‘Y’ nesli masalı!

Ferhat ATİK Toplum
13 Aralık 2017 Çarşamba

Amerikalıların, dünyayı yönetme sevdası yeni değil. Bu işe yeni soyunmadılar. Geçtiğimiz yüzyılı bilinçlenme yüzyılı olarak değerlendirdiler. Nesillerini hazırladılar. Kendi topraklarında Y neslini, teorik olarak Amerikan Kültürü’nde X neslinden sonra gelen bir kuşağı yarattılar. Y nesli, 1977 ile 1981 yılı aralığında doğmuş olanları kapsayan bir nesil. Ancak nesil Vietnam Savaşı sonrasında, çoğunluğu ekonomist olan, dünyanın dört bir yanındaki ülke insanlarının bir nevi topluca yarattığı ilk global nesildir.

Vietnam Savaşı sona erdiğinde savaşın başladığı 1964 yılında ABD’deki ekonomistler, kontrol edilebilecek yeni bir nesil yaratmak amacıyla X nesli planını ortaya koymuşlardı. Fikir olarak global olsa da dünya ile kontak kurulmadan yaratıldığı için başarısızlıkla sonuçlandı. Savaş sonrasında bu başarısızlığı gören uzmanlar Y neslini kurmaya başladılar.

Kurulan bu nesilde ilk ortak değer Y nesli insanlarının Vietnam Savaşı’ndan habersiz olması üzerineydi. Bu nesilde ana temalar “iletişim, medenilik, teknoloji ve globalizm”di.

Bu temeller belirlendikten sonra, nesli oluşturan bireylere, sınırsız bir gelişimle teknoloji sunulurken, medenilik ve globalizm ise güçlü iletişim ağları kurularak nesli kontrol altına almayı hedeflemişti. Y nesli bilgisayar oyunu oynayarak büyüdü. İletişim ağı oluştururken, interaktif bir dünya yaratılmasına gayret edildi. Amaç bu neslin 18 yaşına gelmeden önce iletişim aygıtlarının olanaklarından tam yararlanmasıydı. 1995 - 1998 yılları aralığında bu hedef gerçeğe dönüştü.

***

Medenilik başlığı altına ise, dünya çapında bir eğitim uygulamasına girildi. Bu aşamada ‘uzlaşı kültürü’ sevdirildi ve ileri düzeyde eğitimlerle kavramlar derinlemesine yumuşatıldı. Daha öncelerinde yüksek lisans veya doktora yapmış insanlar oldukça az iken, Y nesli için yüksek lisans yapılması gereken; doktora yapılması ise büyük avantaj sağlayan konuma getirildi.

Teknoloji konusunda ise, Y nesline ait herkes tarihte icatlar keşifler okurken kendi yaşadıkları hayatta her gün icatlar ve keşifler yaşadı. Bu da Y neslini yaşadığı zamandan ileride düşünmeye yönlendirdi. Globalizm konusunda atılan adımlar zincir markalarla, tüketimin çılgınlaştırılması, kredi kartları ve internet ile dünyayı bilinir kılmayı sağladı. Bilimsel çalışmalar, globalizmin uluslararası savaşların önünü keseceği şeklinde bir tezle geldi. Bu tez nedeniyle Y nesli, müzikten filme, diziden modaya hep çok kültürlü imajlarla gelişti. Y nesli ile ABD söylem olarak, bilgiye dayalı savaşsız bir dünya yaratma amacını öne çıkardı. Ama bugüne geldiğimizde görülüyor ki, bu “söylem” bir masal. Şimdilerde (uzun zamandır) atılan adımların barışla ilgili sonuçlara ulaşılamadığı gördükçe bir soru sorma gereği doğuyor: “Yaratılan neslin gerçek amacı neydi ve gerçek sonucu ne oldu?”