Boston ve civarındaki emlak piyasası inanılmaz canlı ve getirisi çok yüksek. Özellikle parasını yurt dışında değerlendirmek isteyenler için ideal.
Bu Bir Reklamdır
ABD’nin Boston şehrinde yaklaşık sekiz yıldır emlak konusunda faaliyet gösteren Batya Natan ile girişiminin öyküsünü
konuştuk.
Sizi tanıyabilir miyiz? Bu mesleğe nasıl yöneldiniz?
İstanbul doğumluyum. Çocukluğum kışları Nişantaşı’nda, yazları Büyükada’da geçti. Üsküdar Amerikan Kız Lisesinden mezun olduktan sonra, üniversite eğitimimi Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümünde tamamladım. Amerika’yla ilk tanışmam 1993 yılında Boston Üniversitesinde yüksek lisans (MBA) programına kabul edilmemle başladı. 1995 yılında mezun oldum ve Boston’da yaşamaya karar verdim. Uzun yıllar finans ve yatırım bankacılığında çalıştım. Satış ve müşteri hizmetleri konusunda uzmanlık edindim. 2001 yılında anne olduktan sonra Türkiye’ye geri döndüm ve şirketin Türkiye’deki branşını kurarak Avrupa ve Ortadoğu işlemlerini Amerika’daki ortağımla birlikte sürdürdüm. 2007 yılında tekrar Boston şehrine kesin dönüş yaptım. Newton isminde şehre yakınlığı, müthiş okulları ve kozmopolit yapısıyla bilinen bir semte yerleştim. Daha önceden de Boston ve civarında yaşadığım için buradaki tecrübelerimi arkadaşlarımla paylaşmaya başladım. Birçok arkadaşımın Türkiye’den bu bölgeye taşınmasına vesile olunca emlak sektörüne atılmaya karar verdim. Gerek esnek saatleri gerek bölge olarak inanılmaz likit piyasası, emlakçılığı kariyer olarak seçmemde öncü oldu diyebilirim. 2010 yılından beri bu mesleği başarıyla sürdürüyorum.
Bulunduğunuz bölgede emlak piyasası nasıl işler? Türkiye’den farklı mı? Biraz açıklar mısınız?
Amerika’da emlak kanunları her eyalette farklıdır. Ben Massachusetts eyaletine bağlı olarak çalışıyorum. Emlakçı olmak için Türkiye’den farklı olarak oldukça zorlayıcı bir sınava giriliyor ve başarılı olunursa lisans alınıyor. Her iki senede bir de ekstra kendinizi geliştirecek eğitimden geçiyorsunuz. Ancak bu eğitimi başarıyla geçerseniz lisansınız yenileniyor.
Yine Türkiye’den farklı olarak hiçbir emlak şirketinin kendi portföyü bulunmuyor. Piyasadaki bütün gayrimenkuller MLS dediğimiz bir sistem altında toplu olarak bulunuyor ve emlakçınız MLS sistemine üye olduğu için size piyasadaki her evi gösterebiliyor. Dolayısıyla tek bir emlakçıyla çalışmanız hem yeterli oluyor hem de çok pratik. Ayrıca emlakçının görevi sadece size doğru gayrimenkulü bulmakla sınırlanmıyor. Piyasa çalışması, fiyatlandırma, teklif verme, pazarlık ve teklifin kabulü ilk aşamadaki görevlerimiz. Teklif kabul edildikten sonra, emlak avukatı bulunmasına yardımcı olmak, alınan emlakta bir pürüz çıkmaması için inspection (denetleme) yaptırmak, raporu alıcıyla beraber incelemek, alım satım işlemlerinin başarıyla sonuçlandırılması ve tapu işlemlerinin bitimine kadar takipte kalmak da emlak hizmetlerinin bir parçası.
Gelelim komisyon konusuna. Amerika’da emlakçı alıcıdan komisyon almaz. Alım satımda komisyonu sadece satıcı öder. O yüzden eğer emlak alacaksanız, mutlaka güvenilir bir emlakçıyla çalışmanızı tavsiye ederim. Eğer emlakçınız olmadan ev gezerseniz, size evi gösterecek olan emlakçının sadece satıcı tarafına hizmet verdiğini ve sizden satıcının menfaatini düşünerek en yüksek fiyatı talep edeceğini sakın unutmayın.
Faaliyet konunuzu nasıl tanımlarsınız?
Öncelikle ev alım-satımı ile ilgileniyorum. Alıcı emlak danışmanlığı daha çok ilgi alanıma giriyor. Özellikle yurt dışından gelerek bu bölgeye yerleşmek isteyen, farklı kültürlerde yaşamış müşterilere hizmet vermek benim için çok önemli. Düşünün Amerika’ya yerleşmeye karar verdiniz ama nereye gideceğinizi bilemiyorsunuz. Tamamen farklı bir kültür yapısına sahip bir yer, yaşam bizimkinden çok farklı. Hangi semte yerleşmelisiniz, çocuklarınız varsa okul sistemi hakkında sormak istediğiniz binlerce soru var mutlaka. İşte ben bu konuda A’dan Z’ye bir hizmet sunuyorum. Örneğin Newton’da oturuyorum. Çocuklarımı burada büyüttüm ve okula gönderdim. “Hangi semtlerde okullar daha iyi, neresi daha kozmopolit, hangi kulüplere üye olunabilir, nereden alışveriş yapılır, Türk marketleri nerededir?” gibi aklınıza gelebilecek her türlü soruya yardımcı oluyorum.
