500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi´nden şeçkiler: 1934 yılında Ahmet İhsan Matbaası Ltd. tarafından yayınlanmış olan ‘Roma Hukuku’ kitabı
Müzemize bu hafta kazandırmayı başardığım Hukuk dalında Ordinaryus Profesör olmayı başarmış olan Mişon Ventura’nın 1934 yılında İstanbul’da 1934 yılında Ahmet İhsan Matbaası Ltd. tarafından yayınlanmış olan ‘Roma Hukuku’ kitabını konu etmek istiyorum.
Ord. Prof. Mişon Ventura İstanbul Üniversitesi kurulmadan önceki dönemde 1912 yılında Paris Akademisi Hukuk Fakültesi’nden mezuniyetinin ardından İstanbul’da 1915 tarihinde avukat ruhsatnamesini aldıktan kısa bir süre sonra Dâr-ül-fünûn Hukuk Mektebi adı altındayken müderris (öğretim üyesi) olarak görev aldı. (Başlangıç yılına konuyla ilgili üç önemli kaynakta da ulaşılamamıştır).
1933 yılı sonrasında ülkemize davet edilip görev verilen Alman profesör ve bilim insanlarıyla kurulan İstanbul Üniversitesi ile ‘Dar-ül-fünûn’ devri kapanırken çok az sayıdaki bilim adamı yeni dönemde üniversitede görev almayı başarmıştı. Ord. Prof Ventura da bunlardan biriydi. Üniversitede Mukayeseli Hukuku Medeniye; Felsefe-i Hukuk; Deniz Ticareti Hukuku ve Roma Hukuku dersleri veren Prof Ventura’nın ‘Roma Hukuku’ kitabı da muhtemelen bu amaç için kaleme alınmıştır. Kitap, Roma Hukuku’na giriş bölümünün ardından her bir dönemde iktisadi ve içtimai hayatı, dini, ahlaki ve fikri hayatı, siyasi teşkilatlanmayı, cemiyet hayatını ele almakta. Kitabın son bölümünde ise geniş bir bibliyografya sunmakta. Kitap o dönemde üniversitede görev almış bir bilim adamımızın itibarını, saygınlığını ve öğrencilere kazandırabileceklerini ortaya koyuyor.
Doğum yılı kesin olmamakla birlikte 1881 yılında İstanbul Hasköy’de dünyaya gelen Ventura, eğitimine Kamondo Okulu’nda başladı. (Ventura ve daha sonra tıp doktoru olan Eli Shaul, Kamondo Okulu’nda okuduğunu bildiğim iki kişiden biridir). İdadiye’yi tamamladıktan sonra 1905’te Darülfünun’un Hukuk Mektebinden mezun oldu. Belirli mahkeme üyeliklerinin ardından Adliye Nezareti’nin dış ülkelere gönderilecek mesleki eğitim sahibi kişilere ait yetenek sınavını kazanıp Paris’e gitmeye hak kazanır.
Ventura gerçek bir vatansever ve Türk severdir. 1919 yılında İstanbul’da gerçekleşen seçimlerde Osmanlı Musevi Toplumunu temsilen milletvekili (mebus ) seçilir. Lozan Anlaşması sonrasında anlaşmanın Medeni Haklar kısmını oluşturan 42. maddenin Yahudi Cemaati tarafından reddedilmesi için Avukat Kalef Gabay ile birlikte görev aldığı komisyondaki çalışmalar sonrasında cemaat yönetimini ikna ederek 1925 yılında bu maddeden feragat etmelerini sağladı. Ventura’nın, 1934 yılının sonlarında 1925-1930 yılları arasında elde ettiği özel bir kazancın vergisini beyan etmemesinden dolayı üniversitedeki görevine son verilir. Ventura, büyük üzüntü duyduğu bu kararın kaldırılması için yıllarca uğraşır ancak başaramaz. 1950’li yıllara dek avukatlık mesleğini sürdüren Prof. Ventura 12 Nisan 1961 tarihinde bir kalp krizi sonrasında vefat eder. Jana Pinto ile evli olan Ventura üçü erkek yedi çocuk sahibiydi. Müzemizin yer aldığı Neve Şalom Sinagogunu tasarlayıp inşa eden iki mimardan Elio Ventura, Prof. Mişon Ventura’nın oğludur. Diğer iki oğlu ise babaları gibi hukuk eğitimi gördüler.
