BAMİDBAR GERÇEK ARMONİ

Yabancı kökenli Tora ile ilgisi olmayan kaynaklar Tora’yı yorumlamaya veya anlamaya çalışınca Bamidbar kitabının geneli için “bir tarih kitabı” ifadesini sıkça kullanır. Hele bazıları o kadar ileri gider ki vaktiniz bol ise Bamidbar kitabını okuyun yoksa atlayın der.

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
25 Mayıs 2011 Çarşamba

Tora’daki bilgilerin tarihsel gerçeklerle genelde örtüştüğü ve tarihsel değeri olduğu bir gerçektir. Ancak Tora sadece bir tarih kitabı değildir. Tora’nın anlamı öğrenmek, öğretmek ve yönlendirmektir. Tora her olayla, her kişi ile her davranış ile davranışlarımızı düzeltmeyi ve midot dediğimiz değerlerimizi geliştirmeyi hedefler. Tora’nın anlatımı da davranışlarımızı geliştirme konusunda bizlere rehberlik eder. Şimdi bu düşünce ile Bamidbar kitabını öğrenmeye başlayacağız.

Bamidbar peraşası genellikle Şavuot bayramının hemen öncesinde yani Tora’nın alınışından hemen önce okunur. Dr. Twersky’e göre bu bölüm aslında Tora’nın alınışı için bir ön koşul niteliğindedir. Sinay olayının anlatıldığı Şemot bölümünde (19/2) İsraeloğullarının dağın etrafında kamp kurdukları belirtilmektedir. Tora burada “vayihan – kamp kurdu” sözünü kullanmakta çoğul ifade olan “vayahanu – kamp kurdular” dememektedir. Raşi bu konuda bütün Bene Yisrael’in tek yürek ile tek bir kişi gibi birlikte davrandığını öğretmektedir. Tanrı için çocuklarının bir arada olmasından daha güzel bir şey yoktur denmektedir. Talmud en derin günahların bile Bene Yisrael’in bir arada oldukları zaman affedilme yoluna girebileceğini söylemektedir.

Pirke Avot 4/3 bölümünde “dünyada zamanı gelmeyecek bir kişi, değeri ve yeri olmayan hiç bir şey yoktur” demektedir. Hasidik üstadlardan bir tanesi şöyle bir soru sormaktadır: eğer her insanın bu dünyada bir yeri ve zamanı varsa o halde neden insanlar arasında bir çekişme yaşanmaktadır? Hasidik üstadımız hemen cevabını verir. Çünkü insanlar arasında inanılmaz bir kıskançlık ve çekişme yaşanmaktadır. Herkes başkasının yerini almaya çalışmaktadır. Hâlbuki bizler eğer kıskançlıktan uzak durabilirsek başkalarının imrenilecek yaşamlarını da anlayabilme başarısına sahip olabiliriz.

Bu haftaki peraşa aynı zamanda İsraeloğullarının nasıl kamp kurduklarını ve yerleştiklerini de anlatmaktadır. Bamidbar 2/2’de şöyle demektedir: “Bene Yisrael herkes kendi baba evine göre belli bir bayrak altında kamp kurarlar.” herkes burada kendi yerini bilmektedir. Koen olanların yeri bellidir, Levilerin de yeri belli olup oturdukları yerler açıktır. Aynı zamanda normal bir insanın da yeri ve durumu açık ve bellidir. Herkes kendi yerini ve konumunu bildiği için insanlar başkalarının haklarına veya yerlerine tecavüz etmeye yeltenmezler ve gerçek bir birliktelik oluştururlar.

Bizler toplumun birlikteliğini bir senfoni orkestrasının uyumu olarak da kavramlaştırabiliriz. Herkes kendi uzman olduğu enstrümanı çalarak performanslarının zirvesine çıkmaktadırlar. Yoksa bilmedikleri bir enstrümanı çalmak çekilmez bir gürültünün ortaya çıkmasına neden olacaktır. Hiç bir müzisyen yerinden daha üstün veya büyük değildir. Aralarında bir uyum, bir birliktelik vardır. Dr. Twersky bu örneği Yahudi ulusu için de verir. Elbette ki içimizde çeşitli insanlar ve farklılıklar vardır. Koenler, Leviler, erkekler, kadınlar, çocuklar, Tora bilginleri veya herhangi bir öğrenimden yoksun olanlar. Hepimiz bir arada gerçek bir armoniyi oluşturan bir bütünüz.

Bamidbar peraşasının mesajı birlikteliktir. “İsraeloğulları’nın her biri kendi bayrağı altında kamp kurmuşlardır.” Bundan dolayıdır ki bu Tora parçası Şavuot’tan hemen önce okunur. Birliktelik Tora’yı karşılamak için bir ön koşuldur.