Genetik uzmanı Eran Elhaik, dil uzmanı Tel Aviv Üniversitesi Profesörü Paul Wexler ile birlikte nisan ayında internette yayınladığı bir videoda Yidiş’in kökeninin Kuzeydoğu Türkiye olduğunu iddia etti.
Geçtiğimiz mart ayında prestijli Oxford Üniversitesi bilim yayını ‘Genler, Biyoloji & Evrim’ dergisinde yayınlanan yazıda Yidiş ve Aşkenazi kültürünün ilk olarak bir Slav ve İran konfederasyonu olarak kuzeydoğu Türkiye’de ortaya çıktığı iddia edildi.
Elhaik ve Wexler tarafından yazılan teoriye göre, kuzeydoğu Türkiye’den geçen ticaret yolunda yaşayan Yidiş konuşan Yahudiler ticarette farklı bir avantaj elde etmek için bu lisanı kendi aralarında bir kod olarak kullanıyorlardı.
Yidiş’in Alman ve İbranice kelimeler içerdiğini ancak Slav lisanının gramerini kullandığını belirten Elhaik, teorisini ispat etmek için tezinde, Aşkenaz kültürüne ait insanların genetik yapısı ile Türkiye’den geçen antik ticaret yolunda yaşayanlar arasında bağlantılar kuruyor.
Elhaik tezinde ayrıca, Aşkenazi kelimesinin dilbilimsel kökeni ile söz konusu bölgede bugün bulunan kasabaların isimleri ile lingustik bağlantılardan söz ediyor.
Ancak teze karşı olanlar da var. İbrani Üniversitesi profesörlerinden Sovyet ve Doğu Avrupa Yahudiliği uzmanı Shaul Stamper Elhaik’in araştırmasını akademik olarak yetersiz olarak değerlendirdi. Shamper, JTA’dan Cnaan Liphshiz’e yaptığı açıklamada Elhaik’in teorisini ‘saçma’ olarak niteledi.
