‘Bir papaz ve bir haham’ diye başlayan fıkralar sonunda gerçeğe dönüştü ve ilk defa 13 Temmuz Pazartesi akşamı Kd. Peder Drtad Uzunyan ve Aşkenaz Toplumu Hahamı Rav Mendy Chitrik tüm dünyadan katılımcılarla 5000’den fazla kişinin izlediği Facebook canlı yayınında bir araya geldi.
13 Temmuz akşamı Rav Mendy Chitrick ile Kd. Peder Drtad Uzunyan Türkiye’de azınlık olmanın sorumlulukları, kültürlerini devam ettirebilme kaygıları, asimilasyon ve entegrasyon kavramları ve maneviyatın önemi üzerine samimi ve akıcı bir sohbet gerçekleştirdi. Bu sohbet, tüm zamanlar için dalga etkisi yaratacak, herkese örnek teşkil edecek tarihi bir ilke ve insanlığın daha iyiye gidişi için büyük bir adıma imza attı. Bir papaz ile bir hahamın kafa kafaya vererek dostça toplumlarının sorunları üzerine konuşup fikir alışverişinde bulunup çözüm aramaları, dünyanın yaralarını sarabilmek için tam ihtiyacı olan bir başlangıç.
Kendisi de Tanah eğitmeni olan ve İbranice dahil altı dil bilen Peder Drtad Uzunyan ile Tanah konusunda da uzman olan Rav Mendy Chitrik’in sohbet ederlerken birinin başladığı cümleyi diğerinin tamamlaması, dinler, gelenekler farklı olsa bile üzerinde durulan konular hakkında her iki toplumun bu kadar benzer deneyimler yaşamaları, sorunlar için birlikte çözüm aramaları, peder veya haham, bu etiketlerin aslında bir önemi olmadığını bize tekrar gösterdi. Karşımıza çıkan problemlerin, korkularımızın, kültürlerimizi koruma çabalarımızın hep ortak olduğunu, problemlerimizi birbirimizle konuşabileceğimizi, hangi konulara dikkat etmemiz gerektiği, hangi konularda daha titiz davranmamız gerektiği hakkında fikir alış verişi yapabileceğimizi çok doğal bir şekilde yaşattı.
Türkiye’de yaşamanın her iki toplum için de ne kadar mühim ve memnunluk verici olduğunun vurgulandığı sohbette, entegrasyon ile asimilasyon kavramları üzerinde duruldu. Entegrasyon, yani içinde yaşadığı topluma uyum göstermenin, hem Ermeniler hem Yahudiler için büyük önem taşıdığı belirtildi. Peder Uzunyan, yaşanılan ülkeye entegrasyon konusunda peygamber Yeremya’nın sözlerini izleyicilere hatırlattı: “Evler yapıp içinde oturun, bahçe dikip ürününü yiyin. Evlenin, oğullarınız, kızlarınız olsun, oğullarınızı, kızlarınızı evlendirin. Onların da oğulları, kızları olsun. Orada çoğalın, azalmayın, kentin esenliği için uğraşın. O kent için Tanrı’ya dua edin.”(Yeremya29:5-7)
Yaşanılan ülkenin kanunlarına saygı göstermek, vergilerini ödemek, ülkeye hizmet etmek önde gelen sorumluluklarımızdan, ancak asimilasyon, entegrasyondan farklı bir kavram. “Asimile olduğumuzda, kimliğimizi, kültürel, sosyal ve dini yapımızı kaybediyor, atalarımızdan kalan mirası arkamızda bırakıyoruz. Drtad ismini kullanmamayı kabul edebilir miyim? İnancımız, kültürümüz elbisemiz değil ki üzerimizden çıkaralım. Bunlar bizim derimizdir, nasıl ki derimizi yüzemezsek inancımızdan da ayrılamayız.”
Peder Uzunyan, asimilasyondan korunmak için inancımıza sahip çıkmamız, onu korumamız gerektiğini, bunun da kültürün aktarıldığı kiliseler, okullar, dernekler, hastaneler gibi kurumların yardımıyla gerçekleşebileceğini anlattı. Sekülarizmin, aile kavramının giderek kaybolmasının, umursamazlık ve maneviyat eksikliğinin, gelecekte toplumun karşılaşacağı en büyük zorluklar arasında olduğunu ifade etti.
Konuşmada atalarımız için de durumların hiç kolay olmadığı, zorluklar arttıkça daha çok çalışmamız, daha çok çaba göstermemiz gerektiği, hiçbir zaman umutsuzluğa kapılmamamız gerektiği üzerinde duruldu. “Eğer gelecek karanlıksa Tanrı’nın bizdeki, içimizdeki Işığı’nın daha parlak olmasına ihtiyacımız var. Herkes kendine düşeni yaparsa, tek bir şey bile yapsa, tek bir şey bile aktarsa, ek bir tek dua bile etse, kültürümüzü korumak için bir şansımız olabilir ve ilerlemeye devam edebiliriz.”
Sohbet, Peder Uzunyan’ın başlatıp Rav Chitrik’in tamamladığı ve Tanrı’nın her türlü korumasının üzerinde olması dileğini belirten Koenler’in duası ile son buldu.
İlk defa gerçekleşen Bir Papaz ve Bir Haham - Kd. Peder Drtad Uzunyan ve Rav Mendy Chitrik sohbetinin tamamını izlemek için:
