Amerika Birleşik Devlerinin Teksas eyaleti, özellikle Houston kenti, çok büyük bir kasırga felaketine uğradı.
Bazı kaynakların, tarihin en büyük dördüncü kasırgası olarak not düştüğü bu felakette ne yazık ki resmi kaynaklara göre 30 kişi hayatını kaybetti. Binlerce kişi çok büyük maddi kayıplara uğradı. Yüz milyon dolarlarla ifade edilebilecek hasar oluştu. Bu sırada insanların görmeden inanamayacağı görüntüler oluştu. Houston’da bir sokağın kasırga öncesi ve sırasında çekilmiş bazı resimler insanı dehşete düşürüyor.
NASIL KARAYA ULAŞTI?
Harvey gibi büyük kasırgalar, fırtınalar karada oluşmaz. Denizde oluşur. Daha sonra atmosfer şartlarının belirlediği şekilde karaya doğru ilerler. Burada büyük karışıklıklar vardır. Bazıları güç kazanır bazıları kaybeder. Harvey Kasırgası Meksika Körfezinde oluşan nem ve buharlaşma ve hemen üst seviyedeki soğuk havanın etkisiyle karaya yaklaşırken rüzgar bakımından son derece kuvvetliydi. Saatteki hızı 200 kilometreyi geçiyordu. 4. seviye düzeyindeydi. Karaya geldiğinde ise etkisini yavaş yavaş kaybetmeye başladı ve 200 kilometrenin altına düştü.
YAĞIŞ DURUMU
İşte Harvey’i tarihin büyük felaketlerinden biri olarak anılmasının sebebi çok ciddi yağış miktarı... Bunda bahsettiğimiz rüzgar hızının düşmesinin de etkisi çok büyük. Buna bağlı olarak karaya ve Houston’a ulaştıktan sonra ilerlemesinde ciddi bir azalma oldu ve adeta bir sirkülasyon yaparak aynı bölgeyi günlerce etkiledi. Bazı yerlerde 1 metreyi geçen su birikintileri oldu. Sel felaketinin yanında arabaların sulara gömüldüğü, alt katlarda yaşayan insanların ciddi boğulma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı inanılmaz bir afet yaşandı. Bazı meteoroloji istasyonlarında yapılan ölçümler dehşet verici: Metrekareye üç günde düşen yağış miktarı 700 kilogramın üzerinde... Ortalamayı tam net bilmesek de 600 kilogram olduğunu bile kabul edersek bu rakam ülkemizde bazı şehirlerin bir senede toplam aldığı yağış miktarından bile fazla.
KÜRESEL ISINMANIN ETKİSİ VAR MI?
Bence kesin olarak var. Ancak nedenine geçmeden önce genel duruma bakalım. Tropikal iklim kuşaklarında bulunan yerlerde bu tip kasırgalar her zaman olur. Özellikle okyanuslara yakın ülkelerde okyanusta biriken ılık hava ve sıcak suyun nemiyle oluşan buhar yükselip yoğunlaştıktan sonra üst katmanlardaki soğuk havayla çağrışmasından bu şekilde tropikal fırtınaların olması ve hatta saatte 180 kilometreyi geçen rüzgarların oluşması son derece doğal. Zaten yoksa kasırga ismini almazlardı. Ancak bu yazıyı yazmadan önce bazı araştırmalar yaptım ve haber sitelerine baktım. Öğrendim ki bu kasırganın başlangıç noktası olan Meksika Körfezinde 1980-2010 ortalama ölçümlerindeki su sıcaklığı an itibarıyla 1,5 derece daha fazla. Zaten küresel iklim değişikliğinin en bariz göstergesi işte buradan kaynaklanıyor. Deniz ve okyanuslardaki ısınma... Bunların sonucunda çok ciddi fırtınalar ve kasırgalar oluşuyor. Şu da bir gerçek ki ne kadar deniz ve okyanuslardaki ısınma artar o kadar etkisi büyük olur. Çünkü 1 derece fazla olan su sıcaklığı yaklaşık %7 nem tutma kapasitesine sahip. Bu da fırtınadan çok sel felaketinin ve de yağışın dar bir alanda etkili olmasının nedeninin tüm bu karmaşık atmosfer yapısının en aznından bir parçasının açıklayıcısı durumuna geliyor. Eğer fırtına karaya ulaştığında rüzgar şiddetini azaltmasa süresi daha kısa olacaktı. Ancak neden sel ve yağış miktarındaki böylesi artış küresel ısınmanın neticelerinden birisi oluyor? Tabii ki ısınan deniz ve okyanus suları yüzünden...
