JUST yasası olarak bilinen Hakları Tazmin Edilmemiş Kurtulanlar için Adalet Yasası, ABD meclisine sunuldu.
Washington’daki yasa, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Avrupa’daki bazı ülkelerde Holokost döneminde haksız bir şekilde el konulan ya da mülkiyetleri başkalarına aktarılan mülklerin, sanat eserlerinin ve diğer taşınabilir varlıkların esas sahiplerine iade edilmesi ile ilgili gelişmeleri rapor etmesini zorunlu kılıyor. Ayrıca yasa, özellikle ABD vatandaşı Holokost kurtulanları ve aile üyelerinin tazminat ve varlıklarını iade talepleriyle ilgili de bir rapor hazırlanmasını zorunlu hale getiriyor.
Yasada özellikle Polonya’dan bahsedilmiyor. Ancak Polonya II. Dünya Savaşı sırasında mülklerini ve varlıklarını kaybedenlerin kayıplarını tazmin etmeye yönelik hiçbir yasa çıkarmayan tek Avrupa ülkesi. Yasa tasarısı ilk olarak Senato’dan oybirliği ile Aralık 2017’de geçti. Yine oybirliği ile Nisan 2018’de Meclis’te de onaylandı.
JUST Yasası, Holokost döneminde el konulan varlıkların esas sahiplerine iadesinin önemini kabul eden ve mülkiyet haklarını korumayı güvence altına alan, 2009 Uluslararası Holokost Dönemi Varlıkları ve İlgili Konularla ilgili Terezin Deklarasyonu esas alınarak tasarlandı. Yasayla ilgili açıklama yapan Dünya Yahudi Tazmin Kurumu Direktörü Gideon Taylor, “Bu güçlü açıklama Amerika’nın, adalet arayan Holokost kurtulanlarını desteklemeye verdiği önemi gösteriyor” dedi.
Richard Widernski’nin liderleri arasında yer aldığı Polonyalı- Amerikalı bir grup yasanın çıkmaması için lobi faaliyetlerinde bulundu. Grubun internet sitesinde, “Polonya, soykırımdan ve o dönemde istilası altında olduğu Almanya ve Sovyetler’in varlıkları gaspından sorumlu tutulmamalı” açıklaması yer alıyor. Sitede bu tür tazmin taleplerinin “yasadışı gasp girişimleri” olduğu iddia ediliyor.
