Uzay 1999

İki hafta kadar önce Tesla Roadster araba ile Starman uzay yolculuğuna başlamıştı. David Bowie Starman şarkısında “Gökyüzünde bir yıldız adam, gelip bizimle tanışmak istiyor” diyor. Biz kendisini tanıyoruz artık. Aslında reklam kokan bu hareketler insanlık tarihinde bir dönüm noktasının başlangıcı. Resmi hedef artık Mars. Orada koloniyi nasıl kurarız diye düşünüyor insanlık. Uzayda her gün yeni bir keşif yapılıyor. Teknoloji geliştikçe daha fazla gezegen, kara delik keşfediliyor. Ancak gözden kaçırılmaması gereken bir durum var. Uzay 1999 dizisinde ‘Ay Üssü Alfa’ vardı. Günümüzde ayda bir üssümüz olmadığı gibi, hâlâ ayın karanlık tarafı bir muamma. Öte yandan aya inildiği konusunda da tereddüt edenler var. Dünyanın aslında düz olduğuna inanan kitlelerin hızla taraftar kazanması gibi. “Tesla Starman’in uzay uçuşu görüntülerinde niye dünya etrafındaki binlerce uyduları göremiyoruz, niye dikiz aynası koymadınız, bu Apollo gibi bir stüdyo çekimi” gibi komplo teorilerini sosyal medyada dile getirenler genelde ‘Flat Earth’ taraftarları. Aslında dememiz odur ki, insanlık uzay hedeflerinin filmlere, dizilere göre epey bir gerisinde. Daha doğrusu öyleydi. Ta ki Elon Musk ile başlayan heyecan dalgası Starman ile gerçeğe doğru yol almaya başlayana kadar. Yine ufak bir sapma var tabii rotasında. Hedef Mars’tı. Şimdi Asteroid Kuşağı’na doğru gidiyor. Olsun. Konuyu ilginç ve önemli kılan aslında burası değil. Ağır yük taşıyan bir ticari roketin uzayın derinliklerine gitmesi esas konumuz. 4 Şubat 2015 tarihinde yine ülkemizdeki ekonomi ve finans haber sayfalarında ve köşelerinde bir ilki yazan ‘Uzay Ekonomisine Giriş’ yazımızın resmiyete döküldüğü gün, Tesla araba ile SpaceX gibi son yıllara damga vuran iki teknoloji şirketinin işbirliğinin uzaya doğru yol almasıdır. Tabii NASA destekli. ABD’de 25 Kasım 2015 tarihinde Kongre’de kabul edilen ‘U.S. Commercial Space Launch Competitiveness Act (H.R. 2262)’ kanununun Obama tarafından onaylanması bu süreci ivmelendirmiştir. Led Zeppelin’in ‘Stairway to Heaven’ şarkısını andıran ‘Starman to Mars’ aslında kritik başka soruların da başlangıcı.

Uzayekonomisi.com 

27 Ocak 2016 tarihli ‘Uzayekonomisi.com’ yazımız sormuştu, Mars’ta koloni deyince neyi anlamamız gerekiyor? Dünyadaki hatalarımızdan ders çıkartıp orada müreffeh, daha barışçıl, daha paylaşımcı bir hayat mı sürecek insanlar? Gelir dağılımı eşitsizliği orada olacak mı mesela? İşsizlik ve enflasyon sorunu Marslıların çözmesi gereken bir başlık mıdır? Esas sorunlar bunlar mı? Birleşmiş Milletlerin kabul ettiği ‘Treaty on Principles Governing the Activities of States in the Exploration and Use of Outer Space, including the Moon and Other Celestial Bodies’ 19 Aralık 1966’da yürürlüğe girmişti. Yani uzay herkese aittir, kafanıza göre takılamazsınız diyen bir düzenleme kısaca. Tabii uzaya yönelik sayıları hızla artan ticari firmalar da bulunuyor. Bu durumda uzay uçuşlarının ticarileşmesi rekabeti uzaya taşıyor hipotezini çoktan teyit etti. O zaman Birleşmiş Milletlerin bu kararı da birçok kararı gibi sembolik kalıyor gibi bir durum bulunuyor. Demek ki dünya üzerindeki kapitalizm ve diğer ekonomik kuramlar uzaya aynen taşınacak gibi bir durum var şimdilik. Nitekim 26 Ekim 2016 tarihli ‘Globalizm Bitti Galaktisizm Başlıyor’ yazımız da bu duruma dikkat çekiyordu, bir ekonomik kuramı bitirip yenisini başlatırken bu sayfada. Küresel soru(n)ları güneş sistemine taşırken biraz da lokal soralım. Mesela soy ağacına bakan bir Marslı hemşerimiz “Vay be dedem aslında Sarıyer’liymiş” der mi? 102 no’lu plakamız Mars’ta küçük bir kratere adı verilen ‘Tarsus Vadisi’nin mi olacak? “Dünya manzaralı lüks 3+1 sahibinden masrafsız” ilanını ilk hangi emlakçı camına asacak? Mars’ta ‘Gesi Bağları’ türküsünü FM bandından dinleyebilecek miyiz? Tabii “Meşhur Mars köftesi, başka yerde şubemiz yoktur” olmazsa olmaz.

O zaman konuya yeterince ilgi çektik diyerek durumu özetleyen şarkı ile yazımızı bitirelim. Ray Charles aşağıdan yukarıdaki Starman’e sesleniyor: “Hit the road the Jack and don’t cha come back, no more.”