15 Ekim Çarşamba: Oşana Raba

Nazlı DOENYAS Kavram
1 Ekim 2014 Çarşamba

Bu yıl 15 Ekim Çarşamba günü kutlanacak olan ve Sukot Bayramı’nın yedinci ve son günü olan Oşana Raba, bilgelere göre, Yom Kipur’da mühürlenen yazgımızın yürürlüğe girdiği gündür.

Moşe Rabenu’dan itibaren, dilden dile aktarılan ve Tora’nın satır arası yorumlarını içeren Midraş’a göre, Tanrı Avraam’a şöyle der: “Çocuklarına, özel bir af günü vereceğim. Eğer kefaretleri Roş Aşana’da onaylanmazsa, Yom Kipur’da onaylayacağım. Eğer kefaretleri Yom Kipur’da kabul edilmezse, Oşana Raba’da kabul edilecektir.

Bu af, insanın Tanrı’ya karşı işlediği günahlar için geçerli olup, ancak samimiyetle ‘teşuva’ yapıldığı takdirde gerçekleşir.

Oşana Raba’da ne yapılır

Teşuva: Bu gün, herkesin teşuva (pişmanlıkla Tanrı’ya dönüş) yapması için çok büyük bir fırsattır. Çünkü daha yazgıları tam olarak kesinleşmemiş, muallâkta kalanlar hakkındaki kararlar, Oşana Raba’da verilecektir. Doğrudur ki, Teşuva,  her zaman yapılabilir ve her zaman makbuldür ama önce Elul ayı ve daha sonra gelen ‘Ulu Günler’ - Roş Aşana ve Kipur ile bu günlerden sonra gelen Oşana Raba, teşuvanın daha kolay bir şekilde kabul göreceği özel zamanlardır.

Yedi Oşanot: Sukot Bayramı boyunca her gün sabah dualarında(Şabat hariç), Lulav, Adas, Arava ve Etrog’u ellerinde tutan erkekler Sefer Tora’nın bulunduğu Teva’nın etrafında bir kez Akafa- tur atarlar. Bu tur sırasında “Anna Ad. Oşia Na, Anna Ad. Atsliha Na” - Sana Yalvarıyoruz Tanrı’m Bizi Kurtar, Sana Yalvarıyoruz Tanrı’m, Bizi Başarıya Ulaştır”(Teilim 118-25) bölümleri söylenir. Akafa yapılırken söylenen özel duada Oşana sözcüğü birçok kez tekrar edilir. Bu yüzden bu turlara Oşanot denilir. Sukot’un yedinci gününde Teva’nın etrafında yedi tur atılır, bu yüzden bu güne, Büyük Oşana anlamına gelen Oşana Raba denir (Büyük Kurtuluş).

Teva’da bulunan Sefer Tora’nın etrafında tur atmanın esası, Kutsal Tapınak Bet Amikdaş zamanına dayanır. Her gün Koen’ler Mizbeah’ın çevresinde bir kez tur atarak Oşana dualarını söylerlerdi. Yedinci gün Oşana Raba’da ise, Mizbeah’ın çevresinde yedi tur atarlardı. Günümüzde, üzerinde Sefer Tora bulunan bir Teva, Mizbeah’ın muadili, burada yapılan törenler de Kutsal Tapınak’ta ki Mizbeah’ın etrafında yapılan törenlerle eş değer kabul edilmektedir.

Söğüt dalları (Aravot) demetinin yere vurulması:

Oşana Raba’da, yedi Oşanot bittikten sonra, sinagogdaki kadın, erkek, çocuk, herkes beş söğüt dalından oluşan Aravot demetiyle yere beş kez vurur. Beraha söylenmez. Aravaların yere vurulması adeti, Moşe  Rabenu’ya Sina Dağı’nda sözlü olarak bildirilir.

Arava dallarının neden yere vurulduğu hakkında bazı yorumlar:

*Arava, bitkilerin yaşamak için, yağmura, suya olan ihtiyacını simgeler. Aravot’u toprağa vurarak, toprağın canlanmasını yağmura, suya doymasını dileriz.

*R’Zemach Gaon’un yorumuna göre arava, dudaklara benzetilir.  Bizi dudaklarımızın işlediği günahlardan arındırması ve bir daha dudaklarımızla günah işlememe kararımızı vurgulamak için arava dallarını yere vururuz.

*Aravotu yere vurarak, günahların yere saçılan yapraklar gibi dökülüp gitmesini ve Yom Kipur’da verilmiş olabilecek sert hükümlerin yumuşamasını dileriz.

Bazı Sefarad cemaatlerde tören sonunda arava demetlerini evlerdeki mezuzaların yanına asma geleneği vardır.

Yahudi takviminin düzenlenme şekliyle Oşana Raba hiçbir zaman Şabat’a düşmez.

Bazı cemaatlerde Şavuot’taki gibi Tikun yapma âdeti vardır. Gece uyanık kalınıp Tora ve Teillim okunur.

Sinagoglar daha çok aydınlatılır.

Roş Aşana ve Yom Kipur’da olduğu gibi hahamlar, Ehal, sinagog beyazlara bürünür.

Suka mitsvası için son gün: Oşana Raba, Suka’da oturma mitsvasının yerine getirilebileceği son gündür. Bu günden sonra, Suka’da oturulsa bile, berahası söylenmez.