Ayrıca kiralama konusunda da faaliyet gösteriyorum. Belki biliyorsunuz Boston tam bir eğitim ve üniversite cenneti. Harvard, MİT, Boston University, Boston College, Brandeis, Tufts gibi dünyanın en önde gelen eğitim kurumlarını bünyesinde barındırıyor. Türkiye’deki gençlik Amerika’da okumak hayalleriyle yetişiyor; imkân ve burs doğrultusunda birçok gencimiz buraya geliyor. Eğer eğitim sizin için önemliyse, Türkiye’de aileniz varsa ve daha kısa bir yolculukla onlara ulaşmak istiyorsanız ve son olarak Avrupa kültürü almış genel kültürü zengin bir ortamda yaşamak istiyorsanız Amerika’nın kuzeydoğusu sizin için zaten ideal konumda. Gelen öğrencilere ve ailelere daire kiralama, okullar hakkında bilgilendirme hizmeti de veriyorum.
Son olarak da Amerika’ya taşınmayı değil ama yatırım yapmayı isteyen Türk yatırımcılara, paralarını gayrimenkulle değerlendirme imkânı sağlıyorum.
Peki Türk yatırımcılara ve tüketicilere ne gibi hizmetler sunuyorsunuz, hangi konularda yardımcı oluyorsunuz?
Boston ve civarındaki emlak piyasası inanılmaz canlı ve getirisi çok yüksek. Özellikle parasını yurt dışında değerlendirmek isteyenler için ideal. Çok basit bir örnek vermek istiyorum. Diyelim ki değerlendirmek istediğiniz 500 bin dolar vardı. Boston’a geldiniz. Sizi yönlendirdim ve Brooklin’de iki yatak odalı, iki banyolu bir daireyi bu fiyata 2013 yılında aldınız. Sonra dairenizi kiralamanız konusunda yardımcı oldum ve ayda 2.500 dolara kiraya verdiniz. Beş sene sonra satmaya karar verdiniz. Sizin için piyasa çalışması yaptım ve piyasaya koyduğunuz gün en az 5-6 teklif geldi ve bir günde sattınız ve 750 bin doları geri alıyorsunuz. Aynı zamanda da kira geliriniz vardı; vergilerden sonra senede 20 bin dolar elinize geçmişti. Beş senede 100 bin dolar daha aldınız. Beş senede yüzde 70 getiri. Dolar bazında böyle bir getiriyi Türkiye’de sağlayabilir misiniz? Üstelik siz burada olmadan her şey yürüyor. İşte ben yatırımcıya böyle bir hizmet sunuyorum
ABD’de emlak sektörünün şu andaki durumunu nasıl görüyorsunuz? Geleceğe yönelik öngörüleriniz neler?
ABD’de emlak sektörü şu an çok canlı ve getirisi çok yüksek. Veriler bölgesel olarak farklılık gösterebilir. Ben Boston ve civarındaki semtler için bir durum değerlendirmesi yapabilirim. Öncelikle Boston şehri dünyanın en prestijli üniversitelerine sahip. Aynı zamanda Massachusetts General Hospital, Beth Israel Deaconess Medical Center, Boston Medical, Tuft Medical Center ve Brigham and Women’s Hospital gibi Amerika’nın en önemli hastaneleri de Boston’da yer alıyor. Bu faktörler gayrimenkul piyasasını canlandırıyor.
Newton, Brookline, Wellesley ve Weston gibi kasabaların onları cazip kılan bir başka özellikleri daha var. Bu bölgelere yerleşirseniz çocuklarınızı özel okula göndermek zorunda kalmıyorsunuz çünkü bu kasabalar başarı oranı Amerika’da yüzde bire giren devlet okullarına sahip. İşte bu yüzden emlak piyasası buralarda hiç yavaşlamıyor. Böyle bir talep olduktan sonra, isterseniz yatırım amaçlı alıp kiraya verin, isterseniz ailenizle gelip yaşayın, kısa vadede bile çok karlı çıkıyorsunuz.
Müşteri kitleniz kimler? İlgilendiğiniz bölgeler nereleri?
Müşteri kitlem Türkiye’den okumak için buraya gelen öğrenciler, çocukları veya kendileri için yeni bir başlangıç yapmak isteyen aileler, kısa vadede oradaki işlerini bırakamayan ama ileriye dönük yatırım yapmak isteyenler ve son olarak sadece yüksek getiri ve likit bir piyasaya yatırım yapmak isteyen iş adamları ve iş kadınları.
İlgilendiğim bölgeler Greater Boston olarak tanımladığımız, Boston ve civarındaki kasabalar ve semtler. Newton, Brookline, Belmont, Wellesley, Weston, Arlington, Lexington, Cambridge bunlardan önde gelenleri.
Son olarak ABD’ye taşınmayı düşünenlere, emlak alacak veya satacak olanlara tavsiyeniz var mı?
Amerika’da emlak alıp satmak için vatandaş veya green card sahibi olmanız gerekmiyor. Ancak, ister kiralama, ister satın alma, ister yatırım amaçlı olsun, mutlaka alacağınız bölgede uzmanlaşmış bir emlak danışmanıyla çalışmaktan kaçınmayın ve tecrübelerinden yararlanın. Unutmayın daha önce de söylediğim gibi, emlakçı alıcıdan komisyon almaz.
Her türlü sorularınız, Amerika’ya taşınma veya yatırım yapma ile ilgili merak ettiğiniz tüm konular ve Boston civarındaki emlak işlemleriniz için bana http://BatyaNatan.raveis.com adlı web sitemden ulaşabilirsiniz. Ayrıca Batya. [email protected] adresinden e-mail atabilirsiniz.
