Burning Man: Geçici bir Ütopya

Her yıl 70 bin insan teknolojik aletlerini kapatıp, günlük yaşamın sınırları dışında anti-tüketici bir toplum inşa etmeye çöle adeta bir hacca gidiyor. 

Burning Man’in ilk ‘burner’ları (yakanları - katılanları) Burning Man’i şöyle tanımlıyor: Yaşadığımız tecrübe, bir festival değildi, bir parti de, bir gösteri hiç değildi. Bir forum diyebiliriz, istediğiniz şeyi olabileceğiniz, söyleyebileceğiniz, inşa edebileceğiniz, başkalarını rahatsız etmedikçe her şeyin kabul edildiği bir forum. 

Burning Man 1986’da Larry Harvey, John Law ve Jerry James önderliğinde 35 kişinin tahtadan üç metrelik bir kuklayı San Francisco, Baker Beach’te yakmasıyla başlıyor. Yakılan adamın ilk sene Harvey’nin biten bir aşk ilişkisindeki kadını temsil ettiği söylentisi olsa da Harvey, ritüelin basite indirgenmesinden rahatsızlık duyuyor. Son tahlilde “Yanan adam siz neyin yanmasını istiyorsanız odur” deniyor ve tartışma son buluyor. 

Larry Harvey 1948-2018

1990’da izin sıkıntısı sebebiyle Nevada’da Black Rock Çölüne taşındıklarında burner’ların sayısı 200 civarında oluyor. 1991’den sonra her sene katılımcı sayısı ikiye katlanıyor.1993’e gelindiğinde kostüm ve alternatif giyim tarzının Burning Man’in büyük bir parçası olduğu tescilleniyor. Çölün acımasız coğrafi koşullarına gelen korseli, file çoraplı, stilettolu, aşırı şatafatlı kıyafetleriyle San Franciscolu travestiler ön ayak oluyor bu dönüşüme. Aynı yıl kampta yerleşim dairesel bir düzene oturuyor ve sokaklar, merkez kamp gibi oluşumlar bugünün 20 bin dönüm alanının merkezini oluşturuyor. Bir başka ilk de Burning Man için her yıl bir tema belirlenmesi oluyor. İlk tema Noel oluyor. Bu yılın teması için ise Isaac Isamov’un bilim kurgu eseri ‘I, Robot’tan yola çıkılmış. 1994’te iki bine ulaşan katılımcıların artık Burning Man’e bilet ücreti ödemesi gerekiyor. O gün 30 dolar olan giriş için bugün ödenen rakam 425 dolar. 2000’lerde katılımcı sayısı artık on binlerle ifade edilmeye başlanıyor.

İnsanların çöl koşullarında hayatta kalabilmeleri için yatacak yerleri, su ve yiyecekleri, kum fırtınalarından korunmaları ve gün içinde 37, gece ise 0 dereceyi bulan hava durumları için gerekli giyecekleri yanlarında bulundurmaları gerekiyor. Her yıl basılan ‘Hayatta Kalma Kitapçığı’nı okumaları ve uygulamaları şart. 70 bin kişinin 9 gün boyunca yaşadığı bir şehrin kuma inşası için bir ay gerekiyor, şehrin yine kuma dönüşmesi ise iki ay sürüyor. Elektrik ve kanalizasyon şebekeli, ana ve ara yolları ve acil servisleri hatta havaalanı olan bir şehirden söz ediyoruz. Şehre gelen iki önemli yapıtın biri yanacak olan kukla diğeri ise Tapınak. 

Bu çölde hiçbir şey yetişmez sanat hariç!

Burning Man’in tahta adamının durduğu yer ile kampların ortasında bulunan ‘Playa’ adı verilen bölgede sergilenmek fakat haftanın sonunda yakılmak üzere, interaktif, devasa, sarsıcı ve en önemlisi piyasada parasal bir karşılığı olmadığından sanatçının tamamen özgür yaratabildiği sanat enstalasyonları yerleştiriliyor. Ortaya heykeller, etkileşimli objeler, mimari yapılar hatta tapınaklar çıkıyor.

Tapınak 

Son gün yakılan "Temple – Tapınak", 2000 yılında David Best ve Jack Haye tarafından Playa’ya getirildi. Tapınak tüm bu neşe ve karnaval yerinde bir tezat gibi insanların kaybettiklerini andıkları, onları hatırlatan eşyaları yaktıkları kederli ve kutsal bir yapı olarak ihtişamıyla çıkan bir yas yeri.

Mutant araçlar

Mutant araçlar eşi benzeri olmayan, orijinal şekillerine hiçbir şekilde benzemeyen motorlu araçlar. Burning Man kültürünün bir parçası olan bu araçlar Burning Man’in sürreal atmosferinin tamamlayıcısı. Yalnızca yürüyen ve bisiklete binen katılımcılar için tasarlanan Black Rock şehrinde maksimum hız limiti saatte 8 kilometre.

Burning Man’in 10 prensibi

1-  Önkoşulsuz herkesin katılabilmesi

2-  Kendi kendine yeterlilik 

3-  Kendini ifade 

4-  Toplu güç

5-  Sivil sorumluluk

6-  Karşılıksız hediye verme

7-  Meta olmaktan çıkarma 

8-  Katılım 

9-  Samimiyet

10- Arkanda iz bırakmama