İzmir Yahudi Cemaati ve Cemaat Başkanı Jak Kaya

Cemaat başkan ve yönetim kurulu seçimi ne zaman gerçekleşti?

28 Kasım 2010 Pazar günü İzmir Musevi Cemaati’nin 3 yılda bir yapılan olağan Genel Kurulu, 103 cemaat üyemizin katılımı ile toplandı. Faaliyet raporu ve mali raporlar okunduktan sonra Yönetim Kurulu seçimlerine geçildi.

 Göreve yeniden talip olan eski yönetim kurulundan başka aday listesi var mıydı?

Önce seçim sisteminden söz etmeliyim. 2004 yılındaki Genel Kurul toplantısında alınan karar gereğince, seçimlerde liste sistemi getirildi. Amaç, aralarında fikir birliği olan ve uyumlu çalışma yapabileceklerini düşünen kardeşlerimizin, bir başkan adayının etrafında toplanarak aday listesi oluşturmaları ve seçimin bu listeler arasında tercih kullanılmak sureti ile yönetim kurulunun belirlenmesi idi. Ancak 2004 ve 2007 seçimlerinde, oluşturduğumun dışında başka aday listesi çıkmayınca, liste sistemi kimi cemaat bireyleri tarafından eleştirilmeye başlandı. Bunun üzerine, Nisan 2010’da bir olağanüstü Genel Kurul toplantısı yaparak, sistemi yeniden gündeme getirdik. Ekseriyetle aynı sistemin devamına karar verildi.

Kasım 2010’da, başka liste çıkmadı ve eski yönetim kurulu (küçük bir değişiklik ile) yeniden göreve talip oldu. 103 kişinin katılımı ile yapılan seçimde listemiz büyük bir çoğunlukla onaylandı. Başkanlığını yine benim üstlendiğim yeni yönetimde, Başkan Yardımcılığına Avram Abuaf, Saymanlığa Hayim Eskenazi, Sekreterliğe Mirey Eskenazi getirildiler.

 Yönetiminizin geçen dönem faaliyetlerinden biraz bahseder misiniz?

Cemaatin alışılagelmiş rutin işleri, yani sinagogların bakım ve onarımlarının yapılması, dinî personelimizin sorunlarının çözümlenmesi, bayramlarımızın kutlanması, İstanbul’dan hamursuz getirtilip tevzi edilmesi, kaşer et sağlanması aksatılmadan yerine getirildi. Her bayramda beş sinagogumuz ve ayrıca yaz mevsiminde Çeşme Sinagogu hizmete açıldı. Şaar Aşamayim Sinagogu’nun çevre güvenlik tesisi tamamlandı. Ticaret Odası’nda “Türkiye Sinagogları Fotoğraf Sergisi” Hahambaşı Rav İsak Haleva’nın  katılımı ile açıldı. Beth İsrael Sinagogu’ndaki müzemiz sürekli ziyarete açık tutuldu. Aynı şekilde Havra Sokağı çevresinde bulunan ve geçmiş yıllarda onarılan tarihî sinagoglarımız sürekli olarak okullar, dernekler ve turistler tarafından ziyaret edildi. Beth İsrael Sinagogu’nda, büyük topluma açık olarak, İzmir yerel yöneticilerinin ve protokolün de katılımı ile soprano Linet Şaul ve arkadaşının konseri büyük beğeni topladı.  Böylece, bu güzel mekânımızın, sanat ve kültür faaliyetlerinde kullanılmasının yolu açıldı. Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış İzmir Musevi Cemaati’ni  ziyaret etti.  Bu ziyaretin bizlere çok büyük yararları olduğunu söyleyebiliriz.

 Zengin bir kültür mirasına sahip olan İzmir Cemaati, azalan bir cemaat… Bu mirası korumak cemaat idaresine nasıl bir zorluk yaratıyor?

İzmir Cemaati’nin en önemli eksikliği, tüzel kişiliği olmaması. Maalesef, 1936 yılında, cemaatimizce beyanname verilmemesinden dolayı, vakıf oluşturulamadı ve değerli sinagoglarımızın mülkiyet sorunları halen devam ediyor. Öyle ki, kimisi İzmir Hahambaşılığı adına, kimisi Musevi Cemaati adına kayıtlı, kimisinin malik hanesi boş vs… Bu tür bürokratik sorunlar, yapılması gereken restorasyonlara – tadilatlara engel oluşturuyor . Çözüm konusunda İstanbul geçmiş dönem Cemaat Başkanı Silvyo Ovadya ile yine İstanbul hukukçuları Nedim Karako, Ester Zonana, Şemi Levi ile Ankara’ya gittik. Vakıflar Genel Müdürlüğü yetkililerine sorunlarımızı anlattık. Bu vesile ile yardımcı olan, katkıda bulunan dostlarımıza teşekkür ediyorum.

 İstanbul Yahudi Cemaati idaresi ile ilişkileriniz ne durumda?

Yukarıda da belirttiğim gibi, İstanbul yönetimi bize özellikle bürokratik ve hukuki sorunlarda her zaman yardımcı oluyor. Etkinliklerimizde de bizleri yalnız bırakmıyorlar. Bazı bayram kutlamalarını internet üzerinden canlı bağlantı sağlayarak kutluyoruz.  İzmir’e şohet ve moel hizmetleri için görevliler gönderiyorlar.  Ayrıca, İzmir Başkanı kadrosundan Hahambaşılık Müşaviriyim ve bütün toplantılara katılıp yakın ilişki içinde olmaya çalışıyorum. Büyük ilgi de görüyorum.

  Yerel yönetim ile ilişkileriniz nasıl?

Gerek Konak Belediyesi, gerek Büyük Şehir Belediyesi ve başkanı Aziz Kocaoğlu ile çok yakın ilişkilerimiz var. Bet İllel Sinagogu’muzu ve eski Hahambaşı evinin restorasyonlarını belediyelerimiz projelendirdiler. Uygulama aşamasına yakında geçilecek. Ayrıca, çeşitli münasebetlerde, başkanlarla bir araya gelip görüşüyoruz, yaptıkları toplantı ve panellere katılıyoruz.

İl Emniyet Müdürlüğü, her etkinliğimizde, cemaate açık olan her havramızda bize ekip göndererek mekânlarımızın güvenliğini sağlıyor.

 Dünya tarih mirası  sayılan sinagogların koruma altına alınması gibi bir çalışma söz konusu idi. Bu proje hayata geçirildi mi?

      Kiryati Vakfı ile müştereken yapmayı öngördüğümüz bu proje, yukarıda anlattığım sinagog hukuki sorunları nedeni ile yavaş ilerliyor. Geçtiğimiz günlerde, bu konuda çalışma yapacak olan İzmir Sefarad Kültürü Derneği kuruldu. Umuyorum 2011 yılında daha önemli adımlar atabileceğiz. Bu proje, tarihî 6 sinagogumuzu bir açık hava müzesi kompleksi kapsamında, bütünleştirerek, ülke ve dünya kültürü ile  turizmine açmayı hedefliyor.

İzmir Cemaat Kurumları çalışmalarını sürdürüyor

Karataş Hastanesini, 2010 Nisan’ından beri, önceki yönetimin istifasından sonra, başkanlığımda ve cemaat yönetiminden arkadaşlarımın katkısı ile yönetmeye çalışıyoruz. Yeni bir yapılanma ile zarar, yerini kâra bırakmaya başladı ve borçlarımız azalmaya başladı. Hastanemizin sorunlarında bize destek olan Cemaat Başkanı Sami Herman’a, Onursal Başkan Bensiyon Pinto’ya ve Or- Ahayim Hastanesi yönetim kuruluna şükranlarımızı sunuyoruz.

Kabristan Derneğimiz, konusundaki her türlü hizmeti aksatmadan yerine getiriyor. Aynı zamanda kabristanımızın bakım ve onarımını yapıyor.

Liga (Gençlik Derneğimiz) gençlerimize bir yuva oluşturuyor.  Dans çalışmalarında büyük başarı gösteren gençlerimiz dünyanın her tarafında gösterilere ve kamplara gidiyorlar.

Fun Club (Sunday School) küçüklerimize basit bilgiler ve oyunlar göstererek, onları gösterilere hazırlayarak, Yahudi kimliklerini oluşturmaya gayret ediyor.

- Onüç yıl önce kapanmış olan okulumuz Talmud Tora’nın mülkünü kiraya veren derneğimiz, geliri ile çocuklarımıza burslar veriyor.

İyi Niyet Derneği’miz (tamamı hanımlardan oluşan) ihtiyaç sahibi ailelere yardım ediyor.

Asile Kadınlar Kolu, hastanede barınan ve bakılan yaşlılarımızın sorunlarına çözüm getiriyor ve manevî destek veriyor.