16 yıl önce, Roş HaAyin ve Tel Aviv’in dışında yapılan yol çalışmalarında kazara bulunan Kesem Mağarası halen insanlık tarihinin bilinmeyen taraflarına ışık tutmaya ve insan evrimini aydınlatmaya devam ediyor.
On altı yıl önce, Roş HaAyin’i çevreleyen 5 numaralı otobanın genişletilmesi çalışmaları sırasında yol işçileri adeta zamanda dondurulmuş bir dünyayla karşılaşmışlardı. Dev bir kireçtaşını parçalayarak yol açma niyetiyle oldukça kuvvetli fakat kontrollü bir patlama gerçekleştirilmiş ve patlama sonucunda dev taşın ardında 200 bin yıldır kapalı kalmış olan mağara ortaya çıkarılmıştı.
200 bin yıllık bir zaman kapsülü görevi üstlenmiş mağara, içinde saklayarak koruduğu ve insanlığın geçirdiği evrimi belgeleyen nadir parçalar sayesinde günümüzde dünya üzerindeki en önemli tarih öncesi kazı alanlarından biri olarak kabul ediliyor.
Söz konusu arkeolojik alanda son dönemde ortaya çıkartılan bulgular da dikkat çekici. Bulunan kalıntılar, insan evrimleşmesi konusunda önemli noktalara ışık tutar nitelikte…
Tel Aviv Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ron Barkai, liderliğini üstlendiği kazılarda bulunan tüm parçaların uluslararası önemlerini de vurguluyor. Barkai mağaradaki insan kalıntıları için, “Bu çok özel bir mağara. İnsanlığın tarihinde tamamen belirsiz ve bilinmeyen bir zaman dilimine ışık tutuyor. Hangi tip insanın burada yaşadığını bilemesek de onlardan önce bu bölgede yaşamış herkesten farklı davrandıklarını biliyoruz. Adeta daha farklı bir insan türü ile karşılaşıyoruz. Ayrıca bu insanların sadece davranışları değil fiziksel özellikleri de farklıydı. Eğer yanılmıyorsak bu insanlar günümüzdeki insan formuna daha yakın ve ataları olan Homo Erectus formundan daha uzaklardı” diyor.
Tel Aviv Üniversitesi’nde görevli bir başka Arkeoloji Bölümü öğretim görevlisi ve kazı ekibinde görevli Avi Gofer de büyük heyecan duyduğu konuyla ilgili, “Mağara sıra dışı şekilde iyi korunmuş durumda. Bu mağarada yaşamış insanların evrilme dereceleri etraflarındaki kişilerden çok daha yüksek ve insanlık tarihinde farklı ilerlemiş kişiler. Yontma şekillerinden davranışlarına, avlanma tekniklerinden düzenlemelerine ve ateşi kullanmalarına kadar pek çok konuda yaptıkları her şey o dönemde insanların yaptıklarından tamamen farklı. Bu anlamda Kesem Mağarasında bir değişim patlaması yaşandığını ve pek çok yenilik geliştirildiğini söyleyebiliriz” dedi. Gofer, hayvan kemiklerinden o dönem için ileri sayılabilecek çakmaktaşı aletlerine her türlü kalıntının heyecan verici olduklarını da ekledi.
Günümüze dek Kesem mağarasında bulunan tarihi belgelerle bildiğimiz gerçekleri ve tarih kitaplarını en çok değiştiren bilgi, tarihin o döneminde dahi insanların pişirerek et tüketmeleri oldu.
