Nazi savaş makinesinin 2. Dünya Savaşında 1,5 milyonu çocuk olmak üzere katlettiği 6 milyon Yahudi sivil için anma günü; Yom Aşoa, 2018 yılında İbrani tarihine göre 12 Nisan’a tekabül ediyor.
İbrani tarihine göre takvim günü bir evvelsi gün güneş batınca başladığından İsrail’de ve dünyada anma törenleri 11 Nisan akşamı başlayacak.
İsrail’de ulusal yas günü olarak kabul edilen gün için resmen ilk yas 1951 yılında tutuldu. Daha sonra 1959 yılında çıkarılan bir kanunla yas günü İbrani tarihine göre Varşova Gettosu İsyanının İbrani tarihi olan 27 Nisan olarak sabitlendi.
Kanuna göre, eğer 27 Nisan, kutsal gün; Şabat’a (Cumartesi) gelirse, yas tutulamayacağından yas bir gün sonrasına erteleniyor.
Daha evvel ise 28 Aralık 1948’de ise İsrail Hahambaşılığı Nazi kamplarından getirilen küllerin ve kemiklerin Kudüs Mezarlığına gömüldüğü tarih olan geleneksel İbrani yas günü Tevet’in 10’nunu yas günü olarak ilan etmişti.
Ancak daha sonra anma günü Varşova Gettosunun isyanının yıldönümü olarak değiştirildi. İbranice tercümesi Holokost’u ve savaşta yapılan kahramanlıkları anma olarak açıklanabilecek olan anma günü Varşova Gettosu isyanında yapılan kahramanları ve hayatını kaybedenleri de kapsıyor.
Ancak miladi takvime göre Varşova Ayaklanmasının tarihi 19 Nisan. 19 Nisan 1943’te gettoyu dağıtmak için giren Alman Naziler yaklaşık 750 Yahudi’nin ilkel silahlar ile yaptıkları bir direnişle karşılaşmışlar, direniş yaklaşık bir ay sürmüştü. 16 Mayıs 1943’te isyan bastırılmış, yakalanan 56 bin Yahudi’den 7 bini vurulmuştu.
