Çocuklar evrensel masallarla büyümeli

Vivet Pitelon Sparkes*

Anne veya baba için çocuklarıyla birlikte geçirilen masal anlatma, dinleme özel zamanının güzelliği, kalitesi ve psikolojik açıdan katkıları kelimelere sığdırılamaz. Evrensel masallar günlük hayat problemleriyle karşımıza çıkar ve çözüm yollarıyla masalları sonuçlandırır. STEAM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik, Sanat, Matematik) eğitim modeliyle çocuklar problemlerle karşılaştıklarında birden fazla çözüm yolu üretebileceklerini öğrenirler. Bu nedenle ‘STEAM Nedir?’ kitabımda ünitelerin hepsi bir evrensel masalla başlamakta. Bunlardan biri de ‘Üç Kuzucuk’ masalıdır.

Şimdi bu evrensel masaldan ilham alarak hazırladığımız bir etkinliğe göz atalım.

DAYANIKLILIK DENEYİ

Kazanımlar: Çocuklar dayanıklılık kavramını öğrenirler. Çeşitli büyüklükteki materyallerin, etkilere ne kadar dayanıklı olduğunu test ederler.

Gerekli malzemeler

■ Ev şablonları

■ Yün parçaları

■ Dışarıdan toplanmış sopalar

■ Bahçeden toplanmış taşlar

■ Uhu

■ Fön

Yapılışı: Çocuklar ev şablonlarını hazırlar. Verdiğiniz süre içinde evlerini yün, sopa ve taşlarla süslerler. Evler hazırlandıktan sonra dayanıklılık testi yapılır. Evler önce, hikâyedeki kurdun yaptığı gibi nefesle üflenir. İkinci aşamada, aynı evlere bu kez fön tutulur ve hangi evin devrilip hangisinin devrilmediği test edilir ve rapor hazırlanır.

KUZU EVİ YAPIMI

Kazanımlar: Erken mühendislik becerilerinin kazanılması.

Yapılışı: Her iki kürdan arasına bir lokum yerleştirerek üç boyutlu ev kurgulanır.

FÖN YARDIMIYLA DAYANIKLILIK TESTİ

Kazanımlar: Bilimsel açıklama, neden-sonuç ilişkisi

Gerekli malzemeler

■ Tuğladan, kamıştan, kürdan ve lokumdan ya da dallardan oluşturulmuş ev

■ Fön

Yapılış: Çocuklar daha önceden hazırlamış olduğu evleri dizerler. Evleri sırayla fön yardımıyla yıkmaya çalışırlar. Dayanıklılık testi sonuçları daha sonra karşılaştırma yapmak için not edilir.

Her çocuk kaliteli zamanı hak eder

Küçük bir çocukken yazları Büyükada’da dışarıda yorulana kadar saklambaç oynar, bisiklete biner, lastik atlardım. Karanlık çökmeye başlarken akşam yemeğini yer, tekrar dışarı koşardım. Arkadaşlarımla pembeli köşk diye ismini koyduğumuz kaldırımda buluşur, birbirimize hikâyeler anlatırdık. Hayal gücümüz çok genişti. Her gece sohbet eder, ertesi gün oynamak için yeni oyunlar keşfederdik. Günümüzdeki çocuklara bakarsak, kitap kapağını açmak bir yana teknoloji ürünleri, cep telefonları, tabletler ve bilgisayarlarla yoğun bir zaman geçiriyorlar.

Peki, onlara kitap okuma alışkanlığını, araştırmayı, soru sormayı nasıl öğreteceğiz? Biz, anne ve babalara düşen, çocuklarımızla kaliteli zaman geçirmek, onlarla birlikte aktiviteler yapmak, hem eğlenmelerini hem de öğrenmelerini sağlamaktır. Bu birebir geçirilecek kaliteli zamanla bizler çocuklarımızla yakınlaşmanın yanı sıra, anlık karşılaşılan sorunları çözmenin yollarını bulabilmelerini sağlayacağız.

İşte size ‘STEAM Nedir?’ Kitabımdan çocuklarınızla beraber yapabileceğiniz etkinliklerden...

Gökkuşağı Deneyi

Kazanımlar: Renklerin arkasındaki bilimi keşfetme

Gerekli malzemeler

■ Suyu taşırmayacak düz bir tabak

■ Renkli drajeler

■ Yarım çay bardağı ılık su

Yapılışı: Renkli drajelerin üzerinde şekerle kaplı bir katman vardır. Şeker ılık suda erimeye başlar. Böylelikle şeker renklerini suya bırakır. Şeker molekülleri birbirlerine baskı uygular ve yanlarındaki renklerin dağılmasını engeller. Böylece bütün renkler tek bir sıra halinde kendi renklerini korurlar. Drajelere uzun bir süre dokunulmadığı takdirde suyun üzerinde yüzmeye başlarlar.

NOT: Bu deneyi bir kez de renkler dağılırken tabağın içine hafifçe dokununca neler olacağını görmek için yapınız. İki deney arasındaki farkı tartışırsınız. Deneylerin devamı için başvuracağınız kaynak: Steam Nedir?, Dinozor Çocuk Yayınları, 168 sayfa.

Unutmayın anne ve babasını kitap okurken gören çocuk, kitap okuma alışkanlığını kazanır.

*Ulus Özel Musevi Okulları Anaokulu Öğretmeni / STEAM Danışmanı