Bu yazımızı baskıya gönderdiğimiz saatlerde TCMB’nın Para Politikası Kurulunda faiz kararı görüşülüyordu. Dolar/TL kotasyonu 3 TL’yi görmüştü. 2,75 kur seviyesi yönetim ve kabine değişikliği ile piyasalarda belirsizlik algısını yükseltti. Yeni kabinede Ekonomi ve Maliye Bakanları kim olacak, TCMB faizleri düşürecek mi sorularının üzerine FED haziranda faiz artışı yapar mı sorusu eklenince davranışsal finans kuru yukarılara taşıdı.
Uğur Böceği uçunca dilekler gerçekleşirmiş inancı ile piyasa kuru uçurmak istiyor, buna da bahane arıyor. Yoksa bir önceki “Bugün Aslında Dündü” yazımızda bunun niye olmaması gerektiğini yazmıştık. BİST bu nedenle aşağıda gelişmeleri bekliyor. TCMB faizlerde borçlanma üst bandını aşağı çekebilir ancak daha fazlasını şu anki genel dünya konjonktürü pek sağlamıyor. FED bilançosunda en ufak bir değişiklik yok geçen sene mayısa göre. Hatta 200 milyar dolar fazladan banknot piyasada. Bilançosundaki taşıdığı tahvil stokunun tutarı ve vade kompozisyonu aynı sayılır. TWIST ile açık piyasa işlemlerine devam ediyor. Faiz arttırırsa yine geçen sene yazdığımız gibi eli mecbur olduğu için yapacaktır ama limitli, cüzi bir artış olacaktır. Bu senaryolar ışığında kuru 3 TL’nin üzerinde (bir süre) görmek mümkün ama aslında olması gereken seviye kesinlikle altı.
Trump başkan olduğunda söylemlerindeki şahinlik (ki aslında Meksika duvarı, mülteciler gibi söylemler ile tipik Amerikan halkına yani muhafazakâr oylara oynuyor) eylemlere yansır mı kaygısı aslında dolar faizinden veya kotasyonundan daha önemli 2017 için. Burada Fransa’daki seçimlerden hemen önce Sarkozy-Hollanda canlı yayın oturumunu hatırlarsak, Hollande seçilir seçilmez nükleer santralleri kapatacağını söylemişti. Seçildi ama santraller hala tıkır tıkır. Yani söylem ve eylem konjonktür, ihtiyaç ve zorunluluklar nedeni ile farklı olabiliyor. Mesela, Apple’ın Çin’deki üretimini ABD’ye taşıyacağını söyleyerek KOBİ ve esnaf oylarına mavi boncuk dağıtıyor. Gerçi Apple böyle giderse Alphabet'e kaptırdığı (birincilik) sırasını daha çok teknoloji firmasına kaptıracak ama. Vergi beyannamesi hanesi boş geçen tek başkan adayı olarak vergiye hassas bir sistemde vergi yükü her geçen gün artmak zorunda kalacak bir topluma umut ışığı saçıyor. Pennsylvania Valisi’nin ‘çirkin kadınlar Trump’a destek vermez’ sözü ile de bir nevi başkanlığı garantilemiş durumda, çünkü hiçbir kadın çirkin değildir. Tabii, rahmetli Demirel’in dediği gibi “Siyasette 24 saatte çok şey değişebilir” sözünü de unutmamak lazım.
İngiltere’de AB oylaması
Haziran ayında İngiltere Avrupa Birliği’nde kalacak mı oylaması var. İngilizler “12 milyon Türk AB’ye geliyor” haber manşetleri (daha çok işsizler ve öğrenciler) ile Ortaçağ’dan kalan “Anneciğim Türkler geliyor” sözü ile kampanya yürütüyorlar. CNN International’da bile bu haber üzerinden yorumlar yapılıyor. İngiltere Hazinesi bir açıklama ile eğer çıkarsak İngiltere’ye resesyon gelir diye aba altından sopa gösteriyor. Sanki Yunanistan’ı, İzlanda’yı, İrlanda’yı, Portekiz’i, Güney Kıbrıs’ı Türkiye batırmış, vize serbestisi veya üyelik gelince Türkiye’de herkes işini gücünü okulunu evini barkını bırakıp Avrupa’ya koşacakmış gibi söylemleri hala bu yüzyılda benimseyen Avrupalı(?) seçmen var mı haziran sonunda göreceğiz. Esas İspanya, Yunanistan gibi işsizliğin yüzde 25’ler seviyesinde olduğu ülkelerden ekonomik verileri iyi olan Türkiye gibi ülkelerin çekinmesi gereken bir dönemdeyiz. Eğer sonuç birlikten uçuyoruz böceğim olursa, uçtukça uçan bu söylemlerin uçuk çıkmasına kadar gittiği bir süreçte, kâğıt üzerinde aslında uzatmaları oynayan birliğin fiiliyatta dağılmasına gidecek bir sürecin başladığını kabullenmesi anlamına gelecektir. Bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda kurlarda hareketlilik yaşanacaktır ve Euro/dolar paritesi 1,05 seviyelerine doğru hareketlenebilir ki, Türkiye’de Dolar/TL diğer unsurlardan daha fazla bu senaryodan etkilenecektir. Merkel’in belki de Avrupa’yı karşısına alarak Türkiye’ye yanaşması bu yüzdendir. Son söz; Özal, tatiller öncesinde otogarı arar, otobüslerin doluluk oranına göre ekonomi tıkırında mı diye bakarmış. Piyasada belirsizlik algısı nedeni ve davranışsal finans beklentisi ile vadeler uzamış durumda, para bulunmuyor, işler az söylemi var ama otobüsler ve tırlar yollarda uçuyor, bir Uğur Böceği piyasaya yetecek.
