Vatikan Bankası

Papalık seçimleri veya ziyaretleri dünyada çok ilgi çeker. En az onlar kadar ilgi çekebilecek bir diğer unsur çok fazla detayına vakıf olunmayan Vatikan Bankası’dır

Cüneyt DİRİCAN Ekonomi
10 Aralık 2014 Çarşamba

Katolik dünyasının lideri, Vatikan devletinin başkanı Papa Francis geçtiğimiz günlerde ülkemizi ziyaret etti. Teoloji, politika, tarih, iki tarihi kilisenin ilişkileri, daha önceki ziyaretleri gibi başlıklar üzerine basınımızda çokça yer buldu. Papalık seçimleri veya ziyaretleri dünyada çok ilgi çeker. En az onlar kadar ilgi çekebilecek bir diğer unsur çok fazla detayına vakıf olunmayan Vatikan Bankası’dır. Aslında Vatikan Bankası’nın orijinal adı İtalyanca “Istituto per le Opere di Religione” (IOR), İngilizce adı ise “Institute for the Works of Religion”, yani bir banka adı taşımıyor aslında.  Çalışanların emeklilik, maaş hesabı, mevduat gibi varlıklarının yönetiminin yanısıra varlık yönetimi ve saklama ve uluslararası transferler gibi hizmetleri veriyor, kredi ise vermiyor, temel amacı kilise yardımlarının finansmanı. Müşterileri yine karar verildiği üzere, 5043 adetteki Katolik kurumlar, din adamları, çalışanlar, Vatikan elçilikleri ve diplomatları.

Tarihçesine bakıldığında, Papa Leo XIII ‘Commission of Cardinals for Charitable Causes’ adı ile 11 Şubat 1887 temellerini atmış, 24 Kasım 1904’de bugünkü adına yakın olarak Papa Pio X ‘Commission of Cardinals for the Works of Religion’ olarak isim değişikliğini yapmış. 27 Haziran 1942’de ise Papa Pius XII kendi mevzuatı ile bugünkü IOR’un kuruluşunu resmileştirdi. 2010 ve 2012 yıllarında uluslararası finansal regülasyonlar kapsamında Kara Paranın Aklanması (AML) ve Terörizmin Finansmanı (CFT) üzerine düzenlemelerini yayınladı ve 1 Ekim 2013 yılında halka açık ilk yıllık faaliyet raporunu 2012 yılı için oluşturdu ve paylaştı. Basında yer alan olumsuz haberler ve soruşturmalar sonrasında, Papa Francis ile beraber yeniden yapılanma çalışmaları kapsamında, 9 Temmuz 2014’de ise kurumun geleceğine ve yeni organizasyonel yapılanmasına yönelik duyurusu yapılarak yine bir ilk yaşandı. Yapılanma çalışmaları devam eden bankanın yönetimimde Kardinaller Komisyonu dışında profesyonellerden oluşan bir Yönetim Kurulu bulunuyor. Başkan Jean-Baptiste Douville de Franssu eski bir bankacı ve hâlihazırda bir yönetim danışmanlığı şirketinin de başkanı, Investir dergisinde eski finansal editör. Genel Müdür (Direktör) Banca Nazionale del Lavoro (BNL)’da çeşitli görevlerde bulunmuş olan Rolando Marranci.

Deloitte tarafından denetimden geçmiş IFRS (UFRS) uyumlu finansal tablolarına göre*;

Bankanın (IOR) performansına bakıldığında, son üç senedir bir erime görülüyor. Müşteri varlıkları 6,2 milyar Euro’dan 5,9’a düşmüş 2013 yılı sonu itibarı ile. Burada en büyük düşüş mevduat kaleminden geliyor. Müşteri sayısındaki 21.000’den 17.400’e düşüş, 2,9 milyon Euro’ya düşen kârlılıkta da görülüyor. Karlılıktaki düşüşün nedeni bunun dışında faaliyet raporunda üç nedenle aktarılmış, altın fiyatlarındaki gerileme, Vatikan Papalığına yapılan bağış ve fonlardaki kayıp. 2013 yılı sonunda Sermaye Yeterlilik Rasyosu yüzde 17,4 ile Bank For International Settlement Basel Komitesi’nin belirlediği Cook Rasyo’sunun iki katı. Operasyonel giderleri 2013 yılında 32 milyon Euro iken bunun 115 personelinin maliyeti 12 milyon Euro olmuş. Bilanço büyüklüğü 3,4 milyar Euro ile ülkemizdeki 18 – 20.nci sıradaki aktif büyüklükteki banka sıralamasına tekabül ediyor. 

 

* https://www.ior.va/Portals/0/Content/Media/Documents/AnnualReports/dtg389!stpod45/IOR_AnnualReport_E_2013.pdf