İbrani takvimine göre Kislev ayının 25’inde yakılan ilk mumla başlayıp sekiz gün ve sekiz gece boyunca devam eden Hanuka Bayramının ilk mumu bu sene 24 Aralık Cumartesi gecesi yakıldı. Birçok sinagog her sene olduğu gibi bu sene de kutlamalara ev sahipliği yaptı.
Dora Niyego, Nazlı Doenyas
Caddebostan Talmud Tora
25 Aralık Pazar günü Talmud Tora Caddebostan kuruluşunun 85. yılını Bet El Sinagogunda coşkuyla kutladı. Her sene Hanuka Bayramı’yla kuruluş yıldönümünü de kutlayan Talmud Tora Caddebostan bu sene Hanuka’yı anlatan Türkçe sözlü şarkılar ve danslarla güne damgasını vurdu.
Talmud Tora Keren Şemeş grubunun üstlendiği programda gün Kadıköy Hemdat İsrael Sinagogu Başkanı Eli Arditi adına Yosi Chaban ve Talmud Tora Caddebostan Başkanı Berta Banana adına Treysi Bahar’ın yaptığı konuşmalarla başladı. Kadıköy Hemdat İsrael Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Eli Arditi yolladığı konuşmada bayramlarımızın bizim için bir birleşme olduğunu, Yahudi halkının acılarını ve kutlamalarını ‘unutmamak’ ve ‘hatırlamak’ farkındalığı ile yaşadıklarını, tüm eski uygarlıkların kaybolmasına rağmen, Yahudiliğin dimdik ayakta olduğunu ve bunun nedeninin ailelerimizin Yahudi kültürünü bilen bireylerin yetiştirmeleri olduğunu belirtti.
Banana’nın konuşmasında Talmud Tora madrih ve öğrencilerini eski zamandaki mum yakıcılara benzeterek “Tora’da, ‘insan ruhu Tanrı’nın mumudur’ yazar. Aynı zamanda ‘Mitsva mum ve Tora ışıktır’ yazar. Talmud Tora, çocukların ruhundaki Musevilik ışığını Tora ve mitsvaların yardımıyla yakmaya çalışır. Yahudi ruhu tutuşmaya hazır bekler her zaman. Bazen bu çok kolay olur, bazense çölde veya denizdeki lambalara benzer. Biri ona kendi konforunu bırakıp erişmeli ve o lambaları yakmaya çalışmalıdır. Talmud Tora olarak ana amacımız budur” dedi. Banana konuşmasında Hanuka’nın tarihçesine de değindi ve Hanuka mesajını şöyle iletti: “Hanuka Bayramı bize 2100 yıldan daha öncesinde askeri olarak zayıf ama maneviyatı çok güçlü Yahudilerin kaba ve imanı olmayan düşmanlar tarafından Bet Amikdaş’ın yıkılmasını önleyemediklerini ve Musevi halkını karanlığa gömmek istediklerini hatırlatır.
Mucizevî zafer olarak sekiz gün yanan yağ ile o günlerden bu güne her sene hanukiyamızı yakarız. Hanukiyayı yakmak aynı zamanda özgürlüğümüzün sembolü, zaferimizin kanıtı, karanlıktan aydınlığa geçişimizdir. Unutmayalım ki ufacık bir ışık bile karanlığı yok eder.
Hanuka Bayramı bize aydınlanmanın önce evde başladığını en açık biçimde gösterir. Kişinin kendi içinde ve ailesinde, Tora ve mitsvaları uyguladıkça Hanuka ışıkları da daha güçlü yanacaktır. Hanuka ışıkları evdekilerin yanında, dışarıda hangi sebeple olursa olsun karanlıkta olanlara da ışık getirir.
Hanuka ışıklarının bu seneki mesajı hepimizin hayatını, ulusumuzu daha da aydınlığa taşımak olsun. Tanrı hepimizi birer ışık yakıcı olarak atasın.”
