TV dizilerinin doğal seti olmuş, cumbalı müstakil evleri ile halen İstanbul’un tarihi dokusunu koruyan mahallesi Kuzguncuğa kentsel dönüşüm yapılacak söylentileri tartışma yarattı.
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 13 Temmuz’da aldığı karara göre; Kuzguncuk ‘Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı’ ilan edildi.
Habertürk'ten Esra Boğazlıyan'ın haberine göre, Üsküdar’ın 16 mahallesinden biri olan tarihi semtin bir kısmında kentsel dönüşüm amaçlı plan, proje ve analiz çalışmaları yapılıyor.
Habertürk gazetesi Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen’e kentsel dönüşümü sordu.
Türkmen endişe edilecek bir durum olmadığını kentsel dönüşümün mahalledeki gecekondu bölgesi ile ilgili olduğunu belirtti.
Türkmen, “İBB’de alınan karar Kuzguncuk’un o tarihi bölgesiyle ilgili değil. Semtin üst tarafında kalan 22 bin metrekarelik alanda yaklaşık 350 gecekondu var. Biz o bölgenin tapusunu vermiştik. Şimdi de orada bir dönüşüm projesi olacak. Ama Kuzguncuk deyince akla ilk gelen bölge dönüşüm sahasında değil.” dedi.
Kuzguncuk, tarihte Anadolu yakasında Yahudi toplumunun yaşadığı en önemli merkez durumunda idi.
Kuzguncuk’a yakın bir bölgede yer alan Dağ Hamamı Yahudi Cemaati 1920’lerin başlarında çıkan bir yangın sonrasında kısa sürede yok olmuştu. Üsküdar yakınlarındaki bu bölgedeki sinagoglara bir zamanlar Haydarpaşa Yeldeğirmeni’ndeki Yahudi cemaati de devam etmekte idi.
Günümüzde semtte 19. yüzyıldan kalma iki de sinagog bulunuyor. Bunlardan biri sahil kesiminde yer alan Beth Yaakov diğeri ise Semtin daha üst kesimlerinde bulunan Beth Nisim Sinagogu’dur. Beth Yaakov denize yakın olması sebebiyle daha çok cemaatin varlıklı sınıfının devam ettiği bir mabet olarak bilinirdi.
Her iki sinagogun da 19. yüzyılda inşa edildikleri bilinse de, kesin yapılış tarihi hakkında objektif bir kaynak yok.
Gerek kadı sicillerinden ve gerekse de Kuzguncuk Mezarlığında Avram Galante’nin yaptığı araştırmalardan, Kuzguncuk’ta 16. yüzyıldan itibaren Yahudilerin yaşadığı bilinmekte. Kuzguncuk tepelerinde yer alan tarihi mezarlıktaki en eski taşlar da bu döneme ait.
Ancak Kuzgucuk’un tepelerinde yapılması planlanan ve gece kondu semtlerine yönelik kentsel dönüşümün, Yahudi eski mezarlıkları ve Beth Nisim sinagogu konusunda nasıl bir tedbir aldığı konusunda herhangi bir haber henüz basına ulaşmadı.
Bu haberde aşağıda linki olan kaynak ve Haber Türk gazetesinin haberi kaynak olarak kullanılmıştır.
Boğaz’ın iki yakasında Yahudi yaşamı
Önder Kaya
https://www.salom.com.tr/haber-100473-bogazin_iki_yakasinda_yahudi_yasami.html
