Baharatların renklendirdiği bir mutfak: LÜBNAN

Lübnan Cumhuriyeti Güneybatı Asya’da, Doğu Akdeniz kıyısında bulunan bir Ortadoğu devleti. Lübnan’ın kuzey ve doğusunda Suriye, güneyinde İsrail ve batısında Akdeniz bulunuyor. Lübnan Cumhuriyeti, hem bir Akdeniz ülkesi olması hem de bir Arap ve Ortadoğu ülkesi olması nedeniyle ilginç özelliklere sahip.

Başkenti Beyrut olan Lübnan tarihte büyük öneme sahip Fenike uygarlığının da vatanıydı. Nüfusu yaklaşık 3,8 milyon; bu nüfusun yüzde 70’ini Müslümanlar (Şii ve Sünni), yüzde 30’unu ise Hıristiyanlar oluşturuyor.

ORTADOĞU’NUN İSVİÇRE’Sİ

Dinleri, ırkları ve kültürleri birbirinden çok farklı olan insanların yaşadığı, bitki örtüsü ve iklim bakımından da tezatlara sahip, karışık bir ülkedir Lübnan. Bu yüzden Ortadoğu’nun İsviçre’si olarak nitelendirilir. 

Ortadoğu’nun ekonomik bakımdan en gelişmiş ülkelerinden biridir. Lübnan ekonomisine özel teşebbüs hakim olup, ülke liberal iktisat sistemini uygular. Lübnan’da halkın çoğu tarımla uğraşır, bununla beraber milli hasılanın yüzde 35’ini ticaret, yüzde 13’ünü de imalat meydana getirir.

Bana göre Ortadoğu gastronomisine yön veren ve bununla birlikte diğer ülke mutfaklarını etkileyen, yeni tabaklar yaratılmasına katkı sağlayan, ilham veren bir ülkedir Lübnan. Bunun altında ise uzun yıllar boyunca çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapması yatar... Lübnan, baharatları, kokusu, rengârenk sunumları ile oryantalist bir yemek kültürüne sahiptir.

Lübnan mutfağının Osmanlı’dan kalan izi bulgur ve acıdan dolayı Güneydoğu Anadolu mutfağını andırır. Lübnan mutfağı denilince akla gelen ilk kelime meze olur. Nohuda çok önem verilen bu mutfakta nohudun her türlü mezesi yapılır. Lübnan mutfağı, Türk mutfağından sonra en çok yoğurt kullanılan mutfaktır. Lübnan halkının, yoğurttan sonra en çok tükettikleri süt ürünü ise peynirdir. Ülkede ana yemeklerde etten ziyade bakliyat tüketimi öndedir. Lübnan mutfağında kullanılan etler arasında ise kuzu eti öne çıkar. 

Lübnan’da öne çıkan diğer bir mutfak özelliği ise yoğun baharat kullanımıdır. Ülkedeki en bilinen, en meşhur ve en çok kullanılanı zahterdir. Bu baharat kekik türünden olmakla birlikte kekikten çok daha aromalı ve lezzetlidir. Tazesi, salata malzemesi; tozu, susam unu ve zeytinyağı ile karıştırılınca, kahvaltı malzemesi olan bu baharatın kurusu, zahterli pide malzemesi şeklinde servis edilir.

BAŞLICA LÜBNAN YEMEKLERİ

Lübnan mutfağının yaklaşık 150 çeşit mezesi mevcuttur. Ülkemizde Hatay şehrinin yöresel mutfağında Lübnan etkilerini görmek mümkün. İşte Lübnan mutfağının, dünyaca sevilen mezelerinden bazıları:

HUMUS: Humus Beyrut’un yıldızıdır.

TEBBULE - MAYDANOZ VE BULGURUN İNANILMAZ UYUMU: Maydanoz Lübnan mutfağının olmazsa olmazıdır. Bu yeşil güzele kıtır salatalık, domates, bulgur ve kuru soğan eklenince ortaya çıkan salataya Tebbule denir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta bulgurun en son eklenmesidir. Bu, salatayı kıtır hale getirir. 

MUHAMMARA - BEYRUT’UN ACI GÜZELİ: Hatay’dan gelen biber salçası ceviz ve zeytinyağı ile karıştırılıyor. Üstüne de çam fıstığı ekleniyor. Dozunda acı ile cevizin buluşması harika bir tat ortaya çıkarıyor. Muhammara Hatay’da salça yerine baş biberle yapılır.

FATTOUSH - SUMAKLI KITIR ARAP SALATASI: Marul, domates, semizotu, nane, zeytinyağı karışımına nar ekşisi ve sumak eklenince bu cümbüş dayanılmaz bir hale geliyor. Bu salatanın sunumuna kıtır ekmek ekleyerek servis etmek mümkün. Keza bazı mekânlarda servisi bu şekilde yapılıyor.

SEMBÜSSEK - ORTADOĞU’NUN KAPALI LAHMACUNU: Sembüssek Mardin’de kapalı lahmacuna verilen isim. Beyrut’ta da börek şeklinde içine yine kıyma ek olarak çam fıstıkları konarak yapılıyor.

BATİNJAN EL RAHİP - SARIMSAĞIN DERİN TADI: Batinjan Arapçada patlıcan anlamına geliyor. Kömürde közlenmiş kemer patlıcanlara sarımsağın derin tadı eklenince ortaya çıkan karışıma Lübnan’da ‘Batinjan El Rahip’ deniyor. Bu salata közlenmiş patlıcan ve tahinle hazırlanan mütebbele göre daha hafif.

MÜTEBBEL Patlıcan ve susam, tahinden limonla beraber hazırlanıyor.

Lübnan’da ana yemek olarak da ızgara türü yemekler önde geliyor. Yerel içecekleri olan Almaza birası oldukça hoş. Bizdeki rakıdan farklı olarak en meşhur içkileri Arak’dır. Lübnanlıların milli içeceği olan Arak, anason aromalı bir likördür.