Büyükada Şehir Hatları Vapur İskelesinde bulunan Ksidas Kitabevi ve pasajdaki tüm dükkânlar İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından, tadilat gerekçesi ile kapatılıyor.
Ksidas Kitabevi Melce-İ Üdeba
Büyükada Şehir Hatları Vapur İskelesinde bulunan Ksidas Kitabevi ve pasajdaki tüm dükkânlar İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından, tadilat gerekçesi ile kapatılıyor.
Büyükada Vapur İskelesinden yolu geçenleri ilk karşılayan bu dükkânlardır. Pasajın en eskisi, iskele binasının önüne serilen çirkin tadilat perdesi nedeniyle 100 yıl kutlamasını yapamayan Ksidas Kitabevi’dir. 1917’den beri nesilden nesle işletilen dükkân, Ada ile ilgili tüm yayınları bulabileceğiniz yerdir. Adanın simgesi çiçek taçlarını yapan ilklerden biri, 26 yıldır dükkânını işleten Gönül Dinler’dir. Büyükada iskelesinde bulunan dükkânlardan sekizini Adalı esnaf işletiyor. 25 yıldır Türk Kadınlar Birliği dükkanını işleten esnaf, 20 yıllık baklavacı Selahattin Almaz bunlardan bazıları…
İBB, iskele esnafına gönderdiği bir yazı ile 15 Ekim Pazar gününe kadar dükkânların boşaltılmasını istemiş. Gerekçe olarak ‘tadilat’ gösterilmiş. Tüm esnaf bugüne kadar önce Şehir Hatları İşletmesi, daha sonra da belediyenin belirlediği kirayı düzenli olarak ödediklerini belirtiyorlar. İşgalci olduklarını kesinlikle kabul etmeyen esnaf, tadilat sonrası akıbetlerini öğrenmek istiyor. Ksidas Kitabevi Mikail Paşa’nın belirttiğine göre; önceki yıllarda yapılan tadilatlarda dükkânlarına tekrar dönecekleri teminatı verilmiş. Bugün ise esnaf karşılarında hiçbir muhatap bulamamaktan, telefonlarına veya başvurularına yanıt alamamaktan şikâyetçi. Mikail Paşa’dan öğrendiğimize göre bugün için durdurulan bu karar tüm esnafın endişeli bekleyişine yol açıyor. Adaya ayak basan misafirleri ilk karşılayan bu dükkânların kapatılmaması için sosyal medyada da yoğun bir çaba harcanıyor. Adalı haber platformları karara karşı desteklerini veriyor. İmza kampanyaları tarihi dükkânlara sahip çıkıyor.
Şalom Gazetesi içindeki 19 yıllık profesyonel çalışma hayatımda, zaman içinde beraber çalıştığımız firmalar çözüm ortağımız, yetkilileri de dostumuz oldu. Ksidas Kitabevi işletmecisi Mikail Paşa, Şalom’un abonelerine ulaştırılmasında, hiçbir karşılık beklemeden yardımcı oldu. Şalom Gazetesini 15 yıldır onun dükkânından alan Adalılar için bu dükkân Bayan Vaso ve kardeşini selamladıkları, adalı ressam rahmetli Ferruh Bey’le sohbet ettikleri, istedikleri kitapları getirtip keyifle satın aldıkları mekândı. Çocukluğumuzda bolca yabancı yayın bulduğumuz bu dükkân zamana ayak uydurarak hediyelik eşyalara ağırlık verse de Adalı yazarların kitaplarını bıraktıkları, imza günlerini düzenledikleri mekân olarak önemini korudu.
Ksidas Kitabevine girdiğinizde dükkânda asılı Çelik Gülersoy imzalı bir tablo dikkatinizi çeker: MELCE-İ ÜDEBA. Kitabevine uğrayan rahmetli Çelik Gülersoy dükkânın isminin Melce-i Üdeba olmasını çok uygun gördüğünü belirterek hazırladığı yazıyı çerçeveletip kitabevine sunmuş. Üdebanın kelime anlamı, edebiyatçılar, edep sahipleri, zarif kimseler demek. Melce ise sığınak anlamına geliyor. İnsan mahşerine ve aşırı güneşe karşı, kalem erbabına bir sığınak olduğunu gözlemlemiş. Bu yer halen tüm Adalıların buluştuğu yer. 1917 yılında Nikolaki tarafından kurulan kitapçı, daha sonra oğluna, torununa kalmış. Nikolaki’nin zamanında burada her dilden mecmua satılır, Adalılar bu mecmuaları çok okurmuş. O dönemde yabancı mecmualar, gazeteler evlere bırakılırmış. 1930-40 yıllarında gazeteleri dağıtmak için 25 çocuk çalışırmış. 40 yıl önce gazete dağıtmak için dükkânda çalışmaya başlayan Mikail Paşa Nikolaki’nin oğlu Hristafil ile 40 yıl beraber olmuş ve hâlâ bu dükkânda olmaktan, onların anılarını yaşatmaktan gururlu. Edebiyatseverlerin sığınağı bu mekânın yaşaması için herkesin destek verdiği zarif insan, üdeba dostu Mikail Paşa ve eşi Mari’ye sonsuz teşekkürler.
Adalıların dileği, pasajdaki tüm esnafın dükkânlarını korumalarıdır. Esnaflık örneği sunan, eski İstanbul zarafetini yaşatan bu kişiler adanın değişen çehresini hâlâ eski haliyle koruyabilen kültür elçileridir. Adalılar artık tarihi Büyükada İskelesi üstündeki tadilat perdesinin kalkarak, içinden piyano seslerinin yükseldiği, keyifle çay içildiği, kitapçıdan bir kitap alınıp terasında yaz akşamlarının meltemini hissederek oturulduğu günlere dönülmesini arzu ediyor. Ada zamanla birçok esnafını kaybetti. Kunduracı, tuhafiyeci, bakkal, manavın yerini gece bangır bangır müzik çalan yemek mekânları veya barlar aldı. Zaman değişiyor; diyecek bir şey yok. Ancak Ada’da kalmak için direnen bir avuç eski Adalı için Ksidas Kitabevi ve bütün iskele esnafı Melce-i Üdeba’dır.
