Finans Doktoru ile Devr-i Âlem

Brexit parlamento oylaması, İngiltere ve Fransa seçimleri, Trump politikaları ve soruşturmaları, Deutsche Bank krizi, İtalyan bankalarının sermaye açığı, Kuzey Kore balistik füzesi, Meksika duvarı, Güney Çin Denizindeki Çin askeri (yapay) adası, Katar krizi, FED’in faizi, bilançosu, G-20 Zirvesi derken ilk altı ayı hızlı bir şekilde geçirdi piyasalar. FT, WSJ, The Economist, Marketwatch, Fortune, Forbes, CNN Money, Reuters, Bloomberg, CNBC, Zawya haber sitelerinden derlediğimiz özetler ile daha hızlı bir dünya turu yapalım.

Cüneyt DİRİCAN Ekonomi
20 Temmuz 2017 Perşembe

Fransız bankası BNP Paribas, ABD’deki döviz işlemleri fiyatları ve benchmark oranlarını manipüle ettiği yönündeki soruşturma kapsamında, FED’e 246 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etti.

 Askeri drone satışlarında ABD’nin çekimser kalması talebi Çin’e yönlendiriyor.

 Trump, 15 bin yeni sezonluk işçiye geçici vize verilmesini onayladı.

 İtalya, göçmen çocuklarına vatandaşlık verilmesi ile ilgili halk oylamasını Akdeniz’deki göçmen sayısının artması ve gelen tepkiler üzerine erteledi.

 Yunanistan 2014 yılından bu yana ilk defa hazine bonosu ihraç edecek.

 Çin’in ikinci çeyrekte yüzde 6,9 büyümesi bakıra olan talebi arttırdı ve fiyatı dört ayın zirvesini gördü.

 Bugüne kadar gerçekleşecek en büyük pay senedi halka arzı olması beklenen Saudi Aramco’nun kendilerinde kote olarak işlem görmesi için Frankfurt ve Londra Borsaları kıyasıya rekabet ediyor.

 Suudi Arabistan’da özel sektörde Suudi Arabistan vatandaşlarının istihdamı yüzde 37 düşmüş.

 Önümüzdeki on yılda şekere olan küresel talebin hızlanarak artması bekleniyor.

Trump ile bir ilk yaşanacak mı?

Kongre Bütçe Ofisi eğer hazine borçlanma tavanı yükseltilmez ise ABD’nin ekim ayında default edeceği yani batacağını söyledi. Hatırlatmak lazım ki, bugüne kadar bu hiç olmadı. Obama döneminde son beş dakikada onaylanan kararlar piyasaların adrenaline hazır olduğunu teyit ediyor. Bakalım Trump ile bir ilk yaşanacak mı? Başkanın seçim vaatlerinden birisi de bu borçlanmayı zamana yayarak yeniden yapılandırmaktı. Limit mi? Mevcut 19,81 trilyon dolar.

Finans doktorunun notu: FED bilanço büyüklüğü 4,4 trilyon dolar. Emisyon 1,4 trilyon dolar, ABD ekonomisi 18,5 trilyon, dünya GSYİH’sı 75 trilyon dolar büyüklüğünde. Dow 21.600, NASDAQ 6.300, S&P 2.450 seviyelerinde rekorlara doymuyor. Bu ne zamana kadar devam eder? FED’in faiz artırımlarında ve bilanço daraltmada gaza basması ile. Mümkün mü? ABD ekonomisinin mevcut verileri ile değil. Sonuç? Trump, eğer ekonomide gaza basamaz ise zor. ABD ekonomisi resesyona girer mi? Yoksa ne zaman çıkar diyelim, konuyu bitirelim. ABD halkı ne düşünüyor? Basındaki yer alan son anketlere göre başarılı olduğu düşünülen tek alan ekonomi. Peki ya gelişmekte olan ülkeler? Portföy yatırımları ile tadını çıkarmaya devam.

 Avrupa Birliği ve Japonya büyük bir serbest ticaret antlaşması yapmaya çok yakın. Aralarındaki yıllık dış ticaret hacmi toplam 140 milyar dolar seviyelerinde.

  Lloyds geçenlerdeki küresel siber saldırıların hasarının 120 milyar dolar seviyesinde olabileceğini belirtmiş.

 FedEx siber saldırıların 2018 finansallarını önemli derecede etkileyeceğini belirtmiş.

 Elon Musk’ın Hyperloop projesinde önemli bir aşama geçildi. Ön testlerde manyetik tüplerde sürtünme katsayısını düşürerek yüksek hıza ulaşmak mümkün olacak. Hayata geçtiğinde saatte 1.200 km. hıza ulaşması bekleniyor. Sevgili Elon’a bir daha talebimizi iletelim. Adını dağları delen Ferhat koy. Teknolojisine dâhil olamadık ama adını biz verelim en azından. Ferhat ve Şirin aşkını hatırlatınca burada biraz da magazin katalım. Johnny Logan enişteden sonraki en popüler yenge hikâyemiz Adriana Lima ile gerçekleşti, Lima’dan sonra bize de bir cesaret geldi. Neden olmasın? Belki Elon buradan bizi de okur. Liv Tyler da Efes Antik Kentini ziyaret etmiş. Finans merkezi henüz olamadık ama cazibe merkezi olduğumuz bir kez daha kendilerince teyit edildi. Pari(s)’(d)te Coldplay konserine gidemiyoruz, köşemiz mütevazi bir ekonomi köşesi ama bu köşe yazarlığında magazin, sanat, müzik, tatil, kitap önerisi yazamayacağız demek değil.

 Katalanlar bağımsızlık için yeniden oylamaya gitmeyi planlıyor.

 Netflix 5,2 milyon yeni abone ile beklentileri ve 100 milyon aboneyi aştı, hisseleri yüzde 10 değer kazandı.

 Trump, Venezuela’yı yaptırım yapmakla tehdit etti. Havayolu şirketlerine uygulanan laptop yasağı kalktı.

 Çinli zenginlerin yarısı Çin dışına taşınmayı düşünüyor. Araştırmayı yapan Visas Consulting Group’a göre öncelikli tercihleri ABD.

Üç Çin şirketinin borç problemleri Çin Borsasını ve piyasalarını sallıyor. Dalian Wanda, Sunac, LeEco. Çin’in iyi gelen ekonomik verilerine rağmen bankacılık sektörü ve kredileri piyasaları korkutmaya devam ediyor.

 Otomotiv sektöründe geleceği yapay zekâ ve robotikte gören Toyota’nın araştırma enstitüsü (TRI) İsrail’de 'Israel's Intuition Robotics'e yatırım yaptı.

 Dünyanın en büyük e-ticaret sitesi Alibaba.com perakendecilikte üç mağaza ile tuğla duvara da yatırım yapıyor.

Finans doktorunun notu: E-Ticaret’i bir ara ayrıca değerlendirelim, hayırdır.

 Roger Federer geçen sene 64 milyon dolar kazanmış.

Finans doktorunun notu: Sporculara, şarkıcılara, müzik gruplarına, sanatçılara yönelik hala bir yatırım enstrümanının çıkmamış olması ilginç. Konu finansallara yatırım ise teknoloji şirketlerinin pay senetlerini ve vadeli kontratlarını nasıl açıklayacağız. Bu konuda bir akademik makale yazmanın vakti geldi.

Yapay zekâ regüle edilmeli

 Elon Musk yapay zekânın regüle edilmesi gerektiğini söylemiş. Geç olmadan bu yapılmazsa insanlığa zarar vereceğini belirtmiş. Nerede yapmış bu konuşmayı? National Governors Association yaz konferansında, Rhode Island’da, ABD’li senatörlere.

Finans doktorunun notu: Dubai’de yüz tanıma sistemi ile devreye giren robot polisi de hatırlatalım. Her yapay zekâlı robot kötü olacak diye bir kural yok. Judge Dredd ve Robocop gerçek mi oluyor dersiniz? Güvenlik sektöründe diğer tüm sektörlerde de olacağı gibi Endüstri 4.0 ile yıkıcı bir dönüşüm geliyor. Bu konularda dünyada önde giden Emirlikte Rashid Hospital robot eczaneyi/eczacıyı devreye aldı.

 İslami (faizsiz) bankacılıkta Afrika pazarı cazipleşmeye başladı ancak bariyerler hızla büyümesini zorlaştırıyor.

 İngiltere’de Bank of England İngiliz bankalarının ekonomi hakkındaki endişeler ile tüketici kredilerini kesmeye başlayabileceğini söyledi.

 Winnie the Pooh (çizgi film karakteri) Çin’de sosyal medyada politik nedenler ile yasaklanmış.

Carlson Rezidor Riyad’da yeni bir Radisson Oteli kuracak.

 Cidde’nin yeni havaalanının yüzde 90’ı tamamlanmış.

 Çip üreticisi Nvidia ve AMD kripto para rüzgarına kendisini kaptırıyor.

Bitcoin toparlanıyor

 Bitcoin’de madencilerin dijital paranın bölünmemesi için ilk adımı atmaları üzerine 2.000 dolar altına gerileyen fiyatı yeniden toparlanmaya başladı. Finans doktorunun notu: Kripto para, blockhain üzerine ayrıntılı bir haber yorum yazmanın vakti geldi. Nitekim geçtiğimiz “Altının Bitcoin’le imtihanı” yazımızdan sonra bu konuda birçok soru geldi. Tabii burada en önemli soru şu: Bitcoin’i devletler tanımıyor, haliyle bir sermaye piyasası (resmi) ürünü değil. Bu durumda Bitcoin yatırımı ile ilgili yatırım danışmanlığı Sermaye Piyasası İleri Düzey Lisanslamasına tabii midir? Kripto paralara yatırımı bizde BDDK mı, TCMB mi, SPK mı düzenleyecek? Elektronik para ile ilgili mevcut kanunumuzu BDDK düzenliyor ve denetliyor ama Bitcoin, Ethereum bu mevzuata tabii değil. 

 IBM yapay zekâ Watson etrafında bilgisayar ve network yapılanmasını yeniden kurguluyor. Finansal hizmetler sektöründe pazar payında nasıl bir sonuç yaratacak merakla bekleniyor.

Finans doktorunun notu: Bakalım kişisel bilgisayar pazarındaki tarihi hatayı bilişim sektöründe kim tekrar edecek?

 ABD’de oto kredilerindeki ve NPL’lerindeki yükseliş 2008 öncesi mi diye sorduruyor. Hispanic ve siyahi işçilerin işsizlik oranı ise tarihi düşük seviyede.

 Citigroup Avrupa Birliğindeki üssü olarak Frankfurt’u tercih ediyor.

Samsung kârlılıkta Apple’ı ilk defa geçti. IPhone 8 için geri sayım başladı.

 Trump Kanada ve Meksika’yı kendi para birimlerini manipüle etmemeye çağırdı.

 Macron 2020’ye kadar tüm Fransızları kaliteli internete kavuşturacağını vaat etti.

 Harley-Davidson’un ABD’deki ikinci çeyrek satışlarının düşmesi bekleniyor.

 Neil Armstrong’un aydaki ayak izi müzayede satışında 4 milyon dolara alıcı bulabilir.