Shai Cohen: "Türkiye - İsrail ilişkileri tahminimizden hızlı ilerliyor"

İsrail’in 69. Bağımsızlık Günü, İsrail’in İstanbul Başkonsolosluğunun düzenlediği bir resepsiyon ve ödül töreniyle kutlandı. Hilton Bosphorus Convention Center’daki resepsiyon öncesi sorularımızı yanıtlayan İsrail’in İstanbul Başkonsolosu Shai Cohen, Türkiye-İsrail ilişkilerinin normalleşme anlaşması sonrasındaki hızlı gelişimine değindi. Sanat, kültür, akademik alandaki ikili gelişmelerin yanı sıra, sivil toplum ve karşılıklı ticarette de ciddi işbirlikleri içinde olduklarını belirten Cohen, iki ülke ilişkilerinin artarak çoğaldığını ve daha da üst seviyeye taşınması için çaba sarf edildiğini belirtti.

Türk işadamlarının  İsrail çıkarması

Türkiye ile İsrail arasında 28 Haziran 2016’da imzalanan normalleşme anlaşması sonrası düzenlenen bu ilk Bağımsızlık Günü kutlamasında, son aylardaki yapıcı görüşmelere değinen Cohen, Türk İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi liderliğinde 100’ü aşkın Türk işadamının 15-17 Mayıs’taki İsrail’i ziyaretine değindi. Bu güne kadarki en kalabalık heyet olma özelliği olan bu ziyaret, aynı zamanda ikili ilişkilerin gelişmesine her iki tarafın ilgisini göstermesi bakımından da önemli. Cohen, 4 milyar dolar civarında olan ikili ticaretin 8 milyara çıkarılmasının hedeflendiğini belirtti.  

İsrail’in bölgede çoğulcu ve demokratik bir ülke olarak konumunu korumasının ve bölgede istikrarın sağlanmasının önemine değinen Başkonsolos, barışçıl çözümler bulabilmek için İsrail’in Türkiye ile olan işbirliğini çok önemsediğini belirtti. Türkiye ve İsrail’i kaotik Ortadoğu’da bulunan iki adaya benzeten Cohen, her iki ülkenin de bölgede güvenlik, istikrar sağlanması ve kalkınması için sorumluluğu olduğunu belirtti ve birlikte birçok şeyin başarılabileceğinin altını çizdi.

Suriyeli çocuklara teknoloji merkezi

Suriyeli mültecilerin durumunun, 1950’lerde Arap ülkelerinden kaçmak zorunda kalan Yahudi mültecileri kabul eden İsraillileri derinden üzdüğünü ve etkilediğini belirten Başkonsolos, Suriyeli çocuklar yararına İstanbul’da, tüm teknolojisi İsrail’den getirilecek bir teknoloji sınıfı kuracaklarını açıkladı. Sınıfta çocukların Türkiye’deki yaşama uyum sağlamasını kolaylaştırmak için müzik aletlerinin de bulunacağını belirten Cohen, Beyoğlu’nda 100 metrekarelik bir alanda kurulacak merkezin birkaç hafta içinde açılmasının beklendiğini belirtti.

Ezan yasasına açıklama getirdi

Kudüs konusundaki eleştirilere İsrail’in çoğulcu ve demokratik bir ülke olduğunu ve üç tek Tanrılı dinin kutsal mekânlarını koruduğunu belirterek cevap veren Cohen, bu mekânlara geçişin serbest olduğunu, din ve ibadet özgürlüğünün yasalarla korunduğunu hatırlattı. Ezan yasası olarak tanınan yasanın henüz görüşme aşamasında olduğunu belirten Cohen, yasanın ezan ile değil, günün belirli saatlerinde hoparlör kullanımı ile ilgili olduğunu vurguladı. Arapça’nın resmi dil olmaktan çıkarılması ile ilgili söylentilerin gerçeği yansıtmadığını belirten Cohen, 2 milyon İsrail vatandaşı Arap’ın günlük dilini eğitimde kullandığını, gazete yayınladığı ve televizyon kanalı olduğunu belirterek “Fazla yayılan bu yanlış bilgilendirmeyi düzeltme imkânımız olur umarım,” dedi.

Hamas’ta değişen  bir şey yok

Hamas’ın yeni belgesinde İsrail’i tanımadığını, İsrail topraklarını da kapsayan bir Filistin Devleti kurulması amacını tekrarladığını belirten Cohen, Hamas’ın bu adımını Filistinliler ve uluslararası toplumun gözünde tanınmak ve Filistin Yönetimi liderliğine aday olabilmek için gerçekleştirdiğini düşünüyor. Ekonomik sorunların artması, Mısır- Gazze arasındaki tünellerin yıkılmış olması da kaçakçılıktan komisyon alan Hamas’ın gelirlerini oldukça düşürmüş durumda. “Mısır ile ilişkilerini düzeltmek isteyen Hamas aynı zamanda Müslüman Kardeşler ve Sina’da cihatçı örgütlerle işbirliklerine devam ediyor ve Mısır bunun farkında” diye ekliyor Cohen.

Trump İsrail ziyaretinde barış sürecini başlatabilir mi?

İsrail ile Filistinliler arasında yeniden barış sürecinin başlamasının tek yolunun eskisi gibi masa başına önkoşulsuz olarak oturup karşılıklı konuşmaktan geçtiğini belirten Cohen, Trump’ın İsrail ziyaretiyle bu atmosferi sağlamasını umduklarını belirtti.

Türkiye-İsrail ilişkilerine katkı sağlayan kişi ve kurumlar ödül aldı

İsrail’in Ankara Büyükelçisi Eitan Na’eh’nin de hazır bulunduğu törende, iş ve akademi dünyasının yanı sıra Türk Yahudi Toplumundan isimler de katıldı. Türk Yahudileri Hahambaşısı Rav İsak Haleva ve Türk Yahudi Toplumu Başkanı İshak İbrahimzadeh de resepsiyonda hazır bulundu.

Düzenlenen resepsiyon çerçevesinde, iki ülke ilişkilerinin gelişmesine katkı sağlayan kurum ve kişilere de ödül verildi. Bu kapsamda Türk Hava Yolları, Koç Holding, Zorlu, Ormat, ICDAS, Bazan, Netafim ve Bank Hapoalim’e, ikili ilişkilere katkıları için ödül verildi. İshak Alaton, Üzeyir Garih ve Jak Kamhi’ye verilen yaşam boyu başarı ödülünü ise onların adına çocukları Leyla Alaton, Dalia Garih ve Cefi Kamhi kabul etti. Çocuklar, babaları adına ödülü kabul ederken duygusal teşekkür konuşmaları gerçekleştirdiler. İbrahimzadeh ayrıca söz alıp bu üç ismin toplumları için yaptıkları önemli katkıları anlattı. Yemek daveti ile devam eden geceye sanatçı Buket Bahar şarkılarıyla renk kattı.