Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından Türkiye’nin tarihsel mirasını coğrafi güzellikleriyle harmanlayarak tüm dünyaya duyurmak için başlattığı projenin ilk adımı olan Akdamar Kutsal Haç Kilisesinin tanıtıldığı fotoğraf sergisi açıldı. İzzet Keribar’ın gözünden ‘Akdamar’ başlıklı sergiye büyük ilgi ile karşılandı.
23 Temmuz akşamı Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından düzenlenen ‘Akdamar Kutsal Haç Kilisesi Fotoğraf Sergisi ve Tanıtım Kokteyli’, Topkapı Sarayı Müzesindeki Aya İrini Kilisesinde açıldı. Fotoğraf Sanatçısı İzzet Keribar’ın çektiği Akdamar Kilisesi fotoğrafları gelenleri büyüledi.
İzzet Keribar: “Sanat hayatımın taçlarından biri”
Dünyaca ünlü Fotoğraf Sanatçısı İzzet Keribar, serginin hikâyesini Şalom’a anlattı:
“Her ne kadar Cumhurbaşkanlığı ile direkt temas etmediysem da Akdamar Adasının tanıtımını üstlenen aracı şirketi görevlendiren Cumhurbaşkanlığına bağlı İletişim Grubu olmuştu. Bu projede sadece beni aradılar. Teklif mart ayının sonunda geldi, nisan ayının ikinci yarısında, adada badem ağaçlarının açtığı hafta çekim yapılması kararlaştırıldı.
Van’a asistanım Aydın Erel ve oldukça yüklü fotoğraf ekipmanıyla nisan ayının son haftasında uçtuk. Badem ağaçları her yıl aynı tarihte açmaz; o kış yaşanan soğukların etkisiyle erken veya geç açar tomurcuklar...
İlk gün yağan şiddetli yağmur ve soğuk hava bizi ürküttüyse de ertesi gün hava açtı ve beyaz, güzel bulutlar oluştu: Tomurcuklar, bulutlar ve geri planda bulunan Van Gölüyle karlı dağlar kilise fotoğraflarıma harika fonlar oluşturdu. Sabahın erken saatlerinde işe başlayarak, akşamın geç saatlere kadar, üç gün boyunca fotoğraf çektik. Son gün, sabahleyin gün doğmadan, farklı bir ışık yakalamak için saat 5.00’te adada bulunmamızı istediler. İlk gece ise yanımızda getirdiğimiz ışıklarla kiliseyi aydınlattık ve mavi saatte güzel fotoğraflar çektik. Kıyıdan adaya bizi taşıyan gemilerin saatleri bu farklı programa göre ayarlandı.
Fotoğraf sergisinde de görüleceği gibi sadece kilisenin dışı, ağaç ile dağ manzaralarını değil, iç mekândan ve kilisenin dış duvarlarında bulunan harika kabartma figürleri sistemik olarak tamamını çektik. Akdamar Kilisesinin tanıtımı için, Aya İrini Müzesi gibi manevi ve mistik değeri yüksek bir mekânın seçilmesi ve ışıklandırılması, cemaat başkanlarının davet edilmesi, ayrıca Van Valisi ile Van Müze Müdürünün gelmesi, bu çalışmaların olağanüstü bir şekilde sonuçlanmasını sağladı. Ayrıca, Van Valisi yakında açılacak yeni Van Müzesinde bir sergi açmam için davet etti.”
Akdamar Adasının efsanesi
Van Gölündeki adaların içinde efsanesiyle ün salmış Akdamar Adası’dır. Efsaneye göre Akdamar’ın hüzünlü hikâyesi şöyle anlatılıyor:
Vakti zamanında bu adada yaşayan Ermeni baş keşişin, güzelliği dillere destan Tamar adında bir kızı vardır. Adanın çevresindeki köylerde çobanlık yapan bir genç bu kıza âşık olur. Genç çoban Tamar’la buluşmak için her gece adaya yüzer. Tamar ise her gece, karanlıkta yerini belli etmek için onu bir fenerle bekler. Bundan haberdar olan kızın babası, fırtınalı bir gecede elinde fenerle adanın kıyısına iner ve sürekli yer değiştirerek gencin boşuna yüzüp, gücünü yitirmesine sebep olur. Yüzmekten gücünü yitirip, yorulan genç çoban boğulur ve boğulmadan önce son nefesiyle “Ah Tamar!” diye haykırır. Bunu duyan kız da hemen ardından kendini gölün sularına bırakır.
O günden sonra ada “Ah Tamar” adı ile anılmaya başlanır. Akdamar Adasındaki kilise MÖ 915-921 yılları arasında yaptırıldığı bilinmektedir Merkezi kubbeli, dört yapraklı yonca şeklinde haç planında ve kırmızı kesme taş tüfleriyle inşa edilmiş olan kilise, oldukça zengin motiflere sahip. Kilise 1113 yılında manastıra çevrilmiş ve manastır olmasının ardından Kutsal Haç Kilisesi olarak anılmaya başlamıştı. Ayrıca, 1895’e kadar da Ermeni Patrikliği merkezi oldu. 2005-2007 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde restore edildi. Bugün de bir müze olarak ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.
Etkinliğe Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Özel Kalem Müdürü Dr. Çağatay Özdemir, Van Valisi Mehmet Emin Bilmez, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Hamdullah Şevli, Ermeni Patrik Kaymakamı Sahak Maşalyan, Türkiye Musevileri Hahambaşı Rav İsak Haleva, Musevi Toplumu Eş Başkanı İshak İbrahimzadeh, Cemaat (Azınlık) Vakıfları Temsilcisi Moris Levi, 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi Başkanı Silvyo Ovadya, Ermeni Vakıflar Birliği Başkanı Bedros Şirinoğlu, Alevi Dernekler Federasyonu Ermeni Katolik Kilisesi Vakfı Başkanı Mari Mimar ve çok sayıda sanatsever katıldı.
“Akdamar Kilisesi 1100 yıllık tarihi geride bırakarak geleceğe uzanıyor”
Kiliseyi anlatan ‘Anadolu’nun Saklı Anıtları Gün Yüzüne Çıkıyor: Akdamar’ başlıklı filmin izlenmesiyle başlayan açılışta, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın mesajı okundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Anadolu’nun farklı inanç ve kültürlerde saklı anıtlarını bir bir gün yüzüne çıkardık. Bunu ülkemizin bir zenginliği olarak gördük. Hristiyan âleminin, özellikle Ermeni halklarının önemli bir inanç merkezi olan Akdamar Kilisesine tarih bilinci ve kültürel mirası koruma ahlakıyla sahip çıktık. Ortak kültürel mirasımızı ayakta tutabilmek ve gelecek kuşaklara aktarabilmek için özenle çalıştık. Kültürel miraslarımızın hak ettiği değere yeniden kavuşması için incelikli çalışmalarımızı sizlerin de desteğiyle sürdürmek en büyük dileğimizdir. Bu güzel akşamda ülkemizin kültürel zenginliğinin en güzel fotoğrafını veren sizleri sevgi ve saygı ile selamlıyorum” dedi.
Törende konuşan Türkiye Ermenileri Patriklik Kaymakamı Sahak Maşalıyan, “Akdamar Adası Kutsal Haç Ermeni Kilisesi 1100 yıllık tarihi geride bırakarak gelecek bin yıllara uzanıyor. Bu etkinlik bir fotoğraf sergisi olmanın çok ötesinde, uluslararası bir tanıtımı öngören daha geniş kapsamlı bir projenin bir parçası olarak düzenlenmektedir. Ülkemizin güzelliklerini dünyaya sergileyelim” dedi. Kilisenin kişiliği ve kimliği olan bir tapınak olduğunu, seyredenlere her mevsim ve iklimde hatta günün her saatinde değişebilen yansımalar sunduğunu anlatan Maşalıyan, “Bunu yakalayabilmek için bir ışık ve gölge avcısı, fotoğraf ustası olmak gerekir. İşte böyle bir usta olduğunu her vesileyle kanıtlamış İzzet Keribar üstadın objektifinden Akdamar Adasını ve Kutsal Haç Kilisesini daha bir sevdik, nüanslarına bir kez daha hayran kaldık” dedi.
Törende söz alan ve Van’daki tarihi, doğal güzelliklerin gezilip görülmesi gerektiğini belirten Van Valisi Mehmet Emin Bilmez ise, “Anadolu’da saklı kalmış başta inanç merkezleri olmak üzere tarihi eserlerin, gün yüzüne çıkartılması ve ilk etkinliğin Van’dan Akdamar Kilisesinden başlamasından dolayı, hem şahsım hem de Van halkı adına İletişim Başkanlığımıza şükranlarımı sunuyorum. Bütün dostları Van’a bekliyorum” dedi.
