PİNEHAS - Pinhas kimdir?

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
9 Temmuz 2014 Çarşamba

‘Pinehas ben Elazar ben Aaron Akohen – Aaron Akohen’in oğlu, Elazar’ın oğlu Pinehas’ (Bamidbar 25/10) Peraşamıza adını veren, Pinehas Tora’da yukarıda yazıldığı gibi tanıtılmakta ve babasının hatta büyükbabasının ismi verilmektedir. Tora’da gereksiz yere tek bir kelime bile kullanılmadığından bu uzun tanımın nedenleri hakkında bilgelerimiz araştırma yaparlar. Gemara Masehet Sanhedrin 82/B’de bu konu ile ilgili şu açıklama vardır:  “Tanrı neden Pinehas’ı Elazar ve Aaron’un oğlu olarak tanıtır? Çünkü kabileler Pinehas ile alay ederek şunu söylerler: ‘Şu besicinin oğlunu görüyor musunuz? Annesinin babası buzağıları avoda zara için beslerdi. Şimdi o İsrael’in bir prensini öldürdü.’ Bunun üzerine Tanrı Pinehas’dan söz ederken anne tarafını değil baba tarafını öne çıkaran bir tanıtım yapar.”  Burada vermek istenen mesaj Pinehas tsadik oğlu bir tsadiğin oğludur.

Kişilerin geçmişleri, aileleri, ailelerinin yaptığı olumlu veya olumsuz şeyler o kişiyi değerlendirmekte her zaman bizler için bir kriter olmuştur. Ailenin yanlış bir davranışı veya geldiği olumlu olmayan bir köken o kişi hakkında olumsuz bir önyargıya kapılmamıza neden olur. Elbette kişinin ailesinin kökeni ve geçmişi ile yaptıkları onun kişiliğinin gelişmesinde önemlidir ancak bu önem her zaman o kadar da önemli olmayabilir. Ailesi veya geçmişi olumlu olmayan birçok kişinin son derece olumlu ve başarılı bir kişilik ortaya koyduğu oldukça fazla rastlanan bir durumdur. Aileleri köklü ve birçok olumlu şeye sebep olmalarına karşın bazılarının olumsuz bir kişilik ortaya koymaları da rastlanan bir durumdur. Kişi öncelikle yaptıkları ve öz kişiliği ile değerlendirilmelidir.

Lubavitch Rebbe bazı mesleklerin insanlık dışı ve zalim göründüklerini öğretir. Buna örnek olarak da kesim için buzağı beslemeyi gösterir. Bu bağlamda Rebbe yeniden Zimri’nin öldürülmesinden sonra halkın söylediklerine dikkatimizi çeker. Halk Pinehas’ın böylesine acımasız bir mesleği yapan birinin torunu olduğunu söyler. Halkın görüşüne göre Pinehas, Zimri’yi Tanrı’nın öfkesini durdurmak için değil, dedesinden gelen zalim ve acımasız karakterinin bir sonucu olarak öldürmüştür. Yukarıda da söylediğimiz gibi Tanrı burada duruma müdahale eder ve Pinehas’ın barışı seven ve onu izleyen Aaron’un torunu olduğunu özellikle vurgular. Pinehas bu davranışını Tanrı ile Bene Yisrael arasında yeniden barışı tesis etmek amacıyla gerçekleştirmiştir.

Benzer şekilde Yalkut Şimoni, Pinehas’ın bu davranışının esasında barışı yeniden tesis etmek olduğunu öğretir. Yalkut Tanrı’nın Pinehas’a şunu söylediğini yazar: “Sen bu dünyada Benimle Bene Yisrael arasında barışı tesis ettin. Aynı şekilde gelecek dünyada da Benimle çocuklarım arasında barışı sen tesis edeceksin.” Bu sözler Malahi peygamberin kitabının sonunda şöyle yer alır: “Babalarının kalbini oğullarına, oğullarının kalbini de babalarına döndürmek için büyük ve heybetli günden bir gün önce size Eliya peygamberi göndereceğim.” (Malahi 3/ 23 – 24) 

Yalkut Şimoni’nin bu tezi Kabala’nın öğretisi ile destek bulmaktadır. Kabala, Eliyau Anavi ile Pinehas’ın aynı kişi olduğunu öğretir. Tanrı Pinehas’a işareti olan barışı yani ‘Ş.alom’ vermiştir. Bu işaret onu düşmanlarının hışmından korumuş, babası ve Moşe Rabenu’nun önünde izinsiz bir davranışta bulunduğu için cemaatten atılmasını engellemiştir. Kabala bu işaretin Pinehas ile ölüm meleği arasında da olduğunu öğretir. Pinehas ebedi yaşam ile ödüllendirilmiştir. İleride Pinehas karşımıza Eliyau Anavi olarak çıkmaktadır. Gelecekte de Pinehas bir kez daha barışı tesis etmek için aramıza dönecektir.