‘Polonyalı Anne Frank’ diye nitelendirilen Renia Spiegel’in II. Dünya Savaşı sırasında, 15 yaşındayken tuttuğu günlük, kısa hayatına sığdırdığı korku, aşk ve umutlarını gözler önüne seriyor.
Holokost döneminde Polonya’da yaşayan ve Naziler tarafından öldürülen Yahudi genç kızın günlüğünün bazı bölümleri 76 yıl sonra İngilizceye çevrildi.
Ocak 1939’da günlüğüne başlarken Renia Spiegel 15 yaşındaydı. Büyükanne ve büyükbabasıyla Polonya’nın güneydoğusunda Przemysl kentinde yaşarken eylül ayında Sovyetler kentin denetimini ele geçirdi.
Spiegel’in 8 yaşındaki kız kardeşi Ariana, annesi ile Varşova’da kaldı. 6 Temmuz 1940’ta Yahudiler toplu halde Sibirya’daki işçi kamplarına gönderildiler fakat Spiegel ve ailesi kaldılar. Aynı dönemde Spiegel’in annesi Varşova Gettosunda yaşamaya başladı. 1941 yazına gelindiğinde Spiegel, Zygmunt Schwarzer adındaki bir çocuğa âşık oldu. Hemen sonraki hafta Naziler Yahudilerin sarı yıldız takarak gettoda yaşamaları için emir verdi. Kasım 1941’de gettoya taşınan Spiegel 1942 Temmuz’unda Belzec Ölüm Kampına gitmekten, direnişe katılan sevgilisi sayesinde son anda kurtuldu. Bu zor zamanlarda Spiegel günlüğüne “Şimdi artık korkuyorum. Bizi terk etmeyen Tanrı bize yardım edecek. Bizi kurtaracak. Duy İsrail, kurtar bizi, yardım et” yazdı. Schwarzer’in anne ve babasıyla gizlenen Spiegel, Naziler tarafından saklandıkları yerde bulunup, ateş edilerek öldürüldüler. 31 Temmuz’da günlüğün son sayfasına Schwarzer şöyle yazdı: “Üç kurşunla üç hayat kayboldu. Dün gece 22.30’da, kader benim en yakınlarımı aldı. Hayatım sona erdi. Sevgilim, günlüğünün son bölümü tamamlandı.”
Schwarzer, Holokost’tan kurtuldu ve 1952’de New York’a taşındı. Spiegel’in kardeşi ve annesi Katolik dinine geçerek ve yeni isimler alarak hayatlarını kurtardılar. Elizabeth adını alan Spiegel’in kız kardeşi, Schwarzer’den günlüğü aldıktan sonra yıllarca günlüğe dokunmadı. Elizabeth kızına Yahudi olduklarını ve kendisinin Holokost kurtulanı olduğunu söyledikten sonra kızı günlüğü ilk kez okudu. 2016 yılında günlük Lehçe yayınlandı. Gelecek yıl günlüğün İngilizce tercümesi tamamen bitmiş olacak. Aile, film yapımcısı Tomasz Magierski ile iletişime geçti. Üç günde günlüğü okumayı bitiren Magierski hiç anlatılmayan bu çarpıcı hikâyenin filmini çekmeye hazırlanıyor.
