19 yaşındaki bunalımlı lise talebesinin, eski kız arkadaşının yeni erkek arkadaşını dövmesi, okuldan atılması, aylar sonra geçtiğimiz çarşamba okula gelerek, 17 kişiyi yarı otomatik askeri tüfekle öldürmesi ABD özgürlüklerini yine manşetlere taşıdı.
Çarşamba günü Miami’nin Parkland bölgesindeki Douglas Lisesinde Nicolas Cruz adlı eski öğrenci tarafından gerçekleştirilen katliam yine silahların nasıl kontrol edileceğini de gündeme getirdi.
CNN’nin elde ettiği bilgilere göre Cruz saldırı tüfeği standardında olan yarı otomatik tüfek AR 15’i resmi yollardan satın alarak elde etmiş ve davranış bozukluğundan tedavi edildiği bilgisi silah almasına engel olmamıştı. ABD’de birçok eyalette içki içmek ve satın almak için 25 yaşında olmak gerekirken, 18 yaşını bitirmek ve sabıkasız olmak tabanca, hatta tüfek almak için birçok eyalette yeterli. Dahası ruhsatlı bu silahların çalınması durumunda birçok eyalette kolluk kuvvetlerine durumu rapor etmek bile gerekmiyor.
Liberal görüşü ile bilinen CNN kanalı ekranlarına çıkan FBI subayları, Senatör ve uzmanlardan oluşan onlarca kişi, bir şekilde silah alım satımının kontrol altına alınmasını savunurken karşılarına Amerikan Anayasasının maddeleri çıkıyor.
ABD’de Liberal ve Cumhuriyetçi taraftan siyasilerin bu günlerde silah kontrolü konusunda buluştukları asgari müşterek; silah satışlarındaki kontrolü daha da arttırmak. Yaş sınırlaması, psikolojik durumun detaylı raporlanması, kişinin sosyal medya hesaplarının mercek altına alınması bunlara örnek olarak gösterilebilir.
Ancak psikolojik durumun dengesiz olması veya davranış bozukluğu tedavisi silah almayı engellemiyor. Bir kişinin psikolojik durumunun silah dükkanlarındaki BGT ekranlarına yansıması için hakkında mahkeme kararı gerekiyor. Halbuki örneğin Türkiye’de ruhsat almak için adayı muayene eden beş doktordan, nöroloji bölümü doktoru imza atmaz ise ruhsat başvurusu geçersiz kalıyor.
Sosyal Medya
Sosyal medya hesaplarını kontrol ederek profil oluşturan bazı ülkeler var. Örneğin İsrail vize verdiği ülkelerin vatandaşlarını sadece resmi yollardan araştırmıyor, gayrı resmi olarak kişinin kamuya açık sosyal medya hesaplarını; paylaşımlarını kontrol edebiliyor.
Florida’daki saldırıdan sonra basına bir açıklama yapan Şerif Scott Israel kamuoyuna çağrı yaparak şüpheli görülen sosyal medya hesaplarının bizzat takipçileri tarafından kolluk kuvvetlerine rapor edilmesini de talep etti.
Kendini Savunma Hakkı
Ancak ABD’de silahların tamamen yasaklanması söz konusu değil. Kişisel özgürlüklerin Anayasa ile güvence altına alındığı ülkede, silah edinmeyi yasaklamak ‘Kendini Savunma Hakkı’nın açık bir ihlali olarak görülüyor.
Amerikan Anayasasında (2. Düzeltme) 2.nd Amendment adı altında toplanan kanun değişikliklerinde yasa, ‘Kendini Savunma Hakkını’ savunuyor. 15 Aralık 1791 tarihli yasa şöyle diyor: “Çok iyi bir şekilde denetlenen silahlı bir güç özgür bir devletin güvenliği için gereklidir, kişilerin kendilerini savunmak için silah edinme hakları asla kısıtlanamaz.”
