Tarihi İspanyol engizisyonuna kadar uzanan Kosova Yahudi Cemaati bugün sadece 60 kişi. ABD Yahudi kuruluşlarının yardımı ile yakında Prizren’de ilk sinagog açılacak.
Aralık ayının başında Kosovo’da bir otelde toplanan 40 Yahudi vatandaş, Hanukiya’nın 6. mumunu yakarak Hanuka Bayramını kutlamıştı.
Hanuka töreninin gerçekleşmesine katkıda bulunanlar arasında, Yahudi cemaatinin 72 yaşındaki lideri Votem Demiri, Kosovo’nun Müslüman asıllı ünlü kalp doktoru İrfan Daullxhiu, Arap-İsrail sivil toplum kuruluşu ‘Barış İçin Buluşalım’ın kurucusu Steven Aiello da vardı. Katılanların büyük bir bölümünü Arnavutça konuşan Yahudi ve Müslümanlar ile İsrailli öğrenciler oluşturuyordu.
Yakında açılacak sinagog, Arnavutluk Yahudi Tarihi Müzesi ile bölgenin Yahudi geçmişine de ışık tutacak. Bugün 2 milyon kişinin yaşadığı Arnavutluk’ta nüfusun yüzde 95’i Müslüman inancına sahip.
Prizren sokaklarında gençler...
Cemaat Lideri Votem Demiri yapılacak sinagog ve müze konusunda hislerini şöyle anlatıyor: “Bu merkezin hangi inançtan olursa olsun herkesin ziyaret edebileceği bir yer olmasını istiyorum. Özellikle okul çocukları gelsin, ziyaret etsin. Onlara bu topraklarda bir zamanlar yaşamış Yahudi cemaatlerini ve kültürlerini anlatmak istiyoruz. Bugünlerde müzeye koyacağımız tarihi eserleri toplamak ile meşgulüz.”
Fotoğrafta görünen Prizren’deki bu terk edilmiş bina restore edilerek yakında Kosovo’nun ilk ve tek Sinagog ve Yahudi Müzesi olacak.
Müslüman cemaatinin hatırı sayılır kişilerinden olan Dr. İrfan Daullxhiu da Yahudi kültür merkezini destekleyenler arasında.
Dr. Daullxhiu şunları belirtiyor: “Bu proje hem Kosovo hem de şehrimiz için çok önemli, Yahudiler bizim ortak tarihimizin bir parçası. Ancak 2. Dünya Savaşı ile neredeyse tüm cemaat ülkeyi terk etti.”
