Herkesin hayatında iz bırakan bir kalem vardır mutlaka… Benim içinse bu kalem, beni çocukluk yıllarıma götüren, okul yıllarıma, en renkli hayallerime renk veren Caran d’Ache kalemleridir.
Geçtiğimiz hafta bir arkadaşımın elinde gördüğüm bir kalem, beni bir anda çocukluğumun renkli dünyasına sürükleyiverdi. Kalem, tasarımı özel, rüya gibi, turuncu ve pembe ağırlıklı yuvarlak bir kutunun içine yerleştirilmiş bir tükenmez kalemdi. Markasını okuyunca yüzümde öyle bir tebessüm belirdi ki, arkadaşım şaşırıverdi. Gözlerim adeta pırıldadı; beş ya da altı yaşlarında iken, ilk renkli kalem kutusunu elime aldığım anı hatırladım. O zamanların İstanbul’unda, babamın iş için gittiği yurt dışı seyahatlerinden getirdiği en güzel hediyelerden biri olan, içi rengârenk kalemlerle dolu kutuyu ve karşısında hissettiğim mutluluğumu anımsadım. Bu kalemler daha sonra mum boya, guaş ve tuş kalemleri boyası kutularına dönüşmüştü. Okul senelerimizde, en renkli hayallerimize şekil veren ve hâlâ yazı masamda, bir bardak içinde adeta çiçek buketi gibi duran kalemlerim… Şu an karşılaştığım tükenmez kalemin tasarımı ise sanatsal açıdan ilgimi uyandırdı; bu da beni şimdiye kadar pek farkında olmadığım kalem tasarımcılarını keşfe yöneltti.
Bir İsviçre ürünü olan Caran d'Ache, yıllar sonra, çağdaş bir teknik ve şık bir tasarımla karşıma çıkınca çocukluk heyecanımı yeniden yaşadım. Elimde tuttuğum tükenmez kalem, sanatın adeta bir kalemle dile gelişiydi.
101 YILLIK KALEM MARKASI
Nesillerden beri süregelen Caran d'Ache markası, kalem tutkusu olanlara hitap eden, yazma araçları ve çizim materyalleriyle yazma sanatına odaklanmış özel ürünler tasarlamayı ve üretmeyi amaç edinmiş ünlü bir şirket. Yeniliğe açık olması geleneğinin bir parçası... Usta sanatçılar, Caran d’Ache yazı araçlarına elle şekil veriyorlar. El işi ve insan emeği var bu kalemlerde.
1915 yılında İsviçre’de doğan marka, Arnold Schweitzer tarafından yaratılmış. Caran d’Ache’a ismini veren sanatçı ise Rus asıllı illüstratör Emmanuel Poire’ın kullandığı takma isim. Poire ana dili olan Rusçada kaleme ‘Karandash’ denildiği için bu ismi seçmiş. Bu isim daha sonra benimsenmiş ve markanın ismine dönüşmüş. Caran d’Ache ismini şekilde kabul edip koruyan Arnold Schweitzer ise, Karandash’ın kökünün Türkçe ‘kara taş’ anlamına geldiğinin muhtemelen farkında bile değildi. Kalemin içindeki grafitin maddesi olan kara taşlar gibi kalem, anlamında kullanılmış ismin Türkçe diliyle bağlantısı hiç aklıma gelmemişti.
2015 yılında 100 yaşını kutlayan marka bir aile firması olarak devam etmekte kararlı. Şirketi halen, aileyi temsilen, dördüncü nesil Carol Hubsher yönetiyor.100. yıl logosu sevimli bir kalem yüzü ve elinde şapkasıyla çizilmiş bir karikatür: “Le Caran d’Ache a Bonne Mine.”
4. NESİL İŞBAŞINDA
Şirketi dört nesildir yöneten Hubscher ailesi Albert Schweizer tarafından seçilmiş. Bugünkü CEO Carole Hubscher 1962 Cenevre doğumlu, ilk önce stajyer olarak çalıştığı firmada 2012 senesinde başa getirilmiş. Schweizer ilk olarak Carole’un büyük büyükbabasını şirkete atamış. 1930’lu ve Dünya Savaşı yıllarında bunu büyükbaba Hubscher takip etmiş ve 1970 yılında Carole’un babası Jaques Hubscher yönetime layık görülmüş. Jaques Hubscher kalemlerin değişimine el atmış, yıllardır süre gelen muhafazakâr kalem serilerine daha lüks elementleri ekleyen isim olmuş.
Kalemlerin efendisi olarak anılan markanın bende bıraktığı renkli anılarının dışında, renklerle, renklerin kökeni ve ruhuyla özel bir ilişkisi var. Tasarımcıları arasında hepimizin moda dünyasından yakından tanıdığı Kraliyet Sanat Okulu mezunu 70 yaşındaki ünlü İngiliz moda tasarımcısı Paul Smith’in yanı sıra uluslararası markalara imzasını atan mobilya ve obje tasarımcısı Claudio Colluci, Hermès, Christofle, Renault ve Ligne Roset de şimdi kalemlere renk ve can veriyor.
YENİ TASARIM KALEMLER
Mario Botta bir diğer tasarımcı. İsviçreli bir mimar olan Mario Botta, Milano'da Liceo Artistico ve Venedik'te eğitim görmüş. LeCorbusier, Carlo Scarpa ve Louis Kahn'dan etkilenen mimar, Caran d’Ache için şık, siyah - beyaz altıgen tasarımlı bir kalem kutusu ve kalem hazırlamış. Her tasarımcının kendi moda alanında çizgi ve tarzını yansıttığı ürünleri dışında Caran d’Ache için tasarladıkları özel kalem koleksiyonları ve az miktarda basılan Limited Edition kalemleri de bulunmakta.
Sanatçılar ve ressamlar halen kendilerini ifade edebilmek, yeteneklerini yansıtabilmek için sanatlarını kâğıtlara kalemler sayesinde çizerek gerçekleştirirler. İnsanlar her gün bir şeyler yazar, çizer veya karalar. Herkesin masasında mutlaka bir kurşun kalem veya tükenmez kalem bulunur. Zamanla bu kalem sizin tarzınız, aksesuarınız ve hatta statünüze dönüşür… Carole’un bu fikirlerine benim katmak istediğim duygu, yazan kalemlerin her zaman için bir iz bırakması… Bu iz bazen bir sanat, bazen bir anı defteri ve notlar, bazen bir haber... Bazen de artık sanal teknoloji sayesinde kaybolan sararmış bir mektup… Bazen de renkli kalemlerin süslediği çocukların çizdiği bir resim.
Yepyeni bir yıla girdiğimiz bu günlerde nice renkli hayallerimizi süsleme dileklerimle.
