Bitcoin fiyatı tarihi zirveler yapıp, kripto para günleri altın günlerinin yerine geçince kafalar iyice karıştı. Güvenilir mi, yasal mı, alalım mı, satalım mı, bir küpe koyup toprağa gömelim mi, düğünde damada takılan Bitcoin gerçek mi, emekli maaşımı Bitcoin olarak alabilir miyim, yılbaşı piyangosu ile Ethereum’a mı dönelim gibi kafalarda karışık sorular, bunlara cevap arayan uzmanlar, köşelerde yazılar.
Bu işi ancak işin en gerçek uzmanı çözer: Sensei Nakamoto. Buradan kendisine sesleniyoruz. Zorro veya Kızılmaske gibi halk kahramanı mısın yoksa Matrix’e giren Neo musun? Tabii Satoshi deyince beyin şartlanmış akla erkek adı çağrıştırıyor. Belki de Trinity’dir kendisi. İnzivaya çekilen Luke Skywalker gibi kripto para jedi’larının ikonu olduğu kesin. Bir diğer sensei Jedi Yoda diyor ki: “You must unlearn what you have learned. Feel the Force.” Yani öğrendiklerini, bildiklerini unut, gücü hisset. Nakamoto çık ve bize gerçeği anlat lütfen. Piyasalarda gördüğümüz bu güçteki dalgalanma karanlık tarafa mı aydınlık tarafa mı ait. Blok zincirleri yatırımcıları esaret altına alıyor, bankacılık bitti mi, merkez bankaları gitti mi gibi kritik sorular için Naboo gezegeni telaşlanmalı mı? Her ülkeden, her kafadan farklı bir ses çıkıyor. Kripto paralara (daha çok ICO’lara yani halka arzlarına) gelen yasaklar (ambargolar) altın, rezerv para Dolar, petrol gibi emtia veya para birimleri ile Yıldız Savaşlarını başlatır mı?
Geçtiğimiz günlerde, insanlığın önünü açan projelere kafa yoruyor, Paypal’ı da zaten o kurmuştu diye Satoshi’nin Elon Musk olduğu iddia edildi sosyal medyada. Sonra kendisi Twitter’dan 28 Kasım’da “Doğru değil, bir arkadaş bana birkaç yıl önce bir kısım göndermişti ama (onun) nerede olduğunu bilmiyorum” diyerek konuyu yalanladı. Kasım 2008’de Cryptography Mailing List’de makalesini yayınlayan Satoshi Amca (toplum olarak konuya kanımız kaynadı, size amca diyebilir miyiz Satoshi Amca) ilk blok zinciri işlemlerini de kendisi yapmıştı. Buradan Elon’a da mesajımız var. O sen değilsen peki sana gönderen kişi Satoshi mi? Hyperloop ile yeri kazan, Mars’ın yörüngesinde Tesla elektrikli araba çevirmeyi düşünen (ben olsam kuzu çevirmeyi düşünürdüm), e-posta adresleri üstünden para transferi yapan, güneş pilleri ile şehirleri aydınlatmayı düşünen, yeniden kullanılabilir füzeler yapan bir kişiye bir arkadaş niye durup dururken bir kısım (Bitcoin) gönderir. Eğer Satoshi madencilikle zengin olmadıysa bu açık kaynak kripto kodlarla niye herkese fayda sunmak ister. Yok kendisi bu günlerde zengin olduysa bu sermayeyi nerede kullanmayı düşünmektedir (ben olsam uzayda koloni finansmanında kullanırdım).
Kripto paralar para mıdır bilinmez ama dünyada yatırımcılar tarafından bir yatırım enstrümanı olarak kabul görmüş gibi. Kimileri bunu lale soğanı çılgınlığına benzetse de bir gerçek var ki yatırımcılar kendilerine çeşitlilik arıyor. Bu demektir ki sermaye ve para piyasalarında ‘old fashion’ enstrümanlar bir kısım yatırımcıyı mutlu etmiyor.
Bu yazının hazırlandığı esnada Bitcoin Bitfinex’de 17.000 dolar seviyesindeydi. Tabii birden çok piyasası var. O nedenle fiyat farkları, haliyle arbitraj mümkün. Şikago emtia borsasında futures kontratları işlem görmeye başlayınca SpaceX roketi gibi fiyatı limitleri zorladı. Nobel ödüllü ekonomistler çılgınlık diye tanımlarken, çoğu uzman veya ekonomist konuya kağıt para ve merkez bankacılığı perspektifinden (klasik) bakıyor ve Yoda’nın yukarıdaki cümlesini dikkate almadan yorumluyor. Geçen haftaki yazımızda (On Verra Demain) konunun farklı boyutlarına dikkat çekmiştik. Hatırlatmak lazım ki 2000 yılındaki Davos’taki Liderler Zirvesinde dünya liderleri arasında yapılan ankette “İnternet bankacılığı bankacılığı etkileyecek” diyenlerin oranı yüzde 70 seviyesindeydi. Kripto paralar para mıdır bilinmez ama dünyada yatırımcılar tarafından bir yatırım enstrümanı olarak kabul görmüş gibi. Kimileri bunu lale soğanı çılgınlığına benzetse de bir gerçek var ki yatırımcılar kendilerine çeşitlilik arıyor. Bu demektir ki sermaye ve para piyasalarında old fashion enstrümanlar bir kısım yatırımcıyı mutlu etmiyor. Bir sonraki Nobel ekonomi ödülü adayım Satoshi Nakamoto’dur. Bu vesile ile ödülü almaya gelirse belki tanıma şansına kavuşuruz. Burada bir film dönüyor diyen kısım içinse Nobel iddialı belki ama bu film en azından Oscar alır.
Not: Bu yazıdaki yorumlar yatırım danışmanlığı, önerisi değildir.