Kırk kez çiğnenmiş sakızları kırk birinci kez çiğneyenler, her sanat dalı gibi tiyatronun da evrilmesi gerektiğini fark etmeyenler (ya da reddedenler), hâlâ geçen yüzyılın tiyatrosunu yapmaya çalışanlar onlara, küçümseyerek ‘alternatif’ dediler; ‘derme çatma tiyatro’ dediler; ‘ikinci lig’ dediler.
Bu örümcek kafalılar inatla görmezden gelirken, genç tiyatrocuların bu benzersiz girişiminin farkında olan İKSV Tiyatro Festivalinin efsanevi direktörü Dikmen Gürün, uluslararası bir festivalin kendi ülkesinin sanatçıları ve topluluklarıyla var olacağı inancından hareketle öncelikle yerli yapımlarla işbirliği zeminleri oluşturmuş, tiyatro sahnesinin farklı mekânlara taşınmasını desteklemiş, Festival kapsamında genç tiyatro ve dans topluluklarına alan açmıştı. 2012 yılı sonunda, 20 yıl ve 14 festivalden sonra görevi kendi isteğiyle Leman Yılmaz’a devrettiğinde, Yılmaz ve ekibi aynı heyecanla yenilikçi tiyatroyu desteklemeyi sürdürdüler.
Zamanla, bu önemli tiyatro insanlarının desteği, biraz da aralarında naçizane benim de yer aldığım bir avuç tiyatro eleştirmeninin ‘kıyıda köşede’, perdesiz sahnelerde tiyatronun hasının yapıldığını ısrarla tekrarlamalarının sonucunda bu amatör ruhlu genç profesyoneller göreceli olarak daha klasikçi ödül seçicilerinin de dikkatini çekti.
Bu yıl, yüz birinci kez tekrarlayayım, ‘tiyatronun hasını yapan’ bu ‘ikinci lig’in en önemli ödülleri silip süpürdüğü ilk zafer yılı oldu. İlk diyorum çünkü gençler bu girdikleri heyecan verici yolu sürdürürken, dinozorlar yerlerinde saymaya devam ederlerse bu kadarını bile zor bulacaklardır.
Yine aynı gurupların aday oldukları ve henüz sonuçları açıklanamamış Sadri Alışık Ödüllerine daha sonra dönmek üzere iki çok önemli ödüle bir göz atalım.
Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Ödülleri
Uluslararası Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Türkiye Merkezi olarak 1990 yılında kurulmuş olan Tiyatro Eleştirmenleri Birliği’nin geleneksel olarak 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nde açıkladığı 2019 TEB Ödülleri 30 Nisan’da sahiplerini buldu.
ANA ÖDÜLLER (İSTANBUL):
Yılın Yapımı Ödülü: Dünyada Karşılaşmış Gibi–Krek Tiyatro
Yılın Kadın Oyuncusu Ödülü: Funda Eryiğit - –Fotoğraf 51–Craft Tiyatro
Yılın Erkek Oyuncusu Ödülü: Deniz Karaoğlu- Kader Can- BAM Tiyatro
ÖZEL ÖDÜLLER:
TEB Özel Ödülü: Profesyonel/amatör, mekânlı/mekânsız ayırımı olmaksızın Kadıköy’de tiyatro yapan tüm tiyatroları birlikte üretmeye davet eden, yerel yönetimle işbirliği kurarak kültür politikalarına yön vermek için kolları sıvayan, tiyatronun rekabetten ve bireysellikten değil, birlikten güçleneceğine olan inancı körükleyen Kadıköy Tiyatroları Platformu’na.
Onur Ödülü: Tiyatro sanatına verdiği maddî ve manevî desteğin yanı sıra, yaşamının son günlerine dek yakından takip ederek, izleyerek ve yapıcı eleştirilerini esirgemeyerek genç oyuncuların daima yanında olan, hayat veda etmeden önce tüm mal varlığını Nesin Vakfı gibi güzide bir eğitim kurumuna bağışlayan Gülriz Sururi’nin anısına İKSV Tiyatro Festivali Direktörü ve Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatro Ödülleri Kurul Üyesi Leman Yılmaz’a.
