UEFA kriterleri artık her transfer haberinde ortaya çıkıyor. UEFA kriterleri yüzünden artık takımlarımız daha düşünerek transferler yapmaya başladı. Amacım bunları rakamsal olarak toparlayıp bir analiz ortaya çıkarmak. Buradaki veriler genelde gazete haberlerine ve internet sitelerine dayandığından, detaylarda ufak değişiklikler ve yanılmalar olabilir fakat genel resmi veriyor olacaktır.
Yaş ve gençleştirme
Sezonsal olarak dört büyük takımın yaş ortalamasını yukardaki tablodan görebiliyoruz. Ortalama olarak 24-25 yaş aralığı takımlar için tercih edilirken özelikle üç büyük takımın bu sezonki transferlerde bir hayli yaş aldıklarını görüyoruz. Bunu tecrübeli, elinde bonservisi olan, ucuz maliyetli transferler yapılmasını bağlayabiliriz.
Ligin yıllara göre piyasa değeri
Özelikle takımlarımızın piyasa değerlerine baktığımızda toplam piyasa değerinin yaklaşık olarak 914 milyon Euro olduğunu görüyoruz. Dört büyük takımın toplam değeri ise 444 milyon Euro. Bunun ana nedenleri tabii ki UEFA kriterleri. Özelikle kulüpler bonservisi elinde olan futbolcuları seçmeleri veya daha çok kiralama yolunu seçip, yıllık maaşı yüksek tutmayı planlıyor. Ayrıca Türkiye’deki vergi oranın Avrupa’ya oranla daha düşük olması yine Türkiye piyasasını yabancı futbolcular için cazip kılan farklı bir durum. Ligin genel ortalamasını 2015/16 sezonunda Fenerbahçe’nin yüksek bonservisli transfer harcaması ile açıklayabiliriz.
Dört büyük takıma baktığımızda ise takım değerlemesinde çok büyük yükseliş/düşüş olmayan tek takım Beşiktaş. En azından belirli bir transfer politikası olduğunu ve bunu dört yıl düzenli olarak yaptıklarını görebiliyoruz. 2013/14 ve 2014/15 Galatasaray’ın takım değeri 150 milyon Euro’yu geçerken son iki yılda düşüş yaşadığını, bu durumun tam tersi olarak 2015/16 ve 2016/17’de Fenerbahçe’nin takım değerinin çok yüksek olduğunu görüyoruz. Bu sezon Trabzonspor’da ise takım değerinin ciddi bir düşüş yaşadığını net olarak görebiliriz. Aslında ideal olarak her yıl üstüne koyarak büyüyen bir grafik elde etmek. Fakat kulüplerimiz için bunun çok tercih edildiğini daha doğrusu organize edilebildiğini göremiyoruz.
Transfer farkları
Transferlar hakkında asıl büyük resmi görmek için bu tabloya bakmamız yeterli olacaktır. Bazı transferlerin bedellerinde değişiklikler, kur farkları veya anlaşma çeşitliği olsa bile, genel resmi görmemize yardımcı olacaktır. Takımların son dört sezonda yaptıkları transferlerin bonservislerinin +/- farklarını bu tabloda görebiliyoruz. Aslında son dört sezonda Beşiktaş’ın ne kadar doğru işler yaptığı, açıkça görülüyor. Galatasaray’ın son sezon sadece -4 milyon Euro yazmasına rağmen, ciddi transferler yapması önemli bir başarı. Fenerbahçe tarafında farklı olan detay son dört sezondaki transferlerden -38 milyon Euro gözükmesine rağmen, ligdeki en değerli takımın Fenerbahçe’de olduğunu unutmamak gerekiyor. Başakşehir, Osmanlıspor, A.Konyaspor tarafında ise gelir/gider dengesini genelde tutturduğunu ve dört büyük takım gibi borçlanmadığını açıkça görebiliyoruz. Dolayısıyla bu takımların, mevcut istikrarını korumaları ve sportif başarı elde edip gelirlerini artıması durumunda, finansal olarak dört büyük takımla daha mücadeleci bir duruma gelebileceklerini görebiliyoruz.
Son durum
Sonuç olarak görünen UEFA kriterleri büyük kulüp yöneticilerini daha akılcı transfer yapmaya yönlendirmiş durumda. Bu değişime uymayan/uyamayan takımlar ne kadar büyük bir camia olurlarsa olsunlar uzun vadede, devlet desteğine rağmen bu borçları sürdüremeyeceklerdir. Bu bakımda en riskli takım Trabzonspor olarak görünüyor. Beşiktaş’ın ise oldukça doğru yolda olduğu rakamlar tarafından destekleniyor. Diğer ilk üçü zorlayan takımlara baktığımızda ise uzun süreli sportif başarı ve biraz borçlanma riski almaları durumunda dört büyük takımı ciddi olarak uzun dönemde tehdit edebileceklerini görüyoruz.
*Transfeler ile ilgili bilgiler, veriler için www.transfermarkt.com.tr, www.hurriyet.com.tr sitelerinde çıkan haber ve bilgilerden faydalanılmıştır.
