30 Ağustos 1922; Bir devrin kapandığı tarih.
İngiliz emperyalizmine karşı savaşmış Hintli Mahatma Ghandi Pasifist mücadelenin en büyük filozoflarından biri idi. Ancak özgürlük için bundan fazlası gerekecekti. Ghandi 30 Ağustos 1922’de Mustafa Kemal Atatürk’ün bir ulusun kaderini nasıl değiştirdiğini şöyle açıklamıştı: “Türkiye orduları bir devir kapatmıştır. Şimdi mazlum ve tutsak devletler ve uluslar artık vazgeçilmez bir reçeteye sahiptirler. Mustafa Kemal’in utkusu, dünya için özgürlük ve bağımsızlık sancağıdır.”
1919-1948 yılları arasında İngiliz sömürgeciliğine karşı Hint milli hareketinin en önemli lideri olan Ghandi, "Şiddet göstermeme, inancımın birinci maddesidir. Aynı zamanda o, benim itikadımın da son maddesidir." Diyerek tarihe pasifist direnişi öğretmiş bir düşünce adamı idi.
Ancak Türk milletinin kaderini değiştirmek için maalesef savaş ve mücadele de gerekecekti. Atatürk savaş yıllarını anlattığı Nutuk’ta 1922 yılındaki mücadeleyi şöyle anlatıyor: “…Efendiler, 26/27 Ağustos günlerinde, yani iki gün içinde, düşmanın Karahisar'ın güneyinde 50 ve doğusunda 20-30 kilometre uzunluğundaki müstahkem cephelerini düşürdük. Yenilen düşman ordusunun bütün kuvvetlerini, 30 Ağustos'a kadar Aslıhanlar yöresinde kuşattık. 30 Ağustosta yaptığımız savaş sonunda düşmanın ana kuvvetlerini yok ettik ve esir aldık. Düşman ordusunun başkomutanlığını yapan General Trikopis de esirler arasına girdi. Demek ki, tasarladığımız kesin sonuç, beş günde alınmış oldu. 31 Ağustos 1922 günü ordularımız ana kuvvetleriyle İzmir'e doğru yol alırken diğer birlikleriyle de düşmanın Eskişehir'in kuzeyinde bulunan kuvvetlerini yenmek üzere ilerliyorlardı.
Bana gönderilen bir telsiz telgrafta da İzmir'deki İtilaf Devletleri konsoloslarına benimle görüşmelerde bulunma yetkisinin verildiği bildirilerek, onlarla hangi gün ve nerede buluşabileceğim soruluyordu. Buna verdiğim cevapta da 9 Eylül 1922'de Kemalpaşa'da görüşebileceğimizi bildirmiştim. Gerçekten de söz verdiğim gün, ben Kemalpaşa'da bulundum. Fakat görüşme isteyenler orada değildi. Çünkü ordularımız, İzmir Rıhtımında ilk verdiğim hedefe, Akdeniz'e ulaşmış bulunuyorlardı."
Not: 30 Ağustos Zafer Bayramı ve Kurban Bayramı münasebetiyle bu hafta Şalom Gazetesi yayınlanmayacak.
