Yahudi aleminde bir yıl boyunca işlenen günahlardan arınmak için, dua ve af günlerinin en tepe kutsal noktası olan Yom Kipur; veya diğer bir deyişle Kipur Günü (29-30 Eylül) oruç tutmak gerekiyor.
Dünyanın dört bir köşesine yayılmış, değişik yemek kültürlerinde yaşayan Yahudiler, Kipur günü güneş battığında çok farklı şekillerde oruçlarını bozabiliyor.
Türk Yahudilerinde tavuk suyu çorba ve sütlü kahve eşliğinde kurabiye 24 saati geçen bir açlığa şifa olurken, İtalyanlar balla marine edilmiş beyaz etli balık yiyor.
İşte size dünyanın dört bir köşesine yayılmış Yahudi mutfaklarından birkaç oruç bozma tabağı:
ABD
Bagel ekmeği krem peynir ve somon füme
FAS
Nohut, mercimek, pirinç, noodle, yumurta, domates ve çeşitli sebze ve baharatlarla yapılan Hariri çorbası.
İTALYA
Pasce Al Ebraica veya bal ile marine edilmiş Yahudi Balığı.
Genellikle önemli günlerde pişirilen bu balık, üzüm ve çam fıstığı eşliğinde servis ediliyor.
YUNANİSTAN
Birçok ünlü Yunan mezesinin oruç bozma masasında olduğu bu mutfakta boş mide için pişirilen özel tabağın adı Avgolemono.
Yapması son derece kolay olan bu çorba, yumurta ve limon ile yapılıyor.
IRAN
İranlılar İftar sofrasına oturmadan evvel midelerini rahatlamak için Faludi Seeb adını verdikleri bir içeceği yudumluyorlar.
Faludi Seeb, Elma suyu, rendelenmiş elma ve gülsuyunun ölçülü bir şekilde karıştırılmasından oluşuyor.
ALMANYA
Tüm Yahudi günleri Müslüman alemindeki gibi gökyüzünde ilk yıldızın belirmesi ile biter. Alman Yahudileri Yom Kipur’da oruçlarını İlk Yıldız adını verdikleri kurabiyeyi yiyerek açıyorlar.
İlk Yıldız, değişik meyve tatları, tarçın ve ezilmiş badem gibi kuru yemişlerden yapılabiliyor.
BULGARİSTAN
Bulgaristan’ın Sefarad Yahudileri oruç açmak için, kavun çekirdekleri ve sütün karışımından oluşan Pepitada adı verilen bir içeceği içiyor.
YEMEN
Melava, Yemen’de yapılan yarı ekmek yarı kek olan bu yiyecek ağır ateşte pişirilen bir lezzet. Tereyağın vazgeçilmez olduğu bu kültürde, Cahnun ve Kunban adı verilen değişik ekmek çeşitleri Kutsal Şabat masasının da ayrılmaz bir parçası.
MEKSİKA
Kültürü İspanya ve Yahudi olmanın yasak olduğu Engizisyon günlerinden gelen Meksika’da Yom Kipur orucu sıcak çikolata içerek bozuluyor.
Engizisyon mahkemelerinde ölüm ya da Hıristiyanlığa geçmek olarak iki seçenek bırakılan Yahudilerden birçoğu gizli olarak Yahudiliklerini ve geleneklerini korumuştu.
Gizli Yahudiler kimsenin fark etmeyeceği bir şekilde oruçlarını bozmak için o günlerde sıcak çikolata içiyorlardı. Bugün atalarının mirasını onurlandırmak isteyen Güney Amerika Yahudi kültürünün üyeleri de sıcak çikolata içerek oruçlarını açıyorlar.