Brezilya’da Türk Büyükelçiliği ve Türk Konsolosluğu tarafından bir dizi ‘Holokost’u Anma konseri’ ve 14-17 yaş grubuna yönelik Holokost eğitimi vermek üzere Brezilya’ya davet edilen Piyanist ve Besteci Renan Koen, bu konserlerde yaşadıklarını ve izlenimlerini paylaştı.
4-11 Nisan tarihleri arasında, Brezilya’nın başkenti Brazilia’daki Türk Büyükelçiliği ve Sao Paulo’da bulunan Türk Konsolosluğu tarafından bir dizi ‘Holokost’u Anma konseri’ ve 14-17 yaş grubuna yönelik Holokost eğitimi vermek üzere Brezilya’ya davet edildim. Bu konser dizisi ve eğitimler TC Büyükelçiliğinin titizlikle sürdürdükleri patronajında TC Konsolosluğunun da son derece önemli katkıları ile gerçekleşti. Zira Holokost’u Anma, “bir daha asla!” demek kendileri için de çok büyük önem taşıyor.
Eğitim ve konserlerin ilki 6 Nisan tarihinde, Brasilia American School’da, 14-17 yaş çocuklara yönelik eğitim-konser olarak gerçekleşti. Holokost zamanında, halen Çek Cumhuriyeti sınırları içinde olan Terezin Konsantrasyon Kampına hapsedilen bestecilerin yaşam öykülerini, yaşamda kalabilmek için kendi yaratıcılıklarını kullanarak nasıl “pozitif direnç” geliştirdiklerini ve eserlerinde o zaman yaşadıkları olayları, sonraki nesillere iletebilmek amacıyla, nasıl bir tarihi belge olarak nakşettiklerini, eserlerinde kullandıkları sembolleri aktardım. Bu okuldaki çocuklar, bu bestecileri ve eserlerini ilk defa duydularsa da Holokost’un ne olduğundan haberdarlardı. Konserlerin ikincisi 8 Nisan’da, Juscelino Kubitschek Memorial’da gerçekleşti. Brezilya’nın önemli başkanlarından olan Kubitschek’in annesinin Çek olması dolayısıyla da anlam kazanan konserde, Holokost bestecilerinin yanı sıra Brezilyalı besteci Villa-Lobos’un, çocuk oyunları Piano albümünü seslendirdim. “Çocukların yeri savaş alanı değil, oyun alanları olmalıdır” diyerek konuşmama son verip, bu eseri çalmak üzere pianoda yerimi aldığım sırada, USHMM’den edindiğim, savaş öncesi Çek Yahudi çocuklarının fotoğrafları sunum olarak aktı. Konsere çeşitli ülkelerin büyükelçileri ve dinleyiciler katıldı.
9 Nisan’da gerçekleşen konser ise Sao Paulo’da bulunan Hebraica Club’ta idi. Bir Yahudi kulübü olan Hebraica Club’a çeşitli ülkelerin konsoloslarının katılımının yanı sıra, annesi-babası Terezin Kampından kurtulmuş dinleyiciler katıldı. Konser sonrası her biri yanıma gelerek anne ve babalarının onlara anlattıklarını bana aktardılar. Bu son derece duygu ve gerçeklik yüklü konserin ardından, Türk Konsolosluğu, Hebraica Club ve Çek Konsolosluğu arasında, ileride önemli projeler yapmak üzere sağlam temellere dayanan ilişkiler kuruldu.
10 Nisan’da gerçekleşen konser ve eğitim, Baccarelli İnstitüsü programındaydı. Baccarelli İnstitüsü, Sao Paulo’nun favelasında yer alan bir müzik okulu. Normal şartlarda gitmenin çok tehlikeli olduğu bu favela’ya Türk Konsolosluğunun korumasıyla ulaştık. Gelirleri çok düşük ailelerin çocuklarını topluma kazandırmak amacıyla müzik eğitimi veren İnstitü bu çocukların tüm masraflarını da karşılıyor. 14-17 yaş gurubuna yönelik gerçekleştirdiğim eğitim sırasında, bu çocukların Holokost’un adını bile bilmediklerini fark etmem üzerine, konuya Holokost’un ne olduğundan bahsederek başladım. Bir Terezin kurtulanının kızı da bu konsere katıldı. Çocukların Holokost’tan haberlerinin olmadığını görünce, gözlerindeki derin acı dikkate değerdi. Ellerini açıp bana “Görüyor musunuz?” dedi, oturduğu yerden. Konser sonrasında çocuklara, “Konuştuklarım arasından üç kelime seçin, birlikte doğaçlama yapalım” dedim. Kendileri de çok büyük zorluklar çeken bu çocuklar ‘umut’, ‘barış’ ve ‘sevgi’ kelimelerini seçtiler. Hep birlikte bu kelimelere doğaçlama çaldık; çıkan müzik gerçekten de çok etkileyici idi. Doğaçlama sonrasında, gençler yanıma tek tek gelerek, gözleri yaşlı bir şekilde Holokost bestecilerini dinlerlerken çektikleri acıyı ve yapmak istediklerini tenlerinde, kalplerinde, bedenlerinde hissettiklerini söylediler.