Minix Anaokulu öğrencileri gösterisi
Hanukiyanın yakılmasının ardından İzzet Bana yönetimindeki Minix Anaokulu öğrencileri Türkçe, İngilizce ve Judeo-Espanyol lisanlarında şarkılarıyla güne katkıda bulundu. Ardından, Meri Şaban eşliğinde Talmud Tora gençlerinin müzik gösterisi yer aldı.
Sırasıyla Haham Akaal Rav Adoni, Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu, Türk Yahudi Toplumu Başkanı İshak İbrahimzadeh ve Hahambaşı Rav İsak Haleva konuşmalarıyla günün anlam ve önemini anlattılar. Rav Adoni, Hanuka’nın önemini belirten konuşmasında Hanuka ışıklarının hayatımızı aydınlatmasını, huzur ve barış içinde yaşamamız temennisinde bulundu. İbrahimzadeh ise katılımın azlığına dikkati çekti ve bunun için toplumun daha duyarlı olması gerektiğini vurguladı. Aynı zamanda günümüz koşullarında içimizde yeşeren korkuları çocuklarımıza aşılamayıp onların hayal kurmalarına izin vermemiz gerektiğini belirtti. Çocukların önlerinde durup ufuklarını engellemek yerine arkalarında durup onların önden gitmelerine izin vermemiz gerektiğine değindi.
Kadıköy Belediye Başkanı Nuhoğlu konuşmasında, Kadıköy bölgesinin tüm dinlerin özgürce yaşandığı bir bölge olmasından dolayı memnunluk duyduğunu belirtti. Hahambaşı İsak Haleva konuşmasında, Hanuka Bayramı’nın insanın içindeki inancın vurgusu olduğuna dikkati çekti. Bir günlük yağın sekiz gün sürmesinin mucizesinden bahsetti. “Bu mucize bize önemli bir şey gösteriyor. Tanrı ‘Sen bir adım at’ ben gerisini getireceğim’ diyor.”
Tören her zaman olduğu gibi Hazan Yasef Biçim’in derin sesiyle okuduğu Anoten duasıyla son bulan törenin ardından, midraşta yer alan Jak Arditi’nin sergisi gezildi.
Geleneksel Buzda Hanuka Partisi
Aşkenaz Cemaati Hahamı Rav Mendy Chitrik ve eşi Chaya'nın her yıl geleneksel olarak verdikleri Buzda Hanuka partilerinin beşincisi, 25 Aralık’ta Metro City İcessporto'da gerçekleşti.
25 Aralık’ta Metro City İcessporto'da Aşkenaz Kütüphanesi ile bağışçıların desteği ve Leon Cibili'nin organizasyonu ile gerçekleşen Hanuka partisine, aralarında Toplum Başkanı İshak İbrahimzadeh ve farklı kurum yöneticilerinin bulunduğu farklı yaş ve çevrelerden 600'den fazla davetli katıldı.
İcessporto’nun içinde yer alan ve buzdan yapılan hanukiya’nın yer aldığı buz pistinin duvarları ve tavanı, Leon Cibili tarafından, balonlarla gökkuşağı renklerinde bayram sevincini yansıtacak şekilde düzenlendi. Rengârenk balonlardan yapılmış ayrı bir hanukiya, buz pistinin bir duvarının büyük kısmını kaplayacak şekilde yapıldı.
Hanuka partisi süresince çocuklar kadar ebeveynleri ve aile büyükleri de eğlenceli vakit geçirdiler. Buz pistinde çocuklar kayarken aileler döner büfesi ve Hanuka bayramına özel sufganiyotların tadına vardılar ve hoş sohbetler ile zamanın nasıl geçtiğini fark etmediler.
Leon Cibili’nin tüm detaylarıyla titizlikle ilgilendiği menü, La Casa Catering tarafından hem göze hem damak zevkine hitap edecek şekilde sunuldu. Davetin neşeli posterleri ise Poligon Reklamcılık'tan Gila Franses'in desteği ile hazırlandı. Buzda Hanuka partisindeki bayram coşkusu neşeli müzikleri ile Mix Music ekibi tarafından sağlandı.
Buz pistinin ortasına yerleştirilen buzdan hanukiya duaların hep bir ağızdan coşkuyla söylenmesi ile yakıldı. Çocuklar Hanuka hatırası olarak dağıtılan ışıklı Menora kolyelerini keyifle taktı. Rav Mendy Chitrik, Hanuka mumlarını yakmadan önce yaptığı kısa konuşmada, Hanuka tarihçesini anlatarak bugünlere bağladı. 2200 seneden daha önce gerçekleşen Hanuka olaylarının özünde, Helenlerin Yahudileri öldürmek istemediklerini, sadece kendileri gibi olmaları; Tanrı’dan, Tora’dan, geleneklerinden uzaklaşmaları için uğraştıklarını belirtti. Tanrı’ya ve Tora’ya sadakatle bağlı olan küçük bir grup Yahudinin, onlara dayatılmaya çalışılan ‘Şabat’a bakma Roş Hodeş’i kutlama, Brit-Mila yapma’ yasaklarına karşı sonuna kadar inançla direndiklerini ve bunun neticesinde kendilerinden hem sayıca hem de teknoloji bakımından daha üstün olan Helenleri mucizevi bir şekilde yendiklerini, Bet Amikdaş’ı tekrar Tanrı hizmetine açtıklarını anlattı. Savaş zaferi mucizesinden sonra gerçekleşen yağ mucizesinin de anlamına değindi. Bet Amikdaş putlardan arındırılıp köşe bucak temizlendikten sonra, Menora’nın yakılması için gereken yağdan saflığı bozulmamış sadece tek bir teneke yağ bulunduğunu, bunun da sadece bir gün yetebilecekken tam sekiz gün boyunca yanmaya devam ettiğini, bu arada yeni saf yağ yapabildiklerini anlattı. O küçük teneke yağın sekiz gün boyunca yanmasının, Tanrı’nın her an Yahudilerin yanında olduğu, onları koruduğu ve onlara olan sevgisinin daim olduğu mesajını verdiğini anlattı. Rav Chitrik bugün Hanuka mumlarını yakabiliyorsak, bunu o gün Helenlere boyu eğmeyen ve Tora’yı hayatları pahasına koruyan ve tüm olumsuz şartlara rağmen çocuklara öğretmeye devam eden atalarımızın çabalarına ve Tanrı’nın yardımlarına borçlu olduğumuzu ifade etti. Yahudiliğin devamını sağlamak için bizim de Tora’mızı korumamız ve samimiyetle uygulamamız gerektiğini, bundan başka bir seçeneğimiz olmadığını önemle vurguladı.
Hanuka ışıkları GKD’de
Geçtiğimiz hafta Or-Yom'u ziyaret eden GKD, ardı ardına Hanuka etkinlikleri düzenledi.
Hanuka Bayramı etkinlikleri kapsamında Göztepe Kültür Derneği’nde önce Minikids yaşındaki çocuklar ilk Hanuka partilerini yaşadılar. 50 kadar minik yaptıkları hanukiyalar ve boyadıkları sevivonlar ile birlikte Hanuka’nın öyküsü ile tanıştı. Etkinlik Stella Küçükbarokas'ın anlatımı ve Rivka Barokas'ın zumba performansı ile devam etti. Anne ve babalar da bu mutlu güne tanık oldular.
Etkinlikler kapsamında GKD gönüllüleri ABD'den gelen konukları en güzel şekilde ağırladılar. Derneğin tanıtımını yapan gençler ile birlikte yenen yemeğinin ardından Or Yom'a gidildi. GKD gönüllüleri, pansiyonerler, Toni Biçaçi ve ekibi tarafından karşılandı. Hanukiyanın pansiyonerler ve gençler tarafından yakılmasının ardından GKD fasıl ekibi Türk Sanat Müziği'nden örnekler ile herkesi coşturdu. Pansiyonerler şarkılara katıldı; zaman zaman herkesin gözleri nemlendi. Duygulu anların yaşandığı bu günde ışıkların dünyayı aydınlatması dileği tekrar edildi. Or Yom yetkilileri bu ziyaretlerin sık sık yapılmasının birlikteliği kuvvetlendirdiğini ifade etti.
Tarihin en eski oyuncağı sevivon, çizgi film kahramanları ile UÖMO’da buluştu
25 Aralık Pazar günü, Ulus Özel Musevi Okulları’nda ‘Hanuka Oyuncaklar Dünyası’ konulu partiden gün boyunca alkışlar ve kahkaha sesleri yükseliyordu. Yaklaşık 200 çocuğun anne baba, büyükanne ve büyükbabalarıyla katıldığı Geleneksel Hanuka Partisi’nde öğrencilerin sahnelediği ‘Hanuka Oyuncaklar Dünyası’ isimli tiyatro izleyicilerden büyük alkış aldı. Gösterinin ardından partiye katılan tüm çocuklar, kendi hanukiyalarını hazırladılar. Eğlenceli Hanuka faaliyetlerine katıldılar.
Senaryosu UÖMO İbranice Öğretmenleri, Halkla İlişkiler Birimi, Yahudi Kültürü Koordinatörü tarafından yazılan ve İzzet Bana’nın da katkılarıyla sahneye konulan tiyatroyu öğrenciler muhteşem bir performansla sahnelediler. Gösteride tarihin en eski oyuncaklarından Sevivon, çocuklarımızın çizgi filmlerden tanıyıp sevdiği Spiderman, Prenses Elsa, Minnie, Batman gibi oyuncaklara Hanuka’nın mucizesini anlattı.
Gösterinin ardından, ilkokul öğrencileri öğretmenleri ve aileleriyle birlikte hanukiyalarını tasarladılar ve eğlenceli Hanuka etkinliklerine katıldılar. Anaokulu öğrencileri de Alef Binasında UÖMO Anaokulu öğretmenleri ve Alef yetkilileri eşliğinde yaşlarına uygun Hanuka faaliyetleri yaptılar.
Yaşayarak öğrenilen geleneksel bayram kutlamalarının önemini vurgulayan UÖMO yöneticileri duygularını, “Her yıl okulumuzda bayramlarımızı çocuklarımız, velilerimiz ve Musevi toplumunun çocukları ile birlikte büyük bir aile olarak coşkuyla kutluyoruz. Tiyatrolarla tarihi canlandıran, şarkılarla coşan, farklı sunumlarla tarihini anlatan, eğlenceli etkinliklerle bayramları kutlayan öğrencilerimiz, geleneklerimizi, değerlerimizi isteyerek ve eğlenerek öğreniyorlar. Yaşayarak öğrenen çocuklarımızın ve gençlerimizin geleneklerimizi ileride de yaşatacaklarına inanıyoruz” diyerek ifade etti.
EDİRNE SİNAGOGUNDA 40 yıl sonra Hanuka kutlaması
25 Aralık Pazar günü, Şaar Aşayim Sinagogunun düzenlediği bir gezi ile 70 kişilik bir grup yahid Edirne Sinagogu’nu ziyarete gitti.
Rav İsak Alaluf’un önderliğinde, Hahambaşı Müşavirlerinden Yaşar Bildirici ve Şaar Aşayim Yönetim Kurulu üyelerinin de yer aldığı grup, uzun bir aradan sonra Büyük Edirne Sinagogunda hanukiyayı yakarak, tarihi bir güne imza attılar. Grup, sinagogda dualarını tamamladıktan sonra turistik Edirne gezisi gerçekleştirdiler.
Or Ahayim’de Hanuka
Or Ahayim Hastanesinde konaklayan yaşlılar Hanuka Bayramı’nı, Estreyikas d’Estambol’un kurucusu İzzet Bana’nın Ladino dilindeki şarkıları ve La Casa Catering’den gelen özel Hanuka menüsü ile kutladılar. Hanuka mumunu hep birlikte yakan büyüklerimiz, Erol Esken’in şarkılarına da neşeyle eşlik ettiler.
