Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülü sahibi İzzet Keribar ile Yüksek Mimar Rubi Asa’nın fotoğraflarından oluşan ‘Yıkılışından Yeniden Doğuşuna Edirne Büyük Sinagogu’ Sergisi, sinagogun kültür merkezinde Edirne Kültür ve Turizm Müdürü Ahmet Hacıoğlu, Vakıflar Bölge Müdürü Osman Güneren, basın ve ilgili bir izleyici kitlesinin katılımıyla açıldı.
18 Şubat Salı günü gerçekleşen sergi açılışında söz alan Silvyo Ovadya, Büyük Edirne Sinagogunun yıkık ve metruk haldeyken Vakıflar Genel Müdürlüğünün kültür varlıklarını koruma amacıyla destekleri sayesinde orijinaline uygun restorasyonunu ve restorasyon sonrasında gerçekleştirilen etkinlikleri içeren bir sergi olduğunu dile getirdi. Önümüzdeki dönemde bir ‘Edirne Kartpostalları’ sergisi ve Türkçe/İngilizce kitap hazırlamayı planladıklarını belirten Silvyo Ovadya bu konuda koleksiyonerleri kendileri ile temasa geçmeye davet etti. Ovadya’nın ardından söz alan Vakıflar Bölge Müdürü Osman Güneren, yeniden açılışından itibaren geçen dört yıllık sürede Türk Yahudi Toplumu ile ortak yapılan etkinliklerden biri olan bu serginin restorasyon hakkında bilgi vermesi ve geçmişin hatırlanması anlamında önemli bir arşivleme çalışması olduğunu vurgularken, restorasyon sırasında ciddi mesleki katkıları olan Yüksek Mimar Rubi Asa’nın o zamanki çalışmalarını bugün sergileyebiliyor olmanın keyif verici olduğunu dile getirdi; İzzet Keribar’a katkıları için teşekkür etti.
Serginin küratörü ve sanatçısı Rubi Asa ise konuşmasında Edirne Büyük Sinagogunun sadece Yahudi cemaati için değil, Edirne için de önemli bir kültür mirası olduğunu vurgulayarak izleyicilere yapı hakkında bilgi verdi: “1902 Büyük Edirne yangınının hemen ardından yörede yaşayan küçük Musevi cemaatleri bir araya gelerek tek bir büyük sinagog çatısı altında ibadetlerini sürdürme arzusuyla sinagogu inşa ettiler. 1905’te inşaatın başlamasından sonra 1907 yılında sinagog ibadete açıldı. Yaklaşık 100 yıl faaliyet gösteren yapı, 1997 yılında cemaatsizlikten yıkıldı. Tamiri olanaksız hale gelen yapı Vakıflar Genel Müdürlüğünün duyarlılığı sayesinde, büyük emeklerle orijinaline uygun restore edildi” diyerek sözlerine devam eden Asa, bir kültürel değer ve dünya mirası olan bu mekâna sahip çıkmak adına 2015 yılında tekrar açıldığını dile getirdi. Bu süreçte inşaatı ve yapım sürecini sürekli belgelediğini ve böylelikle bu sergide gerek yıkılmış halini gerekse inşa sürecini ve sonrasındaki etkinlikleri görme imkânının bulunduğunu belirtti. Değerli fotoğraf sanatçımız İzzet Keribar’ın da bu süreçteki katkılarını hatırlattıktan sonra yapının sosyal ve sanatsal etkinliklerle geçmişin izlerini gelecek nesillere taşıyabilme olanağının sağladığını belirterek sözlerine son verdi.
Edirne Kültür ve Turizm Müdürü Ahmet Hacıoğlu, Rubi Asa ve İzzet Keribar’a Edirne’nin geleneksel el sanatlarını ifade eden Edirne çinisi bir tabak hediye etti.
Yıkılışından yeniden doğuşuna Büyük Edirne Sinagogu Sergisi, Büyük Edirne Sinagogu Kültür Merkezinde 17 Mart’a kadar ziyaret edilebilir.
