Erbil’in Çoban ilçesinin Rust Vadisi’nde dört eski mezarlık bulundu.
Yerel basına konuşan Hakim Aba Ubeydi adlı vatandaş, “Bulduğumuz dört mezarlığın yönünün kıbleye dönük olmaması, mezarların İslam dönemine ait olmadığını gösteriyor. Mezarlıkların bir bölümü doğu, bir bölümü ise batıya doğru yönelmiş” dedi.
Şu anda tamamı Müslüman olan Rust köyünde bir zamanlar Yahudilerin yaşadığı biliniyor.
1930’lu yıllarda Irak’ın İngiliz mandasından kurtulmasından sonra bağımsız Irak Devletinde Yahudi entelektüeller önemli rol oynadı.
Örneğin Irak’ın ilk Maliye Bakanı Sasoon Eskell, Yahudi asıllı idi.
Sosyolog Philip Mendez’e göre, Irak Yahudileri başlangıçta Avrupa’da başlayan Siyonist hareketle fazla ilgilenmemiş, kendilerini Iraklı olarak görmüşlerdi. 1930’lu yıllarda Irak Ticaret Odasının on dokuz üyesinden onu Yahudi asıllı idi.
Ancak 1930’dan sonra dünyada gelişen Siyonizm’in etkisi ile Kral Faysal, daha evvel İngiliz Mandasının izin verdiği Siyonist temsilciliği kapattı. Daha sonra Nazilerin etkisi ile ülkedeki Yahudiler görevlerinden alındı ve Siyonist hareketle ilgisi olanlar sınır dışı edildi.
Savaş sonunda İsrail’in kurulması sonrası çıkan Arap-İsrail çatışması da tüm Yahudi cemaatini ülkeyi terk etmek zorunda bıraktı. 1948 ile 1951 yılları arasında 122 bine yakın Yahudi Irak’tan göç etti.
Rûdaw haber sitesi köyde çok sayıda tarihi kalıntı bulunduğunu yazdı.
Helgurt Dağı eteğinde bulunan Rust Köyünde, şiddetli yağışın yaşanması toprak aşımına neden olunca eski mezarlıklar ortaya çıktı.
Rûdaw haber sitesine konuşan Similan Nahiyesi Sorumlusu Faysal Hüseyin, “Söz konusu mezarların korunmasına yönelik Arkeloji Müdürlüğü ve Diyanet İşleriyle işbirliği içine gireceğiz” diye konuştu.
Rust Vadisi, Erbil’in kuzey doğusuna 160 kilometre uzaklıktaki Çoban ilçesine bağlı.
