Merkez: Cupertino, CA
Piyasa değeri: 875,3 milyar dolar ve büyümekte
Son 10 yılda büyüme oranı: yüzde 770
Şaşırtıcı gerçek: Şirketin kurucusu Steve Jobs, 1985’te 30 yaşındayken şirketten kovulmuştu.
Bu şirket için söze gerek yok… Bu efsanevi teknoloji devinin kuruluşu hakkında gerçekten bilgi sahibi olmak için Altın Küre Ödüllü 2015 yapımı ‘Steve Jobs’ filmi izlenebilir. Bu şirket 70’lerde üç kurucu ortağın ilk ticari olarak başarılı kişisel bilgisayar serisini geliştirmesiyle başladı. Sonunda da tüm zamanların en başarılı telefonlarından birini iPhone’u yarattı.
Alışveriş alışkanlıklarımızı değiştiren şirket
2. AMAZON (AMZN)
Jeff Bezos tarafından 5 Temmuz 1994’te kuruldu.
Çalışan sayısı: 566 bin
Merkez: Seattle, WA
Piyasa değeri: 719,1 milyar dolar ve büyümekte
Son 10 yılda büyüme oranı: Yüzde 2020
Şaşırtıcı gerçek: Amazon.com az kalsın Cadabra.com olarak adlandırılacaktı. Bir avukatın ‘cadaver’ olarak yanlış duyması nedeniyle ismi değiştirildi.
Bugün dünya çapında en büyük online perakendeci olan amazon.com’un kuruluşu 90’ların ortasında bir garajda başlıyor. Jeff Bezos internet patlamasında gemiyi kaçırdığını düşünmesine rağmen bir internet şirketi kurmak için Seattle’a taşınmadan önce bir Wall Street şirketinde başkandı. O günden beri şirket market ürünlerinden yapay zekâya kadar birçok yenilikçi hizmetle patlama yaptı.
İletişim şeklimizi değiştiren şirket
3. FACEBOOK (FB)
Mark Zuckerberg, Eduardo Saverin, Andrew McCollum, Dustin Moskovitzand Chris Hughes tarafından 4 Şubat 2004’te kuruldu.
CEO: Mark Zuckerberg
Çalışan sayısı: 25.105 ve büyümekte
Merkez: Menlo Park, CA
Piyasa değeri: 520 milyar dolar ve büyümekte
Son 10 yılda büyüme oranı: Yüzde 483
Şaşırtıcı gerçek: Kurulduğunun ilk bir ayı içerisinde Harvard Üniversitesi öğrencilerinin yarısı platform üye olmuştu bile.
Dünyanın en yaygın kullanılan sosyal medya platformu Facebook’un başlama hikâyesini anlamak için ‘The Social Network’ filmini izlemeniz yeterli. Film, bu sosyal ağın Harvard Üniversitesinde kuruluşunu ve orijinal fikrinin hırsızlığı için sonunda dava açan ve kazanan karakterleri de konu alıyor.
Bu şirket internet hakkındaki her şeyi değiştirdi
4. ALPHABET (GOOG)
Larry Page ve Sergey Brin tarafından 2 Ekim 2015’te kuruldu.
CEO: Larry Page
Çalışan sayısı: 72 bin
Merkez: Mountain View, CA
Piyasa değeri: 784,2 milyar dolar ve büyümekte
Son 10 yılda büyüme oranı: Yüzde 411
Şaşırtıcı gerçek: Kurucularının daha Stanford’da öğrenci iken geliştirdikleri BACKRUB adlı bir arama motoru projesi bir yıldan fazla üniversite sunucularında yer aldı.
Google’ın iki kurucusu sonunda daha kapsamlı bir holding kurmak ve Google’ın baskısını azaltmak için Alphabet Inc’i kurdular. Böylece Google’a bağlı alt bölümler yeni ana şirkete geçirildi. Şirketin yakın geleceğinde mutlaka geniş kapsamlı bir yeniden yapılandırma gerçekleşecek.
Bu şirket bir zamanların en zengin insanını yarattı
5. MICROSOFT (MSFT)
Bill Gates ve Paul Allen tarafından 4 Nisan 1975’te kuruldu.
CEO: Satya Nadella
Çalışan sayısı: 124 bin
Merkez: Mountain View, CA
Piyasa değeri: 724,2 milyar dolar ve büyümekte
Son 10 yılda büyüme oranı: Yüzde 231
Microsoft (NASDAQ:MSFT) halka açıldığından beri dokuz hisse senedi bölünmesi gerçekleştirdi.
Microsoft Yeni Meksika’da Albuquerque’da 70’lerin ortasında kuruldu. Halka açılımı on yılda tamamlandı ve 61 milyon dolar toplanarak Bill Gates’i süper zengin yaptı. Tüm dünyada yazılımı ve video oyun teknolojileri kullanıldığından en güvenilir teknoloji yatırımlarından biri olarak kabul ediliyor.
Bu şirket insanları 140 karakterle sınırladı
6. TWITTER (TWTR)
Jack Dorsey, Noah Glass, Biz Stone & Evan Williams tarafından 21 Mart 2006’da kuruldu.
CEO: Jack Dorsey
Çalışan sayısı: 3.583
Merkez: San Francisco, CA
Piyasa değeri: 24,15 milyar dolar ve büyümekte
Son 10 yılda büyüme oranı: - yüzde 28
Şaşırtıcı gerçek: En popüler sosyal ağlardan biri olan Twitter, az kalsın ‘Friendstalker’ olarak adlandırılacaktı.
Twitter, Başkan Donald Trump'ın tercih ettiği iletişim aracı haline gelmesinden çok önce, sosyal medyayı (ve dünyayı) sonsuza kadar değiştirmişti. Hızlı düşünce ifadeleriyle dünyanın dört bir yanındaki takipçilere tweet atıldığı bu platformun popülaritesi patladı ve günümüzde her türlü medyada görülüyor. Büyümesi geçtiğimiz birkaç yıl içinde yavaşladı ama geri dönüş yapmaya başladığı görülüyor.
İnsanların yakıt anlayışını değiştiren şirket
6. TESLA (TSLA)
Martin Eberhard, Marc Tarpenning, Ian Wright, Elon Musk ve JB Straubel tarafından 1 Temmuz 2003’te kuruldu.
CEO: Elon Musk
Çalışan sayısı: 33 bin
Merkez: Palo Alto, CA
Piyasa değeri: 59,5 milyar dolar
Yıllık büyüme: Yüzde 40
Son 10 yılda büyüme oranı: Yüzde 1728
Şaşırtıcı gerçek: Tesla’nın kurucusu Elon Musk, bu girişime kendi varlığından 70 milyon dolar yatırdı.
Tesla elektrikli spor arabalarının piyasaya sürülmesinden beri yenilikçi teknoloji ve yenilenebilir enerjinin global temsilcisi hale geldi. Model S, 2015 ve 2016’da elektrikli arabalar arasında en yüksek satışa sahip oldu. Şirketin en bilinir yönü herhalde ünlü CEO’su.
Elektronik endüstrisine hükmeden şirket
7. SAMSUNG
Lee Byung-chul tarafından 1 Mart 1938’de kuruldu.
CEO: Kwon Oh Hyun
Çalışan sayısı: 489 bin
Merkez: Seul, Güney Kore
Piyasa değeri: 285,8 milyar dolar
Yıllık büyüme: Yüzde 23
Son 10 yılda büyüme oranı: Yüzde 280
Şaşırtıcı gerçek: Dünyanın en uzun binası Burj Khalifa’yi Samsung İnşaat Grubu yaptı.
Güney Kore’nin en geniş holdingi, şu ana kadarki en büyük ve en başarılı teknoloji şirketidir. Şirket 1960’lara kadar ticaretle uğraştı ve sonrasında elektronik sektörüne girdi. Günümüzde, dünyanın en iyi televizyon, akıllı telefon, ev gereçleri ve daha birçok popüler aletin üreticisi.
İnsanların eğlence tüketimini değiştiren şirket
8. NETFLIX (NFLX)
Reed Hastings ve Marc Randolph tarafından 29 Ağustos 1997’de kuruldu.
CEO: Reed Hastings
Çalışan sayısı: 5.400
Merkez: Los Gatos, CA
Piyasa değeri: 124,1 milyar dolar
Son 10 yılda büyüme oranı: Yüzde 6259
Şaşırtıcı Gerçek: Netflix’te başlangıç pozisyonu maaşları çağrı merkezlerindeki gibi saatte 18 dolar.
Netflix, yenilikçi bir DVD-posta hizmeti girişimi olarak başladı ve internet üzerinden yayın servisi ile yavaş yavaş dünyadaki film ve TV endüstrisini domine eden bir hale geldi. Gerçekten de insanların eğlence tüketimi şeklini değiştirdi. Günümüzde, en popüler film ve televizyon şovlarından bazıları doğrudan Netflix platformunda üretilmekte ve orada yayınlanmakta.
Bu şirket insanların iş bulma yöntemlerini değiştirdi
9. LINKEDIN (MICROSOFT TARAFINDAN ALINDI)
Reid Hoffman, Allen Blue, Kostantin Guericke, Eric Ly ve Jean Luc Vaillant tarafından 28 Aralık 2002’de kuruldu.
CEO: Jeff Weiner
Çalışan sayısı: 9.370
Merkez: Sunnyvale, CA
Piyasa değeri: $ 26,2 milyar dolar ve büyümekte
Şaşırtıcı gerçek: Eğer profil fotoğrafınız varsa Linkedin hesabınızın görüntülenme oranı 11 kar artıyor.
Eğer son 10 yılda bir iş başvurusu yaptıysanız Linkedin’i mutlaka tanıyorsunuzdur. Linkedin’in 200’den fazla ülkede 500 milyondan fazla kullanıcısı bulunuyor. Microsoft 2016’da 26,4 milyar dolara satın aldı.
Toplu taşıma algımızı tamamen değiştiren şirket
10. UBER
Travis Kalanick ve Garrett Camp tarafından Mart 2009’da kuruldu.
CEO: Dara Khosrowshahi
Çalışan sayısı: 12 bin
Merkez: San Francisco, CA
Piyasa değeri: 69 milyar dolar
Şaşırtıcı gerçek: Şirket bir seferinde UBERKITTENS uygulaması yaptı ve Amerika’da müşterilerine yolculuklarında gerçek kedilerle 15 dakikalık oynama / kucaklaşma zamanı sundu.
İlk iki yılında UberCab olarak adlandırıldı ama şimdi ‘Uber’ küresel olarak kabul edilen ismi. Dünyanın dört bir yanındaki şehirlerde insanlar bu yolculuk paylaşım platformuna güveniyor ve birçok insan geçimini bu global ekosistemde şoför olarak çalışarak sağlıyor. 2019’da halka açılması bekleniyor.
Bu şirket otel işini alt üst etti
11. AIRBNB
Brian Chesky, Joe Gebbia ve Nathan Blecharczyk tarafından Ağustos 2008’de kuruldu.
CEO: Brian Chesky
Çalışan sayısı: 3.100
Merkez: San Francsico, CA
Piyasa değeri: 31 milyar dolar
Şaşırtıcı gerçek: Dünyadaki en büyük konaklama sağlayıcı olmasına rağmen hiç gerçek emlakı yok.
Birçok teknoloji firması gibi Airbnb de çok başarılı bir ürün yaratarak tüm global ekonominin özelliklerini değiştirdi. Bu sefer kısa dönemli konaklama / lojman sektöründe. Bu platform sayesinde kişiler otel yerine başkalarının evlerinde konaklayabiliyorlar.