Çocuğumda skolyoz olduğunu nasıl anlarım?

Omurganın tam düz olması gerekirken S veya C şeklinde olması olarak tanımlanabilen skolyoz, Türkiye’de 2,5 milyon kişide gözlemleniyor. Skolyozun erken teşhisi için anne ve babalara önemli görevler düştüğünü söyleyen Emsey Hospital Ortopedi, Skolyoz ve Omurga Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Şevki Erdem, ailelerin 30 saniyelerini ayırarak çocukların omurgalarında bir sorun olup olmadığını kontrol edebileceklerini ifade ediyor. Çocukların normal gelişimine engel olan skolyoz erken teşhis edilirse tedavisinde yüzde 100’e varan başarı sağlanabiliyor.

Skolyoz, ülkemizde 2,5 milyon kişide görülen, Skolyoz Araştırma Topluluğu’na göre, her 10 buluğ çağındaki insandan birini herhangi bir derecede etkileyen bir hastalık. Skolyozu, nedeni tam olarak bilinemeyen ancak tedavi edilebilen bir hastalık olarak tanımlayan Emsey Hospital Ortopedi, Skolyoz ve Omurga Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Şevki Erdem, burada öncelikli görevin ebeveynlere düştüğünü belirtti. Ergenliğin başlarında çocuklar yıkanma, giyinme gibi aktiviteleri kendileri yapmaya başladıklarından, vücutlarındaki bazı değişiklikler anne babanın gözünden kaçabilir diyen Prof. Dr. Erdem, ebeveynlerin 30 saniyede skolyozu teşhis etmeleri için bir kılavuz paylaştı.

Genetik faktörler ve anne karnında geçirilen hastalıklar neden olabiliyor

Skolyozun birçok nedeni olduğunu belirten Prof. Dr. Şevki Erdem, “hastaların yüzde 80-85’inde idiopatik denilen bilinen bir nedeni olmayan skolyoz görülüyor” dedi. Araştırmaların bu skolyoz tipinde genetik faktörlerin önemli olduğunu ortaya koyduğunu açıklayan Prof. Dr. Erdem, doğuştan yani konjenital skolyozlara ise gebelik sırasında geçirilen enfeksiyonlar, şeker hastalığı, bazı vitamin eksikliklerinin neden olabileceğini ifade etti. skolyozun bu tipinde hastada kalp, böbrek ve sindirim sistemi hastalıklarının da gözlenebileceğini sözlerine ekledi.

Çocuğunuzun gelişimi durmasın

Yetişme çağındaki çocukların geleceğini tehdit eden bir hastalık olan skolyozun erken teşhis edilmesi halinde, tedavisinde yüzde 100’e varan bir başarı sağlandığını bildiren Prof. Dr. Erdem, zamanında teşhis edilemeyen omurga eğrilikleri ilerlediğinde çocukların normal gelişimine engel olabileceğine dikkat çekti.

Skolyoz ile birlikte hastada gözlemlenebilen şikâyetleri sırasıyla;

- Kalçalar ve omuz seviyeleri arasında eşitsizlik görülür.

- Kollar ile vücut arasındaki mesafenin eşitliği ve vücudun balansı bozulur.

- Baş bir yana, vücut bir yana savrulduğu için çocuklar bir bacaklarının daha uzun olduğu duygusuna kapılır.

- Kız çocuklarının eteğinin bir bölümü yukarı çekilir.

- Göğüs kafesinde asimetri ve bir kürek kemiğinde tümsek gözlenebilir.

Tanıyı koymak çok kolay

Skolyozun tanısında ve ölçümünde röntgenin çok önemli bir yeri olduğunu belirten Prof. Dr. Erdem, “Skolyoz tanısı için skolyoz grafisi dediğimiz, tüm omurganın tek çekimde, kafatasından kalça eklemine kadar görüldüğü, ayakta önden ve yandan çekilen grafiler gereklidir. Bu grafilerde skolyoz saptanırsa, eşlik eden bulgulara göre, skolyozun nedenini anlamak amacıyla MR ve BT gibi ek tetkikler istenebilir” dedi.

Hastaların sadece yüzde 10’unda ameliyat gereklidir

Skolyoz’un tedavisi hastalığın tespit edildiği andaki derecesine göre belirlenir. Tedavi yöntemleri gözlem, korse tedavisi ve cerrahi süreçlerinden herhangi birinin uygulanması şeklinde olur. Tüm skolyoz hastalarının yaklaşık yüzde 30’una tedavi gerekir. Tedavide ilk seçenek izlem ve 20-25 dereceden küçük eğrilikleri olan hastalar belli aralıklarla takip edilip, egzersize teşvik edilmeli. İkinci seçenek korse tedavisi… Eğriliği 20-40 derece arasında olan ve büyüme potansiyeli bulunan kişilerde korse etkili ancak bunun için günde 20-23 saat takılı kalması gerekiyor. Prof. Dr. Erdem, büyümesini tamamlamış olan çocuklarda, eğrilik sırtta 45, belde 35 dereceyi aşarsa cerrahi müdahaleye gerek duyulduğunu söylüyor.

Ebeveynler için  30 saniyede skolyozda erken teşhis kılavuzu

Skolyoz hastalığında en önemli konunun ailelerin bilinçlenmesi olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Şevki Erdem, ebeveynlere yol göstermesi için skolyoz teşhisinde yanıtlanması gereken kritik sekiz soruyu paylaştı. Bu soruların yanıtları eğer ‘evet’ ise ailelerin en kısa sürede bu alanda uzman bir doktora danışmasını tavsiye etti.

 - Çocuğunuz ayakta yaklaşık 45 derece öne eğildiğinde sırtındaki kemik çıkıntıları aynı çizgi üzerinde olmak yerine sağa ve sola doğru yön mü değiştiriyor?

 - Bir omuz diğerinden yukarıda mı?

 - Kürek kemiklerinden biri diğerinden belirgin mi?

 - Kalça kemiklerinde asimetri var mı?

 - Kollar yana sarkıtıldığında, bir taraf diğer tarafla karşılaştırıldığında kol ve vücut arasında daha fazla mesafe mi mevcut?

 - Çocukta abartılı bir artmış bel öne eğimi mevcut mu?

 - Çocukta abartılı bir sırt kamburu mevcut mu?

 - Çocuk kollarını öne doğru sarkıtarak eğildiğinde sırtının ya da belinin bir tarafı diğerine göre yüksekte mi?

 - Çocuk bir tarafa doğru eğik mi görülüyor?