Nikola Tesla: Edison kadar ünlü olmadı ancak bugünkü aydınlığı ona borçluyuz

“Dünyayı ilk değiştirmeye çalıştığımda insanlar benim hayalperest olduğumu düşündüler. İkinci kez denememde ise kibarca emekli olmam istendi.”

Selin SEVİNDİREN Kültür
4 Ocak 2017 Çarşamba

Bu sözler, bugün bilinen tüm iletişim teknolojilerinin, uzay teknolojilerinin, kablosuz iletişimin temelini atan Sırp kökenli Amerikalı mühendis ve mucit ait: 1900’lerin başında dünyanın mum ışığından ampullere geçişini sağlayan ve elektrik çalışmalarıyla 2. Endüstri Devrimini başlatan Nikola Tesla. Ama onu biz Thomas Edison ve Henry Ford diye öğrenmiştik diyorsanız suç sizin değil; Nikola Tesla’ya hakkını vermeyen tarihin. Edison ampulü falan keşfetmedi sadece onu kitleler çapında nasıl satacağını keşfetti. O zamanlar kendisi için çalışan Edison, Tesla’ya doğrudan akımdaki bir sıkıntıyı çözmesi için 1 milyon dolar teklif etmiş; Tesla sorunu çözmüş ama Edison ona hiç şakadan anlamıyorsun deyip hakkını vermemiştir. Tesla işte bundan sonra alternatif akıma yönelmiştir. Eddison’un ampullerinin yanması için doğrudan akımı kullanan elektrik sistemin ömrü fazla olmadı, çünkü her kilometrede bir elektrik santrali gerektiriyordu. Bugün evlerimizde yanan lambalar çok daha ucuz ve etkin olan alternatif akımla çalışmaktadır ve mucidi Tesla’dır. Ford da masum değildir; Tesla, Ford’un ilk motorlu aracında kullandığı motorun gereksiz büyük olduğunu kendi icadı olan ateşleme sistemi ile ispat etmiş; bunu gören kurnaz Ford ise patentini almayı akıl etmiştir.

Tesla başka neler mi icat etti: Radyo dalgalarıyla uzaktan kumandalı iletişimi (televizyon, uydu, uzay mekikleri), mucidinin Marconi olduğunu sandığınız radyoyu, Röntgen’in bulduğunu sandığınız X ışınlarını, ilk hidroelektrik santralini (Niagara Şelaleri’nde). Ve kimbilir belki de JP Morgan tam da bu sebeple finansmanını kesmeseydi tüm dünyaya yetecek bedava elektriği bulacaktı.

Tesla 2. Dünya Savaşı sırasında 87 yaşında tamamen çulsuz bir şekilde otel odasında öldüğünde özel kasasına ABD askeri güçleri tarafından el konuldu. Edison ile birlikte Nobel Fizik Ödülü alacağı söylentisi çıktığında Tesla ödülü reddedeceğini açıklamıştı. Nobel komitesi de bu söylentinden sonra prestijini korumak için ödülü başka bir ikiliye verdi.

“Bugün onların olsun; ama uğrunda çok uğraştığım gelecek, benimdir.” Bugün önde gelen elektrikli arabanın markasına bakılırsa haklı: Tesla