Casus Dagan ve komedyen Gene Wilder’ın aralarında bulunduğu veda ettiğimiz Yahudi isimler yankı uyandırdığı kadar çeşitlilik de sergiliyor.
5776 yılında kamuoyunda David Bowie, Prince ve Muhammed Ali gibi ünlü isimlerin kaybı derin üzüntü yaratırken Yahudi dünyasında da sarsıcı ölümler yaşandı. Yaşamları boyunca etkili olmuş isimlerden en saygın ve ilham kaynağı olabilmiş 10 Yahudi kişilik Jewish Telegraphic Agency (JTA) tarafından listelendi.
Şimon Peres (93)
İsrail bir devlet olmadan çok önce asker olarak mücadelesine başlayıp bir siyasetçi olarak ömür boyu İsrail için çalıştı. Nobel Barış Ödülü sahibi, 2007-2014 yılları arasında devlet başkanlığı yapmış olan Peres, Filistin- İsrail barış hareketinin sembolü oldu.
Elie Wiesel (87)
50’den fazla kitap yazmış, Nobel Ödüllü Wiesel’in aldığı unvan ve onurlar sayısızdı. Holokost bilincini, başta ABD olmak üzere tüm dünyanın ahlaki vicdanına mühürlemeyi başarabilmiş aktivist, ölümünden sonra ABD meclisi tarafından onurlandırıldı. Wiesel’in heykeli Washington Capitol Hall’a dikilecek.
Gene Wilder (83)
Willy Wonka’dan Dr. Frankenstein’a 70’ler ve 80’lerin sinema dünyasına alışılmadık ve sevilen rollerle damgasını vuran Wilder, oyunculuğun yanı sıra yönetmenlik, senaristlik, roman ve kısa hikâye yazarlığı da yapmıştı. Wilder, çocukken askeri okulda sınıfta tek Yahudi olduğu için dövüldüğünü anlatmıştı.
Esther Jungreis (80)
Yahudilere Ortodoks geleneklerine uyma çağrısı yapan kişiliklere çok rastlansa da hiç kimse Jungreis kadar etkili olmamıştır. 1973’te Madison Square Garden’da düzenlediği ‘Yahudi Uyanışı’ temalı partiye 10 bin kişi katılmıştı. Macaristan doğumlu bir Holokost kurtulanı olan ruhani lider, ömrünü Yahudilik bilincini yaymaya ve asimilasyonla mücadeleye adadı; bu amaçla Hineni Organizasyonunu kurdu.
Garry Shandling (66)
Garry Shandling (66): HBO’da yayımlanan sit-com (durum komedisi) dizileriyle ünlenen stand-up komedyeni, oyuncu, yazar ve yönetmen, izleyicilere ilk kez Hollywood’un komedi endüstrisinin arka planında neler olup bittiğinin resmini çizdi. Yetiştirdiği komedyenler arasında başta gelen Sarah Silverman sanatçının mart ayındaki ölümü dolayısıyla “En zeki ve komik aklı kaybettik” dedi.
Doris Roberts (90)
’Everybody Loves Raymond-Herkes Raymond’ı Sever’ ama Raymond’ın annesi rolündeki Doris Roberts da az sevilmedi. Sevginin kanıtı da tam dört Emmy Ödülüydü. Rus Yahudi kimliği ile her zaman övünen ve hayatının son döneminde bol bol sevimli anneanne rolleri üstlenen Roberts uykusunda vefat etti.
Imre Kertesz (86)
Holokost ile ilgili yayınladığı ‘Kadersiz’, ‘Fiyasko’ ve ‘Doğmamış Çocuk için Kadiş’ kitapları ona 2002 Nobel Edebiyat Ödülünü getiren eserlerdendi. Auschwitz’i tüm çıplaklığı ile anlatan ama öfke uyandırabilecek yorumlardan kaçınan Kertesz, kitaptaki 15 yaşındaki kahramanın kendisi olduğunu hep reddetti. Kitapları ülkesi Macaristan’da hala liselerde okutuluyor.
Meir Dagan (71)
İsrail ordusunda, 30 yıllık bir askeri geçmişe sahip tümgeneral, kariyerinin sonunda 2002 - 2011 yılları arasında Mossad Başkanı oldu. En büyük başarısı İran’ın nükleer santrallerinin yüzde 20’sini etkisiz hale getiren Stuxnet virüsünün yaratılmasındaki rolüydü. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ilgili her ne kadar muhalif açıklamalarda bulunmuş olsa da cenazesinde Netanyahu konuşmasıyla onu yüceltmişti.
Anton Yelchin (27)
Her genç ölüm trajiktir fakat arkadaşları tarafından cipi ve garaj duvarı arasında sıkışmış ve can vermiş şekilde bulunan Yelchin’in ölümü onu seven yakınlarını ve Star Trek (yeni çekim) hayranlarını perişan etti. Eski Sovyetler’de artistik patinajcı olan anne ve babası, vites kolunda bir problem ile ilgili arabalarını geri çağırma sürecinde olan Fiat Chrysler’e dava açtı.
Goldie Michelson (113)
Dünyanın en yaşlı insanlarının hem kadın, hem Yahudi hem de adlarının Goldie olması gerçekten büyük bir tesadüf. Geçen yıl vefat eden Goldie Steinberg’den sonra Goldie Michelson da hayatının son yılında bu unvanı taşıdı. 2 yaşında Rusya’dan ABD Massachusetts’e göç eden Goldie Michelson, uzun yaşamının sırrını her gün yürümek olarak verirken çikolata ve ıstakozdan vazgeçemediğini de belirtmişti. Kendisinden bir ay sonra vefat eden dört numara Esther Jungreis ile karşılaşmasalar bari.
