HAYE SARA

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
11 Kasım 2009 Çarşamba

Bereşit kitabının tamamında anlatılan olaylar bizler için basit bir hikâyeden daha büyük önem taşır. Burada İsrael ulusunun temeli yavaş yavaş şekillenmektedir ve olaylar bizler için derin ahlaki dersler taşımaktadır. Belki Bereşit peraşasında çok fazla mitsva yoktur ama çok etkili dersler vardır ve bu dersler de iyi bir insan olmak için vazgeçilmez değerler içerirler. Bu haftaki peraşada da Avraam bize iş ahlakı konusunda basit ama o kadar da etkileyici bir ders vermektedir.

Avraam eşi Sara’yı defnetmek istediği Mearat Amahpela’nın sahibi Efron’dan orayı para karşılığı istemektedir. Efron ise cömertlik gösterisi yaparak orayı ücretsiz olarak vermeye hazır olduğunu söylemektedir. Beklenilenin aksine Avraam teklifin üzerine atlamaz ve Efron’a ödemeye hazır olduğu çok yüksek bir ücret teklif eder. Ancak burada Efron ani bir dönüş yapar ve Avraam’ın verdiğinden çok daha yüksek bir ücret talep eder. Avraam da bu garip alışverişte bu parayı ödemek ve bir an evvel Sara’yı defnetmek için acele eder.

Rabi Yaakov Horowitz bizlere şöyle bir anektod anlatır: Rabi Yosef Kahanemann savaş sonrası dönemin en büyük Tora bilginlerinden biridir. Aynı zamanda herhangi bir amaç için fon oluşturma konusunda da çok başarılı bir profil çizer. Çok zengin bir adamdan yeşiva için yapılacak bir yatırıma bağış istemekte ama adam her seferinde sözü Tora’nın zor bir konusuna getirmekte ve oralı olmamaktadır. Sonunda Rabi bir hikâye anlatmaya başlar.

Bir kadının yaşı bayağı ilerlemiş bir kızı vardır ve evlendirmek istemektedir. Bunun için çöpçatan pasaportta bir değişiklik yapmalarını ve kızını böylece daha genç gösterebileceğini ifade eder. Polonyalı bir memur küçük bir ücret karşılığında onlara bu hizmeti verebilecektir.

Memur durumu inceler ve sorun olmadığını kayıtlarda bir hata(!) olabileceğini ifade eder. 500 zloty’lik bir ücret karşılığında yedi yaş gençleşebileceğini söyler. Yani 28 yaşındaki genç kız 21 yaşında görünecektir. Kadın bu teklifi kabul edince açıkgöz memur daha fazla para istemeye başlar. Eğer isterlerse 700 zloty karşılığında yaşın 20 olabileceğini söyler. Memur bu paranın da verildiğini görünce fazladan 300 zloty karşılığında 18 yaşında bile görünebileceğini söyler. Anne buna itiraz eder. Yok der ‘20 yaş bize yeter’ ve hemen kızına döner, ‘Bir an evvel buradan çıkalım. Yoksa ne zlotymiz kalacak ne de yaşımız.’

Rabi Kahanemann’ın mesajı tam yerini bulur. Zengin adam kıvırmaktan vazgeçer ve yüklü bir bağışla Rabiyi geçirir.

Avraam kiminle pazarlık ettiğinin farkındadır. Bekleme süresince yerin fiyatı durmadan artacak, Sara defnedilmeden kalacaktır. Efron’un sahte cömertliğini anlayan Avraam para bir yana mal bir yana diyerek şartlı bir alışveriş yapmış ve sonunda oranın sahibi olmuştur. Parasız ve topraksız bile kalabilecek durumunu fark eden Avraam acele ile doğru bir karar verir biraz yüksek fiyata bile olsa orayı satın alır. Bu durumlarda hissedilen sıkıntı gerekeni yapmamanın vereceği sıkıntı karşısında çok hafif kalacaktır.

Üç yer atalarımız tarafından para ile satın alınmış ve bizlere kazandırılmıştır. Bunlardan bir tanesi Hevron kentindeki Mearat Amahpela, ikincisi Şehem şehrindeki Yosef Atsadik’in mezarı üçüncüsü de Yeruşalayim Moria Tepesi’dir. Birinciyi Avraam, ikinciyi Yaakov üçüncüyü de David para ile satın almıştır.