İsraeloğulları’nın Mısır’dan çıktığı Pesah’ın ikinci gecesinden başlayarak 49 gece sonunda Tora’nın alındığı Şavuot ile sonuçlanan dönem, Omer adıyla anılır. Bu yıl 20 Nisan Cumartesi gecesi başlayan Omer sayımı, 49 gece boyunca devam edecek.
Omer kelimesi; demet, ölçü birimi, yeni yılın arpa üründen Bet-Amikdaş’a getirilmesi gereken unun miktarı, gibi birçok anlam içerir.
“Size vermekte olduğum Ülke’ye geleceğiniz ve hasadını toplayacağınız zaman hasadınızın ilk omerini, Koen’e getirmelisiniz.” (Vayikra 23:10)
Pesah’ın gelişi ile ekin biçme mevsimi de başlar. Tanrı’nın Emri’ne göre, Omer Korbanı sunulmadan, arpa veya herhangi bir tahılın biçilmesine başlanamaz. Tüm Yahudiler için yapılan ilk ürün kesimi, Omer amaçlı olmalıdır. Her ne kadar bu ürünü elde etmek için tarlada zorlu ve ağır çalışma gerektiyse de, bütün ürünün Tanrı’nın bir armağanı olduğunu ve bizim bu nedenle duyduğumuz şükran, Omer Korbanı ile ifade edilir.
“Pesah’ta Huzuruma Omer getirin ki, tarlalarınızdaki mahsulünüze bereket yollayayım.”(Talmud -Roş Aşana 16a)
Bet Amikdaş zamanında Pesah’ın ikinci gecesinin başlangıcında yeni ürün arpaların en iyilerinden bir ‘omer’ miktarı kesilip sunu olarak getirilir, ancak sunu getirildikten sonra ürünler biçilip yenilmeye başlanabilirdi. Bu sunudan sonra 49 gece Omer sayılır ve Omer sayımı sonundaki ellinci gün-Şavuot’ta, Tanrı’nın emri üzerine Bet-Amikdaş’taki Koenler, buğdayın ilk hasadından elde edilen undan yapılmış ‘Şete Alehem- iki somun ekmeği’ Tanrı’ya sunarlardı. Diğer Minha-un korbanlarının aksine, Şete Alehem, hamur mayayla kabardıktan sonra pişmiş olarak getirilirdi.Bu sunu Mizbeah’ta yakılmayıp, Koenler arasında paylaşılırdı. Bu şekilde, yetişen her ürünün, edinilen her kazancın, Tanrı’nın Bereketi sayesinde gerçekleştiği ortaya koyulur ve Tanrı’nın, tarlaların meyvelerini de kutsayacağına olan inanç ifade edilirdi.
Pesah’ın ikinci gecesinin başlangıcında getirilen sunu, hayvan yemi olarak kullanılan arpadan, Şavuot’taki sunu ise genelde insanların tükettiği buğdaydan, insan yiyeceği olan ekmek şeklinde sunulurdu. Pesah’ın ikinci gecesinden Şavuot’a kadar yaptığımız sayım ve gün be gün geliştirdiğimiz karakter özellikleri, hayvan yiyeceğinden insan yiyeceğine yükselişi temsil eder. Bu yükseliş, içimizdeki hayvansal ve maddiyata yönelik dürtülerimizin esaretinden, zihin ve zekâmızı kullanarak özgür seçimimizi Tanrı’ya bağlanma yolunda kullanan insan dünyasına yükselişimizi simgeler.
Bet-Amikdaş’ın yıkılmasından sonra, Omer Korbanı uygulaması sürdürülemedi. Fakat Yahudiler, o günlerden beri ‘Omer’i saymaya, Tanrı’nın Tora’daki emrini yerine getirmeye devam ettiler.
Pesah ile Şavuot arasındaki 49 günlük dönem, kişinin kendini manevi açıdan geliştirmeye çalıştığı bir süreç oldu.
Pesah - Şavuot: Aralarında 49 günlük Hol Amoed olan bayram
Tanrı, Sina Dağında yanan bir çalılığın içinden Moşe’ye seslendiğinde şöyle der: “Halkı Mısır’dan çıkardığın zaman, bu dağ üzerinde Tanrı’ya ibadet edeceksiniz.”(Şemot:3:12)
İsraeloğulları Mısır’dayken hem fiziksel, hem de ruhsal esaret altındaydılar. Yahudi bilgeleri, Kurtuluş sürecinin, Yahudilerin acılar ve zorluklar içinde esir olarak yaşadıkları Mısır’dan çıkmalarıyla tamamlanmadığına dikkat çeker. Fiziksel esaretlerinden Tanrı’nın Merhameti sayesinde 15 Nisan –Pesah’ta kurtulan ve artık bir halk haline gelen İsraeloğulları için artık ruhsal esaretlerinden kurtulma zamanı gelmiştir. Pesah ve Mısır’dan çıkış, aslında 49 günün sonunda Şavuot’ta Yahudilerin Tora’yı almasına ve özgür bireyler olarak, kendi seçimleriyle Tanrı’nın Halkı olmalarına giden yolu başlatır.
Kölelerin kime hizmet edeceklerini seçme özgürlüğü yoktur. İsraeloğulları, Mısır ve Paro esaretinden, ‘dereh hateva-doğa kanunları’nın ötesinde bariz mucizelerle, Tanrı’nın Eli ile fiziksel özgürlüklerine kavuşur. Fiziksel esaretlerinin yanında Mısır’da bulundukları süre içinde manevi yozlaşmanın 49.seviyesine kadar düştükleri Kabala ustaları tarafından belirtilen İsraeloğulları, Mısır’dan çıktıktan sonra karakterlerini geliştirecekler ve manevi seviyelerini anlayarak, yoğunlaşarak, hazmederek, içselleştirerek yükseltecekler, benzersiz bir değişim göstererek bu dönemin sonunda Mısır’da özümsedikleri putperestlik ve ahlaksızlık esaretinden de kurtulacaklardı. Böylece, Şavuot’ta özgür bireyler olarak, kendi istekleri ile “Tanrı’nın konuştuğu her şeyi yapacağız ve dinleyeceğiz” deyip Tanrı’ya hizmet etmeyi seçip, Tora’yı uygulamak üzere aldıklarında, artık tam bir ‘manevi’ özgürlüğe kavuşacaklardı.
Bu şekilde, Pesah ve Şavuot birbirinden bağımsız iki ayrı bayram olarak değil, aralarında 49 Hol Amoed günü olan tek bir bayram olarak görülebilir.
49 gece boyunca Omer sayılması
49 gece boyunca Omer’in sayılması, Tora’nın “Taase-Yap” şeklindeki mitsvalarındandır.“….omeri getirdiğiniz günden itibaren kendiniz için yedi hafta sayın-(bu yedi hafta) tam olmalıdır. Yedinci haftanın (bitiminin)ertesi gününe-ellinci güne-kadar sayacaksınız”. (Vayikra 23:15-16)
Pesah’ın ikinci akşamı, bu yıl 20 Nisan Cumartesi akşamından itibaren, 49 gece boyunca, her erkek Omer’i sayma yükümlülüğünü yerine getirir.
Kadınlar, Omer saymaktan muaftır. Yine de, saymak isteyen kadınlar için bir yasak yoktur. Omer saymak isteyen kadınlar, bunu berahasız olarak yaparlar.
OMER nasıl sayılır?
"Omer Sayma’nın Manevi Kılavuzu"- R. Simon Jacobson
Omer Sayımı- 5.Hafta- Hod veya Tevazu
OMER (32)-21 Mayıs Salı akşamı ve Çarşamba günü – Hod’un içindeki Netsah: Tevazunun içindeki Dayanıklılık
Tevazunuzun gücünü ve dayanıklılığını inceleyin. Tevazum zorluklara dayanabilecek mi? Duruşum sağlam ve güçlü mü, yoksa alçakgönüllülük adına çatırdıyor mu? Alçakgönüllülük ve tevazu, kişinin zayıf ve güvensiz hissetmesine neden olmamalıdır. Tevazunun dayanıklılık yönü; gerçek tevazunun , seni başkalarının üzerine basıp geçeceği bir paspas yapmadığı, tam tersine sana kalıcı bir güç verdiği gerçeğini vurgular. Tevazum zayıflık olarak algılanıyor mu? Bu, başkalarının beni kullanmalarına neden oluyor mu?
32.Gün için Egzersiz: İyi, güzel bir amaç başlatarak veya buna katılarak alçakgönüllüğünüzün gücünü gösterin.
Omer sayma kuralları ve duaları, Yazdırılabilir Gün Gün Omer Sayım Çizelgesi:
http://www.sevivon.com/images/stories/dokumanlar/omer_zaman_cizelgesi_2019.pdf
Pesah’ın ikinci gecesinden Şavuot’a kadar 49 günü tek tek sayarak ruhumuzu geliştirme
Kabalist bilgeler, ruhu geliştirme yolunda, bu yedi haftanın her birinde atalarımız, Yahudi ulusunun ‘Yedi Çoban’ını örnek alarak her hafta o haftanın liderinin özellikleri üzerine çalışmamızı, karakterimizin o yönünü geliştirmemizi tavsiye eder. Bunun için Yahudi etik kuralları- Musar kitapları Pirke Avot: (http://www.gozlemkitap.com/urun-241 pirke_avot_bilgelerimizin_ogretileri.html), Şir Aşirim, Mesilat Yeşarim gibi kişiliği geliştirici kitaplar okunur.
1. hafta: Avraam - Hesed - Sevecenlik
Avraam Peygamber, insanoğluna duyduğu sınırsız sevgiyle, Hesed-Sevecenlik özelliğini temsil eder. İlk hafta, ruhumuzu arındırmaya başlarken, etrafımızdakilerin olumlu yönlerine yoğunlaşıp, kalbimizde bütün insanlar için doğal olarak var olan sevgiyi su yüzüne çıkarmaya çalışırız.
2. hafta: Yitshak - Gevura - Adalet ve disiplin
Yitshak peygamber, ‘Gevura-adalet ve disiplin’i temsil eder. Yitshak, Tanrı’nın isteği olduğuna inandığı her şeyi hiç duraksamadan yerine getirirdi. O’na benzemeye çalışırken, yaptığımız şeylerin içinde, Tanrı’nın isteği olmayanlara yoğunlaşıp, onları kökünden söküp atmaya çalışırız.
3. hafta: Yaakov - Tiferet - Ahenk, uyumluluk ve merhamet
Yaakov, Tiferet-ahenk, uyumluluk ve merhameti simgeler. Yaakov, bütün güçlerle uyum içindeydi ve yoluna çıkan herkesi nasıl idare edeceğini çok iyi biliyordu. Onun bu esnekliğini doğrulayan iki ismi bile vardı (Yaakov ve İsrael).Yaakov, her çocuğuyla teker teker zaman geçirip, her birini kendi ihtiyacına göre kutsadı. Biz de özellikle bu hafta ailemizi ve arkadaş çevremizdekileri etraflıca düşünüp, onların ihtiyaçlarına yoğunlaşabiliriz.
4. hafta: Moşe - Netsah - Azim ve dayanıklılık
Moşe,’Netzach-azim ve dayanıklılığı simgeler. Ona benzemeye çalışırken, Tora’nın vermeye çalıştığı iç görüyü kavramaya, geçmişimizden veya yaşadıklarımız sonucu oluşan bütün kişisel etkileri bir tarafa bırakarak saf, katkısız gerçeği idrak etmeyi deneyebiliriz.
5. hafta: Aaron - Hod - Tevazu
Aaron, Hod- tevazusu sayesinde onu tanıyan herkes tarafından çok sevildi. Sadık bir barışsever de olan Aaron, dünyaya barış getirebilmek için eline geçen her fırsatı değerlendirdi. Hepimiz insanların birbirleriyle anlaşmasını, iyi geçinmesini isteriz. Ama kaçımız bu konuda harekete geçip bir şeyler yapıyor? Bu beşinci haftada, dünya barışına küçük bir katkısı olabilecek, belirgin bir şey yaparak Aaron’a benzemeye çalışabiliriz.
6. hafta: Yosef - Yesod - Bağ kurma
Yosef, Yesod, bağ kurmayı temsil eder. Yaakov’un insanları idare etmesi, onlarla iyi ilişkiler kurması gibi, Yosef’in de, tanıştığı her insanla bağ kurma ve kaynaşma özelliği vardı. Bu şekilde herkesin bir parçası haline gelerek, gittiği her yerde kolaylıkla ve başarıyla bir asistan olarak güven duyulan bir kişiydi. Yaakov, Potifar, zindan gardiyanı ve Firavun’la bile bu şekilde bağ kurabilmişti. İnsanların ona anında güvenmelerinin sebebi, karşısındakinin hislerini, acısını sanki kendi acısıymış gibi içinden hissedebilmesiydi. Ona benzemek için, tanıdığımız kişiler ve sorunlarıyla ‘bir’ olmaya çalışıp empati kurarak, onlara yardımcı olmayı deneyebiliriz.
7. hafta: David - Malhut - Haşmet, egemenlik ve liderlik
David, Malhut-haşmet, egemenlik ve liderliği temsil eder. David, kendi kraliyet gücünü, Tanrı’nın yüceliğine bağlamıştı. Güç, eğer kontrol edilmezse yozlaşmaya sebep olabilir. Kişi, devamlı olarak kendisine, bu güce sahip olmasının tamamen Tanrı’nın isteği ile olduğunu, Tanrı’nın bunu ona bu dünyadaki görevini yerine getirebilmesi için verdiğini hatırlatmalıdır. Bu son haftada kendi yeteneklerimiz ve iktidar rollerimiz üzerine düşünerek, sadece Tanrı’nın yüceliğinin bir yansıması olduğumuzu idrak etmeyi deneyebiliriz.
Yedi haftanın her birinde ele alınan her bir özellik, aslında ancak diğer altısı ile birlikte olduğunda anlam kazanır. Örneğin, ilk haftada, Hesed-sevecenlik; içinde Gevura-disiplin olmazsa bir işe yaramaz. Örneğin, bir ebeveyn çocuklarını disiplin olmadan severse onları aşırı şekilde şımartır, onlar için doğru olanı yaptırmakta zorlanılır. Her yedi özellik, içinde diğer altısını barındırır. Bu yüzden, her hafta ele alındığında, diğer altı özellik ile birlikte düşünülür. Örneğin; 1.hafta: Hesed-sevecenlik; ilk günü ‘sevecenliğin içindeki sevecenlik, ikinci gün ‘sevecenliğin içindeki disiplin’; üçüncü gün ‘sevecenliğin içindeki ahenk’; dördüncü gün ‘sevecenliğin içindeki dayanıklılık’; beşinci gün ‘sevecenliğin içindeki tevazu’; altıncı gün ‘sevecenliğin içindeki bağlar’; yedinci gün ‘sevecenliğin içindeki egemenlik’,2. hafta: Gevura-disiplin; ikinci haftanın ilk günü ‘disiplinin içindeki sevecenlik, ikinci günü ‘disiplinin içindeki disiplin’,üçüncü günü ‘disiplinin içindeki ahenk’ vb ilişkileri üzerine düşünülür ve karakterimizin o yönünü geliştirmeye çalışırız. Her hafta yedi özelliğin o haftanın ana konusu olan özellikle kombinasyonu ile kırk dokuz günün sonunda kırk dokuz kombinasyonu ele alıp ruhsal gelişimimizi tamamlamış oluruz.
Mutluluk dönemindeki üzüntü
Pesah’in ikinci gecesi ile Tora’yı aldığımız Şavuot arasındaki dönem, mutlulukla Tora’yı almaya hazırlandığımız günler olmalı. Ancak bu dönemde evlenilmez, müzik ve eğlence olmaz.
Aslında mutlu hazırlık günlerinden oluşması gereken bu dönemde tarih boyunca gerçekleşen üzücü olaylar, Yahudi tarihine damgasını vurur, hatta bugünlerin Tora öğrenim seviyesini bile etkiler.
Mısır’dan çıkış, İsraeloğulları’nın liyakatleri sayesinde değil, Tanrı’nın Sevgisi sayesinde gerçekleşir. Mısır’daki esaret süresince İsraeloğulları ister istemez yaşadıkları yerin yaşam tarzından etkilenir ve spiritüel kirliliğin 49. seviyesine kadar düşer. Tanrı eğer İsraeloğulları’na karşı olan değişmez, benzersiz ve sonsuz Sevgisi ile onları kurtarmasaydı, 50. seviyeye düştüklerinde artık geri dönüşleri de mümkün olamayacaktı. Pesah ve özgürlüğün gerçekleştiği Nisan ayının özelliği , ‘Yukarıdan bir uyanış’tı. Pesah’ta Tanrı’nın Merhameti, aslında hak etmediğimiz halde yukardan direkt Tanrı tarafından bize bahşedilmişti.
Kabala ustalarına göre, Pesah’tan sonra Tanrısal Işık, İsraeloğulları’na kendilerini geliştirme fırsatı verebilmek için, geri çekilir. Şavuot’a kadar olan 49 günde İsraeloğulları, bu sefer kendi çabalarıyla, alttan yukarı doğru içlerinde var olan Tanrısal özellikleri günbegün geliştirerek, ışığın tekrar açığa çıkması için çalışmaya başlar. 49 gece boyunca her gece, tek tek yapılan Omer Sayımı-Sefira dönemi, ışığın çekildiği günler olduğu için, genel olarak bu karanlığı içeri alabilecek yeni kapılar açılmaz, yeni başlangıçlar, açılışlar yapılmaz. Bugünlerde evlilik olmaz, yeni bir iş kurulmaz, farklı geleneklere göre Omer döneminin farklı bölümlerine kadar saç kesilmeyip tıraş olunmaz ve müzik dinlemeyip yeni kıyafetler bile giyilmez.
Önemli Not: Yazıda kısa bir özet olarak verilen bilgiler, okuyucuya bu konular hakkında fikir vermek amacıyla Every Person’s Guide to Passover, Şemot (Gözlem) ,Pesah Agadası(Gözlem),El Gid Para El Pratikante (Gözlem); From Bondage to Freedom; And You Thought They Were Onl Four; Tevrat kitaplarından ve www.chabad.com ;www.jewishvirtuallibrary.org; www.torah.org; www.torahtots.com; www.aish.com; www.jweekly.com; www.betemunah.org; sitelerinden derlenerek hazırlanmıştır.Cemaatlerin farklı gelenekleri ve uygulamaları olabildiği için özel günler ve uygulamalar hakkında en doğru ve detaylı bilgiler için, cemaatin kendi Rabi’lerine başvurması gerekir.
*Katkıları için Rav İzak Peres’e teşekkür ederiz.