Onur Ödülü: Akademisyen ve eleştirmen olarak Türk Tiyatrosu’nun son elli yılına damgasını vuran, titiz araştırmaları, kitapları ve süreklilik arz eden eleştiri yazılarının ötesinde tüm sıcaklığı ve enerjisiyle yetiştirdiği öğrencilerine bakıldığında hocaların hocası vasfını da hakkıyla taşıyan Prof. Dr. Ayşegül Yüksel’e.
Yapı Kredi Afife Jale Tiyatro Ödülleri
Yapı Kredi Bankasının yıllardır farklı disiplinlerdeki kültür ve sanat çalışmalarına verdiği desteklerin en önemlisi 21 yıldır kesintisiz olarak sürdürülen Yapı Kredi Afife Tiyatro Ödülleri’dir. Sahneye çıkan ilk Müslüman Türk kadını Afife Jale’nin adına verilen bu ödüller, bir yandan ‘Türk tiyatrosunun fedaisi’ olarak tanınan ve hayatını tiyatroya adamış büyük sanatçı ismini yaşatırken diğer yandan da, Afife gibi yürekli, inançlı ve sabırlı sanatçıların, gençlerin önünü açmaya çalışıyor.
Şükrü Özyıldız-Ezgi Mola-Haldun Dormen-Serenay Sarıkaya-Merve Dizdar-İbrahim Selim
ANA ÖDÜLLER:
Yılın En Başarılı Oyunu: Dünyada Karşılaşmış Gibi–Krek Tiyatro
Yılın En Başarılı Yönetmeni: Çağ Çalışkur –Fotoğraf 51 -Craft Tiyatro
Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu: Öner Erkan – Dünyada Karşılaşmış Gibi –Krek Tiyatro
Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu: Funda Eryiğit - –Fotoğraf 51 -Craft Tiyatro
Yardımcı Rolde Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu: Gökhan Azlağ – Teftişör -Tiyatroadam
Yardımcı Rolde Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu: Ceren Taşçı – Yalnızlar Kulübü
Yılın En Başarılı Sahne Tasarımı: Gökhan Yücesal – Bir Peri Masalı Radyum Kızları- İDT
Yılın En Başarılı Giysi Tasarımı: Canan Göknil – Felatun Bey İle Rakım Efendi - İBBŞT
Yılın En Başarılı Sahne Müziği: Burçak Çöllü – Nihayet Makamı –Altıdan Sonra Tiyatro
Yılın En Başarılı Işık Tasarımı: Yakup Çartık - Bir Peri Masalı Radyum Kızları- İDT
Yılın En Başarılı Hareket Düzeni (Koreografisi): Beyhan Murphy - Alice Müzikali – BKM - Zorlu PSM &id
Yılın En Başarılı Genç Kuşak Sanatçısı: Uğur Kanbay– Eylül - SFRPZTFEylül
ÖZEL ÖDÜLLER:
Çalışmalarıyla Türk tiyatrosunun gelişmesine önemli katkılarda bulunmuş kişilere verilen Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü: Ahmet Levendoğlu
Yıl içinde ilk kez sahnelenmiş, özgün dili Türkçe olan oyun metninin yazarına verilen Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü: Berkun Oya – Dünyada Karşılaşmış Gibi – Krek
Tiyatro sezonunun en başarılı komedi ya da müzikal oyununa verilen Haldun Dormen Özel Ödülü: Alice Müzikali – BKM - Zorlu PSM &id
Türk tiyatrosuna katkıda bulunmuş iş ve sanat dünyasının önemli isimlerine verilen Yapı Kredi Özel Ödülü: Rüştü Asyalı
Hepinize özel ve güzel seyirler dilerim.
