ŞEMİNİ ŞEL PESAH: Esneklik veya dik başlılık

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
11 Nisan 2012 Çarşamba

Tanrı’nın  Mısır üzerine gönderdiği  on bela içinde dolu belasının bitiminde ilginç bir yaklaşım vardır. “Ve dolu tüm Mısır topraklarını tarlada bulunan her şeyi vurdu. Hem insanı hem hayvanı ve toprağın tüm otlarını dolu vurdu. Toprağın tüm ağaçlarını kırdı. (9/25) Buğday ve çavdar vurulmadı çünkü henüz büyümemişlerdi. (9/32). Yumuşak durumda olduklarından bu bitkiler dolunun yıpratıcı gücüne karşı dayanabilmişlerdir. Burada anlamakta zorlanabileceğimiz bir şey vardır. Bazı bitkilerin kırılmasının bazılarının kırılmamasının bizim için önemi ne olabilir ki? Burada nasıl bir mesaj vardır?

Talmud’da yer alan bir öykü bunu anlamamıza yardımcı olur: Öğretmeninden aldığı çok geniş  Tora eğitimini tamamlayan ve çok mutlu olan Rabi Elazar bir katır üzerinde eve dönmektedir.  Yolda oldukça çirkin bir adama rastlar. Adam ona selam verir. Ancak Rabi kendisinden hiç beklenmeyecek şekilde “oturduğun kasabadaki insanların hepsi senin gibi çirkin mi?” şeklinde bir karşılık verir.  Adam Rabi’ye şöyle cevap verir: “Bilmiyorum. Çok merak ediyorsan beni yaratan sanatkara yarattığın bu insan neden bu kadar çirkin de” rabi Elazar o anda yanlışını anlar ve aşağıya inerek adama kendisini bağışlaması için ricada bulunur. Ancak adam “beni yaratan sanatkara yarattığın bu insan neden bu kadar çirkin” demeden seni bağışlamam” diye diretmeye başlar. Adam önde Rabi arkada yalvararak Rabi’nin yaşadığı kasabaya kadar gelirler. Rabi Elazar’ın eğitimden döndüğünü duyan kasaba halkı onu karşılamaya çıkmış her yerden onu selamlamaktadır. Her yerden “hoş geldiniz” şalom aleha ribi” şeklinde sesler gelmektedir. Ancak Rabi’nin önünde giden adam birden halka döner ve “eğer bu adam öğretmense Yisrael içinde bir daha onun gibi bir insan çıkmamasını dilerim” der ve topluluğa  bir şok yaşatır. Halk neden böyle konuştuğunu sorunca adam olayı anlatır. Halk yine de şöyle bir ricada bulunur. “Lütfen Rabi’yi bağışla. Çünkü o gerçekten büyük bir bilgedir.” Adam bir daha bu davranışı göstermemesi şartı ile oradakilerin hatırına Rabi’yi affettiğini söyler.

Rabi bu olayın ardından öğrencilerine ve halka bir açıklama yapar. “İnsan daima sazlık gibi esnek ve sedir ağacı gibi dimdik olmamalıdır.” İşte Tanrı dolu belasıyla Paro’ya ve bizlere bu mesajı vermek istemiştir. Dik duran ve sert dallarla yüklü ağaçların kırıldığını, sazlıkların da dayanabildiğini göstermek istemiştir. Mısır üzerine gelen belaların asıl sebebinin “Paro’nun inatçılığı ve dik başlılığı olduğu burada net bir şekilde gözükmektedir.

Otoriteler Rabi Elazar’a görünen bu kişinin aslında Eliyau Anavi olduğunu söylerler. Buradan hepimizin aldığı önemli bir ders de vardır. Çok büyük bir Tora bilgini bile edepli davranışlarını herkese göstermek ve uygulamak zorundadır. Rabi önce bir yanlış yapsa da daha sonra bu yanlışı tamir etmek için elinden geleni yapmıştır. 

ŞABAT ŞALOM

HAG KAŞER VESAMEAH