19 Nisan 1943’te Varşova Gettosunun bir grup Yahudi’si Nazi askerlerine karşı bir isyan başlatmıştı.
Yahudi aleminin kölelikten özgürlüğe yürüyüşünün kutlanacağı bu günden tam 76 yıl evvel başlayan isyan harekatı başlangıçta başarılı olmuş, 3000 kişilik Nazi askeri kuvveti 1000 kişilik silahça çok daha zayıf isyancı ile baş edememişti. İsyancılar kendilerinden çok daha üstün ve teçhizatlı Nazilere neredeyse bir ay boyunca kök söktürmüşlerdi.
Naziler 1942 yazında Varşova şehrinde Gettoya topladıkları çeyrek milyondan fazla Yahudi’yi Majdanek ve Treblinka kamplarında ölüme gönderdikten sonra Getto’da kalmayı başaran bir grup isyancı, teslim olmayı reddetmiş ve 19 Nisan 1943’te bir isyan başlatmıştı. İsyan ancak 16 Mayıs 1943’te bastırılmış ve Naziler tüm isyancıları infaz etmişti. Varşova Gettosu isyanı 2. Dünya Savaşı’nda Yahudilerin Nazilere karşı en büyük ve tek isyanı olarak tarihe geçmiştir.
İsyanın yıldönümünü anmak için Polonya’da çeşitli törenler yapılıyor. Bunlardan en çok dikkat çekeni Nazilerin yıktığı Varşova Büyük Sinagogunun ses ve ışık gösterisi ile yeniden sanal olarak yaratılması idi. Perşembe gecesi bugün sinagogun bulunduğu yerde bulunan modern binanın cephesine eski sinagogun görüntüleri yansıtıldı.
Işık gösterisinin tasarım ve çizimlerini Polonyalı multimedya artisti Gabi Von Seltmann yaptı.
