Or-Ahayim Hastanesinde yapılan solunum fonksiyon testleri, bronkoskopi ve alerji testlerinin hangi durumlarda ve ne şekilde yapıldığını inceledik.
Prof. Dr. M. Levent Erkan*
SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ
Akciğerlerin çalışmasını değerlendirmek için uygulanan yöntemdir. Basit spirometri gibi yapılması nispeten kolay ve ucuz olanlardan platismografi, difüzyon rezidüel volüm gibi bazı gazların da kullanılarak uygulandığı karmaşık ve zor yöntemlere kadar geniş bir yelpaze içinde yer alırlar. En çok kullanılanlar günümüzde küçük elektronik spirometrelerle gerçekleştirilen volüm ve akım hızlarının ölçüldüğü basit yöntemlerdir.
Solunum fonksiyon testleri hangi durumlarda yapılır?
1 Nefes darlığı, öksürük, balgam gibi belirtileri olanlara
2 Akciğer filminde bozukluk saptananlara
3 Uzun süredir sigara içenlere
4 Genel anestezi altında ameliyat olacaklara
5 Solunum sistemini olumsuz yönde etkileyebilecek madencilik, akü fabrikası işçileri, amyant kullananlar, fırıncılık vs. gibi işyerlerinde çalışanlar.
BRONKOSKOPİ
Bronkoskopi, alt hava yollarının (ses tellerinden itibaren nefes borusu ve bronşlar) bir optik alet yardımıyla görerek incelenmesi demektir. Günümüzde özel durumlar hariç, fileksibıl bronkoskoplar kullanılmaktadır. Bu cihazlar eğilip bükülebilen lastik sonda şeklindedir. Bronkoskopi rahatlatıcı ilaçlarla sedasyon yapılmasını takiben lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Gerek görüldüğünde doku biyopsisi ve sitolojik, mikrobiyolojik ve minerolojik incelemeler için bronş sıvısı ve yıkama sıvısı alınır.
Bronkoskopi yapılmasını gerektiren başlıca durumlar
1 Balgamda kan bulunması
2 Akciğer kanseri şüphesi olan durumlar
3 Sebebi bilinmeyen kronik (müzmin)kronik öksürükler, lokal (yerel), hışırtılı solunum gibi belirtiler görüldüğünde gecikmeden bronkoskopi yapılmalıdır.
4 Tedaviye cevap vermeyen zatürre ve aynı alanda tekrarlayan zatürre
5 Hava yollarına yabancı cisim kaçması durumunda
6 Bazı durumlarda tedavi için ve cerrahi müdahale gerekip gerekmediğini kararlaştırmak için.
ALERJİ TESTLERİ
Erken reaksiyon veren deri testleri: Ev tozu ve akarcıkları küf, hayvan tüyü, ilaçlar, polenler, yiyecekler bu yöntemle incelenebilir. Deriye bu alerjenlerden bir damla konulduktan sonra deri damla üzerinden özel lanset ile 1 mm derinlikte delinir.15 dakika sonra meydana gelen kabarıklık ve kızarıklık değerlendirilir.(Prick – epidermal test) Bu testler ayrıca alerjenin çok ince uçlu bir enjektör yardımıyla deri içine çok küçük miktarda verilmesiyle de uygulanabilir.(İntradermal test)
Geç reaksiyon veren deri testleri: Özellikle temas alerjilerinin tanısı için kullanılan yöntemdir. Metaller, makyaj malzemeleri, temizlik malzemeleri vs. gibi deri ile temas eden alerjilerin teşhisi için kullanılır. Özel bantlara bu maddeler yerleştirilerek deri üstüne yapıştırılır. 24-72 saat sonra açılarak, oluşan reaksiyon değerlendirilir.
Alerji kan testleri: Genellikle çocuklar ve derisi test için uygun olmayan hastalar için kullanılır. Deri testleri kadar duyarlı olmayıp, sonuç alınması günler sürer. Maliyeti de yüksektir. Bunlardan total IgE ölçümü vücuttaki total alerji antikoru miktarını gösterir. Neye karşı alerji olduğunu göstermez. Bu nedenle değerli bir test değildir. Spesifik IgE testleri ise hastanın alerjisi olduğu alerjenlerin saptanmasını sağlar. Ölçümde RAST veya ELISA yöntemleri kullanılır.
Prof. Dr. M. Levent Erkan yönetiminde Or-Ahayim Hastanesinde Solunum Fonksiyon Testleri, Bronkoskopi, Alerji Testleri yapılmaktadır.
*İç Hastalıkları, Göğüs ve Allerji Hastalıkları Uzmanı