BAYRAMDA HAVA: ISININMAYA BAŞLIYORUZ
Bundan iki bülten öncesinde İstanbul’da uzun bir süre 30 derece üstünde sıcak beklemediğimizi yazmıştım. Uzun bir süre 30 dereceyi göremedik. Geçen gün de kısa süreli yağışlar eklendi özellikle Avrupa Yakasının Boğaz hattı kısa süreli ancak su baskınlarına neden olabilecek yağış aldı.
Bayram süresince İstanbul’da kayda değer bir yağış beklemiyoruz. Perşembe belki bazı noktalarda çok kısa sürecek deniz kaynaklı yağış geçişleri olabilir. Başlayan ısınma adım adım devam edip 2 Eylül ve 3 Eylül günlerinde yaklaşık 8-10 dereceyi bulacak. O tarihlerde İstanbul’da 33-34 dereceye yakın sıcaklıklar görülebilir. Bunun nedeni çok uzun süredir kuzeyden esen kuvvetli rüzgarın güneyli yönlere dönmesi ve havayı ısıtacak olması... 4 Eylül günü zirve yapacak sıcaklık şu an için daha sonra düşeceğini hatta 5 Eylül gibi yeni bir serin ve yağışlı hava periyoduna girebileceğimizi gösteriyor. Bu sürede oynamalar olabilir. Ayrıntılar için henüz erken tam net değil. Hava cuma az bulutlu 29 derece, cumartesi açık 33 derece, pazar günü açık 34 derece beklentim var.
Tatil bölgelerine gelince: Ege Denizindeki fırtına cuma da etkili olabilir ondan sonra yavaş yavaş etkisini kaybedecek. Akdeniz’de de cuma kuvvetli rüzgar var. Daha sonra orta ve kuvvetli rüzgar (fırtına beklemiyoruz) Muğla-Rodos hattında ve Akdeniz’in daha güney açıklarında etkili olmasını bekliyoruz. Çeşme’de sıcaklık ilk günler 30-32 derece civarında, daha sonra 35 dereceye çıkıyor. Yağış beklemiyoruz. Bodrum’da da bayram boyunca sıcaklık 34-36 derece aralığında olacak yağış beklemiyoruz. Marmaris’te de durum aynı... Antalya,Kaş, Fethiye dolaylarında sıcaklık yaklaşık 32-35 derece aralığında olacak yağış beklemiyoruz. Cumaya kadar görünecek denizlerdeki fırtınayı hatırlatır iyi tatiller dileriz.
Ankara'da bayram sonuna kadar yağış yok. Sıcaklık cuma 27 derece iken bayramın son gününe kadar 4-5 derece artış bekliyoruz.
Perşembe Karadeniz’in doğusunda etkili sağanak yağışlar bekliyoruz. Trabzon-Rize hattında su baskınlarına dikkat edilmeli... Bölgenin doğusundaki yağış 3 gün daha yerel şekilde devam edebilir. Sıcaklıklar 25-27 derece aralığında...
Marmara Bölgesinde bulutlar hakim. Küçük yağış geçişleri gözkebilir. Bursa, Kocaeli, Sakarya çok bulutlu 27-28 derecelerde. Bölgede bayram boyunca yağış beklemiyoruz ve ilerleyen günlerde sıcaklığın 5-6 derece artmasını bekliyoruz.
Ege Bölgesinin batı kesimlerinde yerel sağanak geçişleri gözüküyor. Yarından itibaren ise hava açık ve bayram boyunca yağış beklemiyoruz.
Akdeniz Bölgesinin Göller Yöresi civarında da perşembe sağanak geçişleri gözükebilir. Sonrasında bayram sonuna kadar yağış beklemiyoruz.
İç Anadolu'nun kuzey tarafında orta kuvvette yağış var. Yarına kadar etkili sonrasında bayram sonuna kadar bu bölgemizde de yağış yok. Doğu Anadolu Bölgesi parçalı bulutlu. Bölgede bayram sonuna kadar yağış beklemiyoruz. Bir tek Doğu Karadeniz’e yakın olan illerde sağanak geçişleri görülebilir.
Güney Doğu Anadolu için maalesef yine yağış haberi veremiyoruz. Bölge genelinde bayram sonuna kadar yağış beklemiyoruz.
