HUKAT - Kıymet bilmek

“Halkın içmek için suyu yoktu” (Bamidbar 20/2)

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
25 Haziran 2014 Çarşamba

“Halkın içmek için suyu yoktu” (Bamidbar 20/2)

Çölde kalmış insanların en büyük korkusu susuz kalmak ve bu şekilde yaşamını yitirmektir. Kırk yıl boyunca çölde kalan Bene Yisrael Tanrı’nın inayeti sayesinde susuz kalmaktan kurtulmuştur. Rabiler Bene Yisrael’e çölde verilen üç önemli hediyenin aslında üç büyük tsadik onuruna verildiğini anlatır. Moşe Rabenu onuruna ‘man’, Aaron onuruna ‘onur bulutları’ ve Miryam onuruna da ‘su kuyusu’.

 Halk içinde baş gösteren su sıkıntısını anlatan yukarıdaki pasuk Miryam’ın ölümünden hemen sonra yer almaktadır. Miryam’ın bu dünyadan göçmesi ile onun onuruna verilen hediye de ortadan kalkar. Bunun sonucunda da su sıkıntısı baş gösterir.

Keli Yakar adlı kaynak, Bene-Yisrael’in burada, önde gelen kişilerinden Miryam’ı, ölümünden sonra, Moşe ve Aaron öldükten sonra yaptıkları şekilde övmedikleri için cezalandırıldığını belirtir. Zira Tora, sadece kısaca  Miryam’ın öldüğünü ve gömüldüğünü anlatmakta, ölümünden sonra insanların ağladığından veya üzüldüğünden bahsetmemektedir.

İşte Tanrı, şimdiye kadar, normalde birkaç gün içinde susuzluktan ölebilecekleri bir yerde, halkın Miryam sayesinden suya sahip olduğunu fark etmesini sağlamak için su kaynaklarını durdurmuştur.

Miryam Tanah’ta adı geçen yedi kadın peygamberden biridir. Daha çok küçük olduğu zamanlarda bile peygamberlik öngörüsüne sahiptir ve bir anlamda Moşe’nin doğmasının nedenidir. Midraş Paro’nun erkek çocukların Nil nehrine atılması ile ilgili emri ortaya çıktığında böyle bir tehlike ile karşılaşmamak için zamanın cemaat lideri olan Amram’ın eşi Yoheved’den boşandığını yazar. Halk liderlerini izleyerek eşlerini boşar. İşte bu sırada Miryam devreye girer. Miryam alınan bu kararın Paro’nun verdiği karardan daha acımasız olduğunu babasına söyler. Çünkü Paro yalnızca erkekleri hedeflemiştir. Ancak bu boşanmalar artık kız çocuklarının da doğmalarını engelleyecektir. Amram bu mantıklı ve peygamber vizyonu olan açıklama sonucunda eşi ile tekrar evlenir. Bu evlilik “Veyeleh iş mibet Levi vayikah et bat Levi – Levi evinden bir adam gitti ve Levi’nin kızını aldı” şeklinde Tora’da yazılıdır.

Miryam, Moşe Rabenu’nun suya atılması sonrasında onu izleyen, sütanne konusunda da ‘kendi’ annesinin Moşe’ye süt vermesini sağlayan kişidir. Moşe ve Aaron erkeklere öğretmenlik yaparken Miryam da kadınları eğitmiş ve gelecekte erdemli kadınlar topluluğunun oluşmasını sağlamıştır.

Bu üstün erdemlere sahip olan kişinin gerektiği gibi onurlandırılmaması Tanrı’nın dikkatinden kaçmamış ve halk bu büyük insanın büyüklüğünü susuz kalmak sureti ile öğrenmiştir.

Birçoğumuz elimizde iken sahip olduğumuz şeylerin, birlikte olduğumuz kişilerin kıymetini bilmez, küçümseriz. Ancak onları yitirdiğimiz zaman değerlerini anlamaya başlarız. Peraşanın verdiği en güzel derslerden biri sahip olunan şeylerin veya kişilerin kıymetinin bilinmesidir